Bóg musi być inny

Artykuł z miesięcznika LIST 11/2009

Bóg musi być inny

Jarosław Dudycz

Idę na spotkanie z Hanką. Zgodziła się opowiedzieć mi o swoim trudnym dzieciństwie. Dzwonię do jej drzwi. Spotykamy się w mieszkaniu, które wynajmuje wraz z przyjaciółką. To dobry pomysł, trudno byłoby rozmawiać w kawiarni. Siadamy w fotelach. Jest piękną, młodą dziewczyną, świetnie ubraną, ma długie kasztanowe włosy. Studiuje filozofię. Nie widać po niej napięcia czy zdenerwowania. Czuję się trochę tak, jakbym był na randce, tylko kwiatów nie wziąłem. Hanka zaczyna mówić o swoim życiu...

Nie opowiadałam o tym nigdy nikomu, kto miałby potem coś z tym zrobić, opisać to, przekazać dalej. Miesięcznik katolicki, tak? Powiem szczerze, nie lubię katolicyzmu. To słowo mnie drażni. Nie lubię gazet katolickich, katolickich poglądów, Kościoła. Nie znoszę tego stylu. Przeszkadza mi niechęć księży do innowierców, ich mieszanie się w politykę, moralizatorstwo, przeszkadzają mi jakieś niewyobrażalne wymagania moralne i brak zainteresowania odmiennymi poglądami. Najbardziej irytuje mnie katolicka wizja rodziny: mamusia, tatuś, którzy kochają, są szczęśliwi i opiekują się dziećmi. Mdli mnie, jak to słyszę. Nie będę owijać w bawełnę. Jest mi niedobrze, gdy widzę w parkach matki idące z wózeczkami, nadskakujących tatusiów, jakieś babcie w tle i jeszcze skaczącego obok pieska. Gardzę tym.

dwunastolatka wie...

Pamiętam pewne wydarzenie, miałam wówczas dwanaście lat. Chodziliśmy na Msze św. dla dzieci. Katechetka zbierała nas przed samym ołtarzem - to było straszne przedstawienie, nie znosiłam tego, ale za uczestnictwo we Mszy był wpis do zeszytu i z tego byliśmy rozliczani na katechezie. W trakcie jednej z takich Mszy ksiądz powiedział, abyśmy po powrocie do domu uściskali naszych rodziców i podziękowali im za to, że żyjemy, że są dla nas dobrzy i opiekują się nami. Nie wiedziałam w ogóle o co chodzi, nie rozumiałam, jak można dziękować rodzicom. Dla mnie ojciec był potworem, a matka sługą potwora - na wszystko mu pozwalała. Czułam odrazę na jego widok, wiedziałam, że robi mi krzywdę. Czułam to. Bo to się czuje.

Dwunastolatka wie, że jest coś bardzo złego w tym, kiedy ojciec wchodzi w nocy do jej pokoju, zdejmuje jej piżamę, sam się rozbiera i mówi: „bądź cichutko". Dwunastolatka wie, że to jest jakaś potworność, wielka krzywda. A tu nagle ksiądz każe mi tatusia pochwalić i mu podziękować. Oczywiście żadnemu z księży nie przyszłoby do głowy, że może mieć molestowanych parafian. Nigdy nie biorą tego pod uwagę, mają swój szablon szczęśliwej rodziny i wszystko do niego dopasowują. Ja do niego nie pasowałam. Nie miałam nigdy ładnej mamusi i kochającego tatusia. Mój tatuś robił mi te wszystkie świństwa przez kilka lat, do czternastego roku życia. Matka o tym wiedziała, w szkole też ktoś musiał coś podejrzewać. Przecież to widać, gdy z dzieckiem dzieje się coś złego. Cholera! Nie da się tego nie zauważyć!

Pytasz o mojego ojca? To normalny facet, elegancki, wykształcony, pomocny, chwalony. Dobry inżynier, mąż. Takie frazesy. Bo co mam powiedzieć? Bydlę, zwierzę? W katolickim piśmie raczej nie przejdą takie wulgaryzmy.

koszmar

Na którymś etapie terapii psychiatra zaproponował mi, bym przyjrzała się historii życiowej mojego ojca. To znaczy spróbowała dotrzeć do genezy jego zachowania, odnalazła prawdziwe źródło tego całego zła, być może w jego dzieciństwie. Tym sposobem, tak pokrętnie, mitycznie symbolicznie trochę, miałam uzdrowić i jego, i siebie. Ale wydało mi się to straszliwie głupie, takie durnowate sztuczki psychologiczne. Mnie nie obchodzi ani on, ani jego życie i problemy. Staram się wyjść na prostą bez przesadnego skupiania się na ojcu. Może to błąd, nie wiem.

Chciałam go wyrzucić z pamięci, to, że przychodził do mojego pokoju przez kilka lat. Regularnie. Najpierw mnie dotykał, przekonywał, że takie przytulanie to zabawa. Mówił: „Tato przyszedł pobawić się w misia". I tulił się do mnie, ale tak dziwnie, napierał na mnie, był niedelikatny. Wkładał mi rękę pod ubranie, przesuwał po całym ciele.

Matka była pielęgniarką, czasem miała nocne dyżury. Kiedy nie było jej w domu spał ze mną. Przytulony do mnie albo z dłonią na moich narządach płciowych. Potem pozwalał sobie na coraz więcej. Aż w końcu mnie zgwałcił. Pamiętam jego sapanie nade mną, jego oddech, te wszystkie wizyty w moim pokoju. Później już wiedziałam, że przyjdzie, czekałam, byłam po prostu gotowa. Im byłam starsza, tym mocniej szukałam sposobów, żeby sobie z tym jakoś poradzić. Próbowałam myśleć o czymś innym, błądzić myślami gdzieś daleko, wychodzić w myślach z pokoju.

dlaczego to robił?

Nawet się modliłam, skarżyłam się Bogu, pytałam, dlaczego ojciec mi to robi. Zresztą, ojca też o to pytałam. Któregoś razu, pamiętam, powiedział: „Po to jesteś córeczką tatusia, żebyś mu na to pozwalała". I pozwalałam. Pozwalałam mu do siebie przychodzić, spać ze mną, pozwalałam mu na te wszystkie świństwa. Myślałam, że to moja wina, że tak ma być: ja jestem córeczką tatusia, więc mam mu pozwalać siebie gwałcić. Byłam przekonana, że to ja ponoszę za to odpowiedzialność.

Matka wiedziała. Kazała mu przestać. Nigdy jednak nie zabrała mnie z domu, nie wzięła za rękę, nie wyjechałyśmy wspólnie. Nigdy nie poskarżyła się rodzinie, o policji nie wspominając. Z nikim o tym nie rozmawiała. Mnie niczego nie tłumaczyła, nie próbowała mnie ratować. Ale często miała łzy w oczach, była stłamszona, cichutka. Podporządkowała się ojcu absolutnie. Gdy kazał się jej zamknąć, milczała. Milczała przez cały ten paskudny czas.

Terapeuta nauczył mnie w miarę obiektywnego i trzeźwego spojrzenia na to wszystko. Nie zamierzam więc dramatyzować, koloryzować. Rodzice nie trzymali mnie w piwnicy. Ojciec nie był Fritzlem, nie głodził mnie, nie urządził kryjówki w garażu. Jeździliśmy na wakacje, dostawałam zabawki, uchodziłam za dziecko, które ma wszystko: opiekę, ubrania, zagwarantowany niezły start. Brano mnie za dziecko szczęścia. W tym był największy kłopot. Oceniano moją sytuację po lichych pozorach, po najmniej ważnych sprawach. Dlatego nie cierpię dzisiaj tych wózeczków, rodzin w parkach, radosnych festynów rodzinnych i wspólnych wakacji. To jest zwykła hipokryzja.

W końcu wychowawczyni zaczęła działać. Zaryzykowała, przestała lekceważyć sygnały, które wskazywały na to, że jest ze mną niedobrze. Potem było już klasycznie jak zwykle w tego rodzaju sprawach i jak zawsze za późno: sądy, procesy, nowe miejsca pobytu.

tak się składa, że Boga nie ma

Teraz uważam, że nie ma Boga. Kiedyś, kiedy jeszcze wierzyłam, drażniło mnie uczłowieczanie Go na siłę.

Nie rozumiem, dlaczego nazywa się Go Ojcem. Nietrudno pojąć, dlaczego nie mogę tego przełknąć. Łączenie ojcostwa z Bogiem jest dla mnie wyjątkowym koszmarem. Gdy słyszałam na religii o Bogu Ojcu, myślałam, że to jest ktoś taki jak mój straszny ojciec, ten, który przychodzi w nocy do mojego pokoju. Wielki, potężny, jest w stanie robić ludziom różne potworności. Patrzyłam na Niego jak na swojego ojca: z odrazą, lękiem i nienawiścią. Generalnie słowo „ojciec" działa mi na nerwy. Nawet w takim połączeniu „Ojciec Święty". Nie znoszę tego określenia. Nie znoszę też, gdy mówi się o roli ojca w społeczeństwie, w naszej kulturze.

Bóg powinien być zupełnie inny, obcy, nie taki „miziu-miziu", jak Bóg chrześcijański. Mówią, że jest Ojcem, kocha rodziny, wybrał kobietę na matkę swojego Syna. Wszyscy razem sobie żyją w niebie. Szczęśliwa rodzinka. Ojca należy się bać i szanować Go, a do Maryi dobrej matki, zawsze można przyjść z prośbą o pomoc. Ona wysłucha dziecko. Tak się u nas rozumuje. Przykłada się do Boga własne wyobrażenia na temat pięknej rodziny, mądrego ojca. Mało kto potrafi dostrzec, że ojciec to często świnia. Mówi się, że trzeba ojca czcić, ale przecież trudno czcić świnię.

Bóg powinien być poza tym wszystkim, zupełnie inny niż my. Żadne ludzkie słowo nie może Go opisywać, żaden ludzki model. Powinien być bezpłciowy. Nie może się w ogóle z niczym kojarzyć.

Na szczęście tak się składa, że nie ma Boga wcale. Jałowo sobie gawędzimy. Śmierć zakończy sprawę i nie będzie śladu po naszych rozważaniach - kończy Hanka.

opr. aw/aw