Dwa egoizmy Zygmunta Balickiego
O dwóch rodzajach egoizmu: zmysłowym i samowiednym
Zygmunt Balicki w książce „Egoizm narodowy wobec etyki” (Lwów 1902) zarysował koncept dwóch egoizmów. Pierwszy, który należy bezwzględnie rugować, określił mianem zmysłowego. Drugi nazwał egoizmem samowiednym i ma być pożądany w życiu społeczeństw.
Egoizm zmysłowy za punkt wyjścia bierze jednostkę nastawioną tylko na zaspokojenie własnych pragnień. Osoba, której nieobcy jest egoizm zmysłowy, cierpi na przerost wybujałego indywidualizmu, wykazuje niechęć do poświęceń dla innych, brak jej ideowości, a także bywa określana mianem samolubnej.
W egoizmie samowiednym najważniejsze są interesy ogółu oraz troska o zbiorowość. Egoizm samowiedny bazuje na ambicji chcącej dodatnio zaznaczyć się w życiu zbiorowym. Służba drugiemu człowiekowi nadaje życiu właściwy sens, stąd jednym z jego atrybutów jest patriotyzm.
Człowiek to istota społeczna, toteż musi żyć w grupie. Żyjąc wśród innych niepodobna nie spoglądać dalej, aniżeli poza czubek własnego nosa. Życie we wspólnocie poniekąd jest wyrazem ludzkiego pragmatyzmu, przeto razem łatwiej. Pomagasz innym — inni pomogą Tobie.
Dlaczego Balicki nie pisał o bezpośrednim poświęceniu na rzecz całej ludzkości? Nierealnym jest zaspokoić w pełni żądze każdego. Zawsze ktoś będzie niezadowolony. Należymy do różnych kręgów cywilizacyjnych, stąd odmienne pojmowanie kategorii dobra, prawdy, zdrowia, dobrobytu i piękna. Poszczególne zrzeszenia zróżnicowały prawo obowiązujące należących doń członków: co w jednej społeczności uchodzi za dopuszczalne, gdzie indziej bywa piętnowane i vice versa.
Egoizm zmysłowy to autentyczny egoizm. Egoizm samowiedny jest quasi-egoizmem. Pierwszy należy piętnować, drugi pielęgnować. Egoizm zmysłowy jest sprzeczny z etyką chrześcijańską. Egoizm samowiedny nie stanowi przeszkody w byciu człowiekiem wiary. Pierwszy niszczy miłość i degeneruje jednostkę. Drugi wzmacnia szacunek do drugiego człowieka i może uwznioślać ludzi, którzy go wyznają.
opr. mg/mg
Polecane
-
Papież na stulecie diecezji katowickiej: bądźcie świadkami nadziei, troszczcie się o życie duchowe i sakramentalne
-
Po rekolekcjach KEP: „odpowiedzią na kryzys antropologiczny dzisiejszych czasów jest Chrystus”
-
Arcybiskup pozwany za obrazę chrześcijan
-
Abp Budzik: internet to „kontynent” do zewangelizowania; bp Florczyk: wielkim wyzwaniem jest sztuczna inteligencja
-
Noblista Jon Fosse nie kryje się ze swoją wiarą: odnalazłem katolicyzm pisząc książki
Najnowsze
-
1 Papież na stulecie diecezji katowickiej: bądźcie świadkami nadziei, troszczcie się o życie duchowe i sakramentalne
-
2 Arcybiskup pozwany za obrazę chrześcijan
-
3 Po rekolekcjach KEP: „odpowiedzią na kryzys antropologiczny dzisiejszych czasów jest Chrystus”
-
4 Abp Budzik: internet to „kontynent” do zewangelizowania; bp Florczyk: wielkim wyzwaniem jest sztuczna inteligencja
-
5 Nowa płyta Bożego Grania. Utwory pełne ognia, ufności i wiary
-
6 Noblista Jon Fosse nie kryje się ze swoją wiarą: odnalazłem katolicyzm pisząc książki
-
7 Teleporada psychiatry. Co piąta aborcja jest przeprowadzana w Szpitalu Bielańskim
-
8 Lepiej umrzeć, niż zgrzeszyć. Wspominamy słowacką Karolinę Kózkównę
-
9 W niedzielę w Hali „Sokół” w Krakowie PiS ogłosi kandydata na prezydenta
-
10 Mocne stanowisko biskupów: przedmiot Edukacja Zdrowotna jest sprzeczny z Konstytucją
Najpopularniejsze
- „Bóg nie umie dawać mało”. Ks. Piotr Pawlukiewicz we wspomnieniach bliskich i znajomych
- Płacz nad Jerozolimą
- Serce – dom modlitwy albo jaskinia zbójców
- Jaka jest istota kapłaństwa i jego rola w życiu chrześcijan? Nowa książka „Być jak Chrystus”
- 20 listopada Światowy Dzień POChP pod hasłem „Poznaj funkcję swoich płuc”
- Klocki dla dzieci – dlaczego warto inwestować w kreatywną zabawę?
- Lekarz przygotował już zastrzyk, ale eutanazję wstrzymano. 22-letnia Holenderka wybrała życie
- Raport OIDAC: dla chrześcijan w Europie nie ma już miejsca w sferze publicznej
- Ida Nowakowska o wierze: gdyby nie odwaga księży i sióstr to nie byłoby wolnej Polski
- O 100 tys. małżeństw mniej. Zastraszający spadek liczby ślubów we Włoszech
Nowości opoki
-
Papież na stulecie diecezji katowickiej: bądźcie świadkami nadziei, troszczcie się o życie duchowe i sakramentalne
-
Po rekolekcjach KEP: „odpowiedzią na kryzys antropologiczny dzisiejszych czasów jest Chrystus”
-
Arcybiskup pozwany za obrazę chrześcijan
-
Abp Budzik: internet to „kontynent” do zewangelizowania; bp Florczyk: wielkim wyzwaniem jest sztuczna inteligencja
-
Noblista Jon Fosse nie kryje się ze swoją wiarą: odnalazłem katolicyzm pisząc książki Laureat Literackiej Nagrody Nobla 2023 Jon Fosse odnalazł katolicyzm w swoim procesie pisania. „Coś do mnie dotarło i nie wiedziałem, skąd się to wzięło. Mój umysł otworzył się na to, co w kontekście katolickim nazywa się rzeczami niewidzialnymi” – powiedział Fosse, opisując swoje „duchowe poszukiwania” w wywiadzie dla kwartalnika wiedeńskiej gazety kościelnej “Der Sonntag”.
-
Teleporada psychiatry. Co piąta aborcja jest przeprowadzana w Szpitalu Bielańskim Aborcje są przeprowadzane w 20. tygodniu ciąży, a usunięcia zdrowego dziecka na podstawie teleporady u psychiatry „nie można odmówić” – tak wygląda rzeczywistość Szpitala Bielańskiego, według słów jego ordynatora. Dr Filip Dąbrowski mówi lewicowej gazecie, że jego placówka wykonuje co piątą aborcję w Polsce.
-
Lepiej umrzeć, niż zgrzeszyć. Wspominamy słowacką Karolinę Kózkównę Jest nazywana słowacką Marią Goretti, ale jeszcze bardziej trafne byłoby porównanie do Karoliny Kózkówny. Tak jak polska męczennica, Anna Kolesárová zginęła w obronie czystości w wieku 16 lat, napadnięta przez żołnierza, którego nazwiska nigdy nie ustalono. Na grobie słowackiej błogosławionej napisano słowa św. Dominika Savio: raczej śmierć, niż grzech. Słowacy wspominają bł. Annę 22 listopada.
-
Mocne stanowisko biskupów: przedmiot Edukacja Zdrowotna jest sprzeczny z Konstytucją Przygotowywany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, jako obowiązkowy, przedmiot Edukacja Zdrowotna jest sprzeczny z Ustawą Zasadniczą – czytamy w stanowisku Konferencji Episkopatu Polski. Biskupi zaznaczają, że konsultowane rozporządzenie MEN „godzi w prawa rodziców do decydowania o ich dzieciach oraz zagraża prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży”
