Exempla - materiały praktyczne dla klasy VIII
Cele: nauka postawy dostrzegania Jezusa w każdym człowieku, kształtowanie umiejętności dyskusji i wyrażania swoich poglądów.
Metody: praca w grupach z elementami trybunału.
Przygotowanie katechezy:
Nawiązanie do dnia 6 grudnia, w którym doświadczamy dobroci innych i sami czynimy dobro. Pokazanie przez katechetę, że dzisiejsza katecheza po części będzie również związana z tym dniem, gdyż będziemy zastanawiali się nad problemem Doroty, uczennicy szkoły średniej, która właśnie tego dnia wraca ze szkoły do domu.
Wprowadzenie do modlitwy powinno ukazać Ducha Świętego jako Ducha Prawdy, który, poruszając nasze sumienia, pomoże spojrzeć na problem oczami wiary.
Katecheta rozdaje każdej grupie zadania, prosząc, aby odczytali je dopiero po usłyszeniu opowiadania. Wyjaśnia, że praca w grupach będzie polegała na wypisaniu argumentów na postawione pytanie. Jeżeli uczniowie znają metodę trybunału, można poprosić ich o formułowanie notatki tak, by przypominała mowę obrońcy lub oskarżyciela.
Nie jestem już dzieckiem, ale i tak jak co roku ogarnia mnie ciekawość, co też dostanę od rodziców. Ciekawa jestem również tego, czy spodoba się mój prezent. Moje kieszonkowe nie było wielkie, więc musiałam odmówić sobie wielu rzeczy przez ostatni miesiąc. Mama pewnie znów powie, że niepotrzebnie im coś daję, ale nie mogłabym o nich nie pamiętać. Z takimi myślami podążałam w ten dzień ze szkoły. Szłam szybko, bo było bardzo zimno. Już od kilku dni trzyma ostry mróz, a podobno będzie jeszcze większy.
Mój pośpiech wynikał też z tego, że wszyscy wokół się śpieszyli. To duże miasto, każdy tu jest zajęty swoimi sprawami. Tak było i dziś, bo niektórzy robili jeszcze ostatnie zakupy.
W tłumie ludzi zauważyłam mężczyznę. Ubrany był w cienką, zniszczoną kurtkę, bez szalika, czapki; buty musiały mu służyć już niejedną zimę. On się nie spieszył, choć pewnie było mu zimniej niż innym. Podchodził do przechodniów, prosząc o parę złotych.
Zatrzymałam się w pewnej odległości, patrzyłam na reakcję ludzi. Jedni przechodzili jakby w ogóle nie słyszeli prośby, inni odwracali się oburzeni. Niektórzy rzucali jakieś pieniądze, w geście, który mówił: masz, nie zawracaj mi głowy. Przez głowę przebiegła myśl, że za chwilę on podejdzie do mnie, prosząc o parę złotych. Jak ja się mam zachować?
Ten człowiek może nie mieć nawet dachu nad głową? W dodatku dziś św. Mikołaja, dzień w którym dzielimy się z innymi. Ale czy on naprawdę potrzebuje pomocy? Czy nie jest zwykłym oszustem? Mam niewiele pieniędzy, a moje kieszonkowe i tak zostało nadszarpnięte. Jaką mam pewność, że tych pieniędzy po prostu nie przepije? Co ja mam zrobić?
I grupa: Czy ten człowiek jest godny pomocy i dlaczego?
II grupa: Dlaczego Dorota jest zobowiązana do udzielenia pomocy?
III grupa: Dlaczego Dorota nie jest zobowiązana do udzielenia pomocy?
IV grupa: Gdzie szukać rady w takich sytuacjach?
Katecheta prosi przedstawicieli grup, aby zasiedli przy "stole sędziowskim". Zanim odczytają wyniki pracy, wybiera 2 osoby, które jako sekretarze będą spisywać wyniki dyskusji: pierwszy sekretarz spisuje argumenty za udzieleniem pomocy, drugi sekretarz za nieudzieleniem pomocy.
Katecheta oddaje głos kolejnym osobom. Po prezentacji, stawia wszystkim pytanie (zapis na tablicy): "Co powinna uczynić Dorota?"
Katecheta, otwierając dyskusję, informuje, że każdy może wypowiedzieć swoje zdanie. Prowadzący powinien też angażować całą klasę oraz czuwać, by nie dopuścić do "przegadania" katechezy.
A. Poziom rozeznania sytuacji:
B. Poziom argumentów za wyborem jednej z możliwych dróg:
C. Gdzie szukać pomocy:
Katecheta powinien wyjaśnić, że nie potrafimy podać konkretnej odpowiedzi na postawiony problem. Zawsze należy wziąć pod uwagę z jednej strony nakaz miłości bliźniego, z drugiej - roztropność.
Katecheta podaje temat katechezy do zapisania w zeszycie, po czym prosi o odczytanie przez sekretarzy wypisanych argumentów. Uczniowie otrzymują zadanie sporządzenia własnej notatki z katechezy.
Dziękując za udział w katechezie, katecheta może wystawić oceny bądź "+" osobom biorącym aktywny udział w zajęciach.
Katecheta prosi, by każdy pomyślał o ludziach, którzy w dniu dzisiejszym nie doświadczą dobroci od innych. W ich intencji - wspólna modlitwa: "Ojcze nasz..."
opr. ab/ab