Recenzja: Janina Miazgowicz (red.), "Wychowanie prorodzinne i seksualne", Katowice 1998
Wprowadzenie do szkół nowego przedmiotu "Wiedzy o życiu seksualnym człowieka" mogło zaniepokoić wielu nauczycieli. Brak było dotychczas odpowiednio przygotowanych specjalistów oraz podręczników i koniecznych materiałów dydaktycznych umożliwiających realizację obszernych i powiązanych problemowo treści, które nie tylko interesowałyby uczniów, lecz oddziaływały na nich wychowawczo.
Z uznaniem warto zatem przyjąć bogaty zbiór scenariuszy lekcji tego przedmiotu wydany pt. "Wychowanie prorodzinne i seksualne." Są to materiały pomocnicze dla nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
Zawarte w książce treści zostały opracowane przez doświadczonych pedagogów i znawców omawianych zagadnień pod redakcją Janiny Miazgowicz.
Książka wychodzi naprzeciw niepokojom i trudnościom odczuwanym przez nauczycieli zarówno w odniesieniu do doboru treści jak w przygotowaniu form jej podania.
Scenariusze lekcji mają charakter propozycji ujęcia ważnej i interesującej młodzież tematyki bez ograniczania pomysłowości i twórczości wychowawczo-dydaktycznej nauczycieli. Trzeba podkreślić, że zgromadzone i zaprezentowane Czytelnikom materiały mogą inspirować do podejmowania zagadnień ważnych i typowych dla środowiska społecznego każdej szkoły. Odpowiadają również potrzebom i zainteresowaniom uczniów poczynając od klasy piątej do ostatnich klas szkół ponadpodstawowych.
Scenariusze lekcji realizowane zgodnie z zawartymi w książce propozycjami oraz wzbogacone indywidualnym wkładem nauczycieli mogą i powinny przyczynić się do skutecznego samowychowania podjętego przez młodzież. Naturalnym i ważnym walorem tych scenariuszy jest szerokie wykorzystanie dialogu, zbiorowej dyskusji jako inspiracji do osobistych przemyśleń oraz opanowywania umiejętności trafnego wyboru poglądów i postaw oraz oceny przeżywanych indywidualnych trudności, potrzeb i pragnień.
Podkreślana przez Autorów scenariuszy problematyka wychowania prorodzinnego może skłaniać uczniów do głębszych refleksji nad znaczeniem i społecznymi funkcjami rodziny, a również nad zadaniami wszystkich jej członków.
Zrozumienie takich pojęć jak "dorosłość", "dojrzałość" oraz ocena zachowań świadczących o niedojrzałości i braku odpowiedzialności za siebie i swoje czyny wiąże wiedzę o życiu seksualnym człowieka z szeroko pojętym wychowaniem społecznym.
Oprócz konkretnej wiedzy o różnicach płciowych, charakterystycznych cechach kobiety i mężczyzny oraz dziewczyny i chłopca uczniowie otrzymują sposobność do prześledzenia etapów dojrzewania. Mogą też znaleźć wyjaśnienie nurtujących ich niepokojów i trudności.
Tematyka scenariuszy lekcji wykracza poza zagadnienia seksualności. Godne podjęcia są rozważania dotyczące przyjaźni, kontaktów z rówieśnikami i osobami dorosłymi, wzajemnego zrozumienia i umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych.
Godna szczególnego podkreślenia jest dbałość Autorów scenariuszy o powiązanie zagadnień seksualności z systemem wartości i normami moralnymi tak ważnymi dla każdego człowieka.
Treści zawarte w scenariuszach dotyczą zainteresowań czytelniczych, stosunku i postaw wobec tematyki podsuwanej przez mass media, zagrożeń alkoholizmu i uzależnień od narkotyków.
Rozważania nad kryteriami oceny małżeństwa, rodziny, sposobami zapobiegania konfliktom mogą łączyć się z dotychczasowymi i obecnymi doświadczeniami uczniów dotyczącymi również ich wzajemnych kontaktów z rodzicami.
Przytoczone przez Autorów przykłady przeżytych doświadczeń i rozmów przeprowadzonych z wybranymi respondentami mogą być wartościowym materiałem do dyskusji i poznania stosunku uczniów do różnych niepokojących przejawów życia w rodzinie i w społeczeństwie.
Materiały pomocnicze dla nauczycieli powinny znaleźć się w każdej szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Mogą służyć nie tylko kadrze nauczycielskiej lecz i rodzicom zainteresowanym omawianą problematyką.
Niewątpliwie też ułatwią uczniom podjęcie i realizację procesu samowychowania.
Prof. dr hab. Wanda Bobrowska-Nowak
Książka do nabycia w Wydawnictwie "Powiernik Rodzin", Katowice, ul. Plebiscytowa 49a