O zasadach dotyczących miejsca i czasu sprawowania eucharystii
Prawo
W zasadzie duchowny posiadający, co najmniej, święcenia prezbiteratu i pozostający w łączności z Kościołem ma prawo w każdym dniu i o każdej godzinie sprawować Eucharystię (por. kan. 931 KPK).
Przepisy liturgiczne, zgodnie z którymi należy postępować, stawiają jednak pewne niewielkie ograniczenia. Nie sprawuje się Eucharystii w Wielki Piątek i Wielką Sobotę. Msza św. sprawowana w Wielką Sobotę późnym wieczorem czy w nocy jest związana z dniem następnym — Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego. W Wielki Czwartek, prócz Mszy Wieczerzy Pańskiej, jedynie w kościołach katedralnych w godzinach porannych biskup wraz z kapłanami diecezji celebruje uroczystą Mszę św. z poświęceniem krzyżma i oleju chorych.
Co do miejsca sprawowania Eucharystii oczywiste wydaje się, iż powinien być to kościół lub kaplica. Prawodawca dopuszcza więcej możliwości, wskazując na miejsca święte w ogóle, a nawet w wypadku konieczności zezwala na odprawianie Mszy św. w odpowiednim miejscu (kan. 932 §2 KPK). Miejscami świętymi są te, które będąc poświęcone lub pobłogosławione według przepisów liturgicznych, przeznaczone zostały do kultu Bożego lub na grzebanie wiernych, są więc nimi: kościoły, kaplice, sanktuaria i cmentarze (por. kan. 1205-1243 KPK). Jeśli natomiast chodzi o miejsce odpowiednie, pozostawia się decyzję roztropnemu osądowi ewentualnego celebransa, który powinien wiedzieć, że miejsce to musi być godne, sprzyjające skupieniu modlitewnemu, nie zagrożone niebezpieczeństwem profanacji.
Miejscem ewentualnego sprawowania Eucharystii, wyodrębnionym z ogólnych zasad, jest świątynia jakiegoś Kościoła lub wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej jedności z Kościołem katolickim. Z tej ewentualności można skorzystać tylko wtedy, gdy istnieje słuszna przyczyna i zgadza się na to ordynariusz miejsca. Należy oczywiście zadbać o wykluczenie możliwego zgorszenia (por. kan. 933 KPK).
Gdy celebrans zadbał już o odpowiednie miejsce, nie może zapomnieć także o właściwym, odpowiednio przygotowanym ołtarzu, na którym wolno mu będzie sprawować Eucharystię. Zasadniczo Najświętszą Ofiarę należy składać na ołtarzu poświęconym lub pobłogosławionym, jeśli chodzi o miejsca święte. Gdy natomiast Msza św. ma być odprawiona poza miejscem świętym, np. w domu osoby chorej, można użyć odpowiedniego stołu. Nie wolno jednak zapomnieć w takiej sytuacji o nakryciu tego stołu obrusem i korporałem (por. kan. 932 §2 KPK). Świadomość takiego wymogu powinni mieć oczywiście Ci, w których domu ma być sprawowana liturgia.
Ks. Benedykt Glinkowski
dr prawa kanonicznego
opr. ab/ab