Struktura inicjacji w Kościele pierwotnym

Bogusław Górka CHRZEŚCIJAŃSTWO PIERWOTNE JAKO SYSTEM RELIGIJNY ISBN: 978-83-7505-864-2 wyd.: Wydawnictwo WAM 2011

Wybrane fragmenty WSTĘP Ewolucyjny charakter chrześcijańskiej moralności - problem Ewolucyjny charakter chrześcijańskiej moralności - wstęp Typologia współczesnych Żydów w relacji do Jezusa Struktura inicjacji w Kościele pierwotnym

4.2. Struktura inicjacji w Kościele pierwotnym

Na drodze wczesnochrześcijańskiej inicjacji adept wprowadzany był w doświadczenie Boga stopniowo zgodnie z właściwościami trzech Osób (por. Mt 28,19). Pisma NT w zasadzie skupiają swoją uwagę na wtajemniczeniu w bóstwo Ojca i Syna. Inicjację tę najbardziej sumarycznie relacjonuje Rz 8,28-30¹. Paweł wyszczególnia następujące po sobie fazy: poznanie, przeznaczenie, powołanie, usprawiedliwienie, uwielbienie.

Fazy te znają Ewangelie, z tym że stosują zróżnicowaną terminologię na ich oznaczenie. Np. Jan Ewangelista przedkłada w „pigułce” strukturę wtajemniczenia w życie wieczne w rozmowie Jezusa z Nikodemem (3,1-21). Składa się ona również z dwóch etapów pedagogii: przedemesjańskiej i pomesjańskiej. Pierwszy etap zakodowany został pod szyldem: ta epigeia (rzeczy ziemskie), drugi — ta epourania (rzeczy niebieskie). Aby doświadczyć życia wiecznego, trzeba „narodzić się” z: ta epigeia i „stać się” z: ta epourania. Fazy przedmesjańskiego etapu znamionują metafory wody i ducha. Woda jest metaforą Tory, duch — Proroków. Etap pomesjański na dwie fazy przełamuje orędzie o wywyższonym Synu Człowieczym². W sposób skondensowany tę dwuetapową inicjację ewangeliczną relacjonuje Łukasz Ewangelista: Aż do Jana sięgała Tora i Prorocy; odtąd głosi się Ewangelię o Królestwie Boga (16,16, por. Mt 11,13).

Inicjacja późniejsza, poapostolska, jest zagadnieniem znanym i studiowanym przede wszystkim na podstawie Tradycji Apostolskiej Hipolita Rzymskiego z III w.n.e., dlatego w tym przyczynku odwołam się do dokumentu mniej docenionego w tym zakresie — do Konstytucji Apostolskich. Głównie na ich podstawie postaram się teraz dookreślić społeczny i ewolucyjny charakter doświadczenia wiary w starożytności chrześcijańskiej.

¹ Zob. B. Górka, Perspektywa inicjacji wczesnochrześcijańskiej na podstawie Listu do Rzymian
8,28-30, art. cyt.

² Por. B. Górka, Inicjacja w życie wieczne w Ewangelii św. Jana, dz. cyt., s. 77nn.

opr. ab/ab