Rastafarianie

Kolejny odcinek przewodnika po subkulturach młodzieżowych poświęcam przedstawicielom ruchu o charakterze społeczno - religijnym, zwanych „rastafarianami”, a także niekiedy - zwłaszcza w Polsce, „rastamanami”. Rastafarianizm dla wyznawców stał się zarówno religią, jak i systemem filozoficznym, który zawiera istotne przesłanie dla młodego, poszukującego ideału człowieka.

Ruch ten powstał w latach trzydziestych ubiegłego stulecia, po dojściu w 1930 r. księcia Ras Tafari z Etiopii do władzy. Wraz z cesarską koroną przyjął imię Hajle Sellasje I, powołując się na pochodzenie od króla Dawida i królowej Saby. Murzyni na Jamajce uwierzyli wówczas, że spełnia się przepowiednia wybitnego działacza społecznego i religijnego Marcusa Garveya, który głosił nadejście czarnego króla, który wszystkim Murzynom rozsianym po całym świecie zapewni powrót do ojczyzny, czyli Afryki. Program ten był utopijny, a historia pokazała, że cesarz Hajle Sellasje stworzył system totalitarnej władzy, a idee „proroka” Marcusa Garveya zostały przejęte przez nacjonalistyczny, murzyński ruch Czarnych Panter. W Polsce ruch ten zaistniał jako nowe postrzeganie koncepcji pacyfistycznych i stanowi hermetycznie zamkniętą subkulturę.

Ruch rastafarian ma trzy wymiary ściśle ze sobą powiązane: społeczno - polityczny, kulturowy i religijny. Rastafari nie jest organizacją, ale realnie istniejącą wspólnotą miłości dzieci Jah, skazanych na życie w Babilonie - w systemach zniewalających człowieka. Rastamani poszukują w swoim ruchu wolności, niezależności, godności człowieka jako dziecka stworzonego na obraz Boży. Głoszą równość wszystkich ludzi, są za zniesieniem wszelkich różnic rasowych, klasowych, organizacyjnych. Bo dopóki istnieją różnice, dopóty będzie istniał ucisk i niesprawiedliwość. Polscy rastamani w sposobie myślenia i zachowania demonstrują nonkonformizm oraz skłonność do bycia w drodze, w ciągłej podróży w poszukiwaniu przygód i dobrych ludzi. Wartości te są realizowane w grupie, komunie, małej wspólnocie, gdzie ceniona jest niezależność przekonań, barwna osobowość i indywidualność. Bycie sobą oceniane jest jako samoistna, absolutna wartość istoty ludzkiej. Dążą do tego, aby codzienne życie nie było zdominowane przez bezwzględne dążenie do sukcesu, egoizm. W miejsce wszelkich menedżerskich programów proponują humanistyczne treści: braterstwo, partnerski styl, odpowiedzialność i współdziałanie, walkę z fałszem.

Zasady życia rastafarian są oparte na Starym Testamencie - proste życie i cześć dla Jahwe - Jah. W praktyce oznacza to unikanie zażywania narkotyków, picia alkoholu i wegetarianizm. Tolerowane jest natomiast palenie trawki (haszyszu, marihuany, konopi indyjskich), który to rytuał niektórzy wyznawcy mylą ze świętym sakramentem oraz pobudzeniem pozytywnej energii. Rastafarianie wierzą, że świat został opanowany przez zło, którego uosobieniem jest system babiloński, który musi upaść, aby na świecie zapanowało dobro. Głoszą również powrót do natury, rozumiany jako konieczność zaprzestania wrogości i walki, która prowadzi do wyniszczenia pozytywnej energii na świecie, bo wiara w Jahwe to zjednoczenie. Rastafarianinem może być każdy pod warunkiem, że uznaje zasadę ogólnoludzkiego braterstwa odrzucającego wszelki ucisk i dyskryminację. Rastamani pragną przywrócić ludziom poczucie wspólnoty braterskiej. Stylem bycia i życia protestują, usiłują zmienić zniewolone różnymi systemami społeczeństwo. Nie czynią tego w sposób agresywny, lecz przez działanie na świadomość, przekonania, zachowania i obrzędy. Ich tzw. przystosowanie do społeczeństwa można określić jako pozytywne poszukiwanie zagubionych, humanistycznych i religijnych wartości. Ta właśnie postawa zjednała im i nadal przyciąga wielu zwolenników wśród młodzieży.

Magnesem przyciągającym młodzież do tej grupy jest także obok stylu życia, elementów religijności, tajemniczości, poczucia wspólnoty także strój. Rastafarianie noszą kolorowe ubiory, a w tym długie szaty - „galabije”, a czasem tylko symboliczne znaczki, w których dominują barwy zielone, żółte i czerwone. Najbardziej charakterystyczne dla rastamanów są długie nieczesane włosy zaplecione w warkoczyki - dread-locki mające odstraszać złe moce i symbolizować dawnych wojowników Izraela, którzy nie obcinając włosów chcieli upodobnić się do biblijnego siłacza - Samsona. Często też owe fryzury przykrywają kolorowymi czapeczkami.

Rastafarianie propagują muzykę reggae - muzykę serc, która jednoczy wszystkich ludzi i której rytm jest bronią w babilońskim systemie praw i zakazów. Muzyka ta jest mieszaniną elektronicznego rocka z afrykańską muzyką magów oraz różnych stylów, tworzonych przez czarnych i białych. Została spopularyzowana przez Boba Marleya. Teksty pieśni reggae głoszą równość społeczną, miłość, braterstwo, potępiają rasizm, demaskują symbol zła - Babilon, w którym żyjemy. Znane kapele reggae, które wydały swoje płyty na Zachodzie i zdobyły popularność to np.: „Aswad”, „Misty in Toots”, Steel Pulse”, a w Polsce „Brygada Kryzys”, „Izrael”.

Badacze subkultur młodzieżowych zgodnie zwracają na niebezpieczeństwo kryjące się w tej subkulturze. Chodzi tu o zagrożenie uzależnieniem od środków odurzających, a także wątpliwa nauka głoszona w tym ruchu, zasady i zwyczaje praktykowane nie znajdują podstaw ani w filozofii, ani w teologii. Ich zdaniem pseudoreligijne elementy nie zdołały uchronić młodzież tego ruchu od uzależnienia i zniewolenia. Decyzję na temat wyboru opinii o rastafarianach pozostawiam Czytelnikom tego artykułu.

opr. ab/ab