Z rozmysłem równoważcie odrębność i jedność

Maureen Rogers Law, Lanny Law

GDY W MAŁŻEŃSTWIE NIE JEST ŁATWO

Copyright © Wydawnictwo WAM 2003

Z ROZMYSŁEM RÓWNOWAŻCIE ODRĘBNOŚĆ I JEDNOŚĆ

Znalezienie odpowiedniej równowagi pomiędzy odrębnością i jednością jest kluczem do zdrowego związku i więzów rodzinnych. ... Oczywiście, rzeczy nie zawsze się równoważą, nie szkodzi, jeśli tylko będziecie mieć tego świadomość.

David H. Olson i Amy K. Olson

John i Betty byli ze sobą od dziewięciu lat, ich małżeństwo było burzliwe, wiele razy rozstawali się. Wzajemna miłość przyciągała ich z powrotem do siebie, natomiast za każdym razem, gdy ze sobą powtórnie zamieszkiwali zaczynali mieć problemy prowadzące do kolejnej separacji.

Kiedy byli razem, Betty doskwierała utrata niezależności, zdawała się nie mieć głosu w podejmowaniu wspólnych decyzji i zawsze naginała się do wszystkiego, czego chciał John. Zaczynała buntować się i odchodziła od niego. Gdy żyli oddzielnie, wracało jej poczucie własnej indywidualności i, paradoksalnie, zaczynali spędzać ze sobą coraz więcej czasu. Potrafiła bronić swych racji i stawała się bardziej pewna, czego chce i pragnie.

Podobnie jak Betty, każdy kto się żeni lub wychodzi za mąż, ma dwojakie zadanie: stawać się czyimś partnerem, jak i nie przestawać być niepowtarzalną jednostką. Wiele osób ma tendencję do wyzbywania się własnych pragnień, w celu zminimalizowania konfliktów z partnerami. Chcą dobrze żyć ze swymi małżonkami, stąd preferują dostosowawcze, adaptacyjne i pojednawcze cechy swych osobowości. W rzeczywistości niektórzy niemal w całości wyzbywają się własnych zainteresowań i potrzeb. Zadziwiająco często mamy do czynienia z podobną sytuacją, jak w przypadku Betty i Johna. Inaczej postępują ludzie w zdrowym związku, równoważąc indywidualną wolność i wierność wobec partnera.

Podstawową sprawą nie jest pytanie, ile małżonkowie posiadają wolności w porównaniu z całkowitą wolnością robienia wszystkiego, czego zapragną, lecz pytanie jak pogodzić wolność jednostki i wspólne zajęcia, które przyczyniają się do rozwoju związku. Małżeństwo musi podzielać podstawowe wartości i dzielić ze sobą najważniejsze zajęcia. Owa wspólnotowość nie powinna im jednak przeszkadzać w podążaniu własnymi drogami. W zdrowym małżeństwie powinny być wyrażone indywidualne pragnienia i zainteresowania.

Gdy ludzie zatracają w małżeństwie własną jednostkowość, ulegają w związku „fuzji". Zgodnie ze słownikiem terapii rodzinnej (Family Therapy Glossary), fuzja to: „tendencja do stawania się tak emocjonalnie związanym z inną osobą, że poczucie samego siebie i własnych granic zaczyna być trudne do rozróżnienia z drugą osobą, z czego wynika silna współzależność". Tego typu utrata samego siebie wskazuje, że w małżeństwie zabrakło równowagi.

Żyjąc w małżeństwie, powinniśmy utrzymywać zdrowe poczucie naszej odrębności. Gdy jednostki będące w związku zachowują i potwierdzają swoje „ja", mogą o siebie dbać. Betty żyjąc w separacji, mogła spojrzeć na siebie jak na jednostkę, która może oprzeć się naciskom ze strony partnera. Gdy mieszkała z Johnem, nie potrafiła o siebie zadbać i zatracała poczucie własnej tożsamości.

Równowaga oznacza, że oboje małżonkowie zwracają uwagę na swojej własne zainteresowania oraz na zainteresowania drugiego. Poświęcenie uwagi własnym pragnieniom, potrzebom i czynom oraz pragnieniom, potrzebom i czynom partnera jest wkładem w formowanie się zdrowego związku.

Brak równowagi zachodzi w małżeństwie wtenczas, gdy zainteresowania jednej osoby stale zyskują pierwszeństwo. Dwa pytania dopomogą nam w przywróceniu równowagi:

- Czego potrzebuję i pragnę w mym życiu i w moim związku z tobą?

- Czego ty potrzebujesz i pragniesz w twoim życiu i twoim związku ze mną?

Gdy człowiek skupia się za bardzo na własnych potrzebach (pytanie pierwsze) przejawia tendencję do stawania się samolubem. Gdy zaś skupia się za bardzo na potrzebach drugiej osoby (pytanie drugie), tendencję do gubienia samego siebie. W tym drugim przypadku potrzeby i zainteresowanie danej osoby mogą być ignorowane.

Utrzymywanie w związku małżeńskim „równowagi" ma na celu stawianie na równi potrzeb i zainteresowań obojga partnerów. Poddawszy się terapii, Betty i John starali się wykazywać większą wrażliwość na wzajemne potrzeby. Spotykając się ze sobą, uczyli się wypowiadać swe osobiste potrzeby oraz zapytywać drugiego, czego potrzebuje. John postawił drugie pytanie: „Betty, jakie są twoje potrzeby w twym życiu i małżeństwie, abyś była szczęśliwa?" Gdy korzystali z tych pytań, ich wiedza o sobie i szacunek dla siebie nawzajem zaczęły się pogłębiać. Ponownie pojawiła się nadzieja.

Śpiewajcie, tańczcie i cieszcie się, lecz niech każde z was będzie odrębne, ponieważ mimo iż struny lutni są odrębne, wprawia je w ruch ta sama melodia.

Stójcie przy sobie, lecz nie nazbyt blisko:

gdyż kolumny świątyni stoją w oddaleniu, a drzewo dębu i cyprys nie rosną w swoim cieniu.

Kahil Gibran

Z rozmysłem równoważcie odrębność i jedność

· Jak szanujesz potrzebę samotności współmałżonka? Czy oboje macie wystarczająco dużo przestrzeni i czasu dla samych siebie? Rozmawiajcie o osobistej potrzebie czasu i przestrzeni.

· Dobre związki umożliwiają zarówno zajęcia wspólne, jak i odrębne. Czy oboje poświęcacie czas na oba rodzaje aktywności? Jakie są wasze wspólne zajęcia, a jakie podejmujecie niezależnie od siebie?

· Zastanówcie się i przedyskutujcie pewne decyzje mające wpływ na związek małżeński. Zadajcie sobie pytanie: Czy ja jestem wolny w podejmowaniu decyzji o moim życiu? Czy mój partner jest wolny w podejmowaniu decyzji o swoim życiu? Czy oboje wypracowujemy decyzje, które dotyczą nas obojga?

· Sumując wszystko, czego dotyczy prowadzenie gospodarstwa domowego (np. zarabianie pieniędzy, płacenie rachunków, dbanie o stan domu, utrzymanie samochodu, opieka nad dziećmi), zastanówcie się czy podział odpowiedzialności jest sprawiedliwy? (Innym sposobem na podejście do tego zagadnienia jest porównanie, ile godzin czasu wolnego posiada w tygodniu każdy z partnerów.)

· Jakie są inne aspekty naszego życia razem, gdzie jest równowaga, a gdzie jej brak? Sporządźcie listę owych spraw i zastanówcie się nad nimi, dzieląc się własnymi przemyśleniami.

opr. mg/aw