FASD a współistniejące zaburzenia psychiczne

FASD nie jest rozpoznaniem klinicznym, czyli u pacjenta nie diagnozuje się FASD, jest on zbyt szeroko zdefiniowany, aby mógł mieć wartość kliniczną. W skład FASD wchodzą:

1. Płodowy Zespół Alkoholowy ( Fetal Alcohol syndrome — FAS)
2. Częściowy FAS (Partial Fetal Alcohol Syndrome - pFAS )
3. Zaburzenia neurologiczne związane z alkoholem ( Alcohol Related Neurodevelopmental Disorder - ARND )
4. Wady wrodzone związane z alkoholem (Alcohol Related Bitrh Defects - ARBD)
5. Efekt działania alkoholu na płód, alkoholowy efekt płodowy (Fetal Alcohol Effects) - FAE)
6. Prenatalna Ekspozycja na Alcohol (Prenatal Alcohol Exposure — PAE).

Czym jest 4-cyfrowy Kwestionariusz diagnostyczny? ( 4-Digit Diagnostic Code)

4-cyfrowy kwestionariusz diagnostyczny jest kompleksowym przewodnikiem dla diagnozy w obrębie FASD (opracowany przez zespół lekarzy Fas Diagnostic and Prevention Network, Waszyngton, Larren, Astley 1997, Clarren 2000). 4 cyfry w kodzie odzwierciedlają stopień nasilenia czterech kluczowych cech diagnostycznych FAS w następującej kolejności:

1. Niedobór wzrostu
2. Rysy twarzy typowe dla FAS
3. Nieprawidłowości w obrębie OUN
4. Ekspozycja na alkohol w okresie prenatalnym

Stopień nasilenia każdej z tych cech oceniany jest niezależnie wg 4-stopniowej skali Likerta, gdzie 1 oznacza całkowity brak cechy typowej dla FAS a 4 zdecydowaną „klasyczną” obecność cechy typowej dla FAS.

Ile jest 4-cyfrowych kodów diagnostycznych?

Istnieje 256 możliwych 4-cyfrowych kodów diagnostycznych, od kodu 1111 do 4444. Wszystkim kodom przyporządkowano rozpoznania kliniczne.

Ile jest kategorii diagnostycznych?

Każdy 4-cyfrowy kod diagnostyczny podpada pod jedną z 22 odrębnych klinicznych kategorii diagnostycznych ( oznaczonych od A do V). Nazwy przypisane każdej z kategorii diagnostycznych odzwierciedlają wyniki badań klinicznych pacjenta oraz jego ekspozycję na alkohol. Pierwsze trzy kategorie (od A do C) spełniają kryteria rozpoznania klinicznego dla FAS i tak zostały nazwane. Czwarta kategoria (D) ma zastosowanie do pacjentów, u których występują wszystkie cechy charakterystyczne dla FAS, ale w przypadku których potwierdzono brak ekspozycji na alkohol w okresie prenatalnym od momentu poczęcia do narodzin. Tę kategorią określono — fenokopia. FAS.Pozostałe 19 kategorii (od E do V) nie spełnia minimalnych kryteriów dla FAS lub pFAS.

Kiedy jest konieczna wizyta u psychiatry w przypadku diagnozy z kręgu FASD?

U dzieci z diagnozą z kręgu FASD mogą współwystępować również inne zespoły chorobowe, np. zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, całościowe deficyty rozwojowe, specyficzne trudności szkolne, zaburzenia zachowania i opozycyjno-buntownicze zaburzenia zachowania, zaburzenia afektywne. Jeżeli pojawiające się objawy utrudniają lub wręcz uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie dziecka w różnych środowiskach (szkoła, dom, grupa rówieśnicza) należy skontaktować się z psychiatrą dziecięco-młodzieżowym, w celu postawienia prawidłowej diagnozy i włączenia odpowiedniego postępowania psychoterapeutycznego, a jeżeli jest również taka potrzeba to także farmakologicznego.

¹Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii w Sosnowcu

²Katedra Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

³Pracownia Terapii i Psychoedukacji, Lędziny

⁴Doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

opr. ab/ab