Zagadnienie katechezy dorosłych według dokumentu Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej

Zgodnie z myślą Kościoła, katecheza dorosłych jest uznawana nie tylko za docelową czy najznakomitszą formę katechezy, ale za centralną w formacji chrześcijańskiej, ponieważ – jak uzasadnia się we wszystkich dokumentach analizujących ogólne zagadnienie katechezy (Directorium Catechisticum Generale, Catechesi tradendae, Dyrektorium Ogólne o Katechizacji) – skierowana jest ona do osób, które są pełnymi podmiotami życia kościelnego i społecznego. Podobny punkt widzenia odnajdujemy w dokumencie Międzynarodowej Rady do spraw Katechezy z 1990 roku, który poświęcony jest w całości katechezie dorosłych, a nosi tytuł Katecheza dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej. Powtarza się w nim opinię, że Urząd Nauczycielski Kościoła, kierowany duchem odnowy soborowej, zdecydowanie, jasno i nieustannie podkreśla centralną rolę katechezy dorosłych w formacji chrześcijańskiej (n. 4). Uzasadnienie tego punktu widzenia przyjmuje się w dokumencie za adhortacją apostolską Jana Pawła II Catechesi tradendae, przypominając, że ma on swoje umotywowanie w fakcie kierowania katechezy dorosłych do osób wykonujących największe zadania i w ogóle zdolnych do życia według Orędzia Chrześcijańskiego i to w jego pełni (n. 4; zob. CT 43).

Dokument poświęcony katechezie dorosłych jest autorstwa Międzynarodowej Rady do spraw Katechezy, która jest organem doradczym watykańskiej Kongregacji Duchowieństwa. W jej skład (około 30 członków) wchodzą eksperci w dziedzinie katechezy zarówno z obszaru praktyki, jak i teorii (uczelnie akademickie). Pochodzą ze wszystkich części świata: są wśród nich biskupi, kapłani, osoby zakonne, ludzie świeccy (kobiety i mężczyźni). Natomiast sam dokument jest owocem prac VI sesji, która odbyła się w Rzymie w 1988 roku. Został on zredagowany na podstawie „Instrumentum laboris”, będącego syntezą myśli zebranych w odpowiednio wcześniej przygotowanym kwestionariuszu¹. Jego celem, jak czytamy we Wprowadzeniu, nie jest pełnienie funkcji dyrektorium czy całościowego programu katechezy dorosłych, ale podanie niektórych ukierunkowań, które oddają aktualny stan doświadczeń na tym polu. Kierowane są do katechetów i duszpasterzy, aby dokładniej rozumieli i realizowali „katechezę dorosłych”. Jednocześnie pragnie się, aby zawarte wskazania posiadały charakter systematyczny i spójny, oddający całościowo rozumianą koncepcję katechezy dorosłych. Tym samym autorzy tego dokumentu odnoszą się do podmiotu katechezy (część I), do jej racji, motywów, kryteriów i innych punktów odniesienia (część II) oraz do celów, treści, metod i formacji katechetów (część III).

1. Obraz człowieka dorosłego w dokumencie

Podane w dokumencie analizy rozpoczynają się od ukazania nie tyle elementów klasycznej koncepcji funkcjonującej w obszarze szeroko rozumianej edukacji (także religijnej), zakładającej najpierw podanie natury i celów formacji, ale od podania obrazu człowieka dorosłego, do którego kierowana jest katecheza. To odejście od schematów przyjętych w edukacji można tłumaczyć zarówno «niezobowiązującym» charakterem dokumentu (nie jest ani dyrektorium, ani pełnym programem katechetycznym), jak i racjami płynącymi z pedagogii wiary. Jak podaje S. Pintor w komentarzu do dokumentu, wiara chrześcijańska ma zawsze i pierwszorzędnie na celu konkretnego człowieka, który żyje w określonych uwarunkowaniach kulturowych i historycznych, a któremu pragnie podawać właściwe racje za wyborem wiary, wzywając go jednocześnie do dawania świadectwa o swoim przylgnięciu do Chrystusa we wszystkich sytuacjach życiowych². Podobne racje podaje Cesare Bissoli, sekretarz generalny Międzynarodowej Rady do spraw Katechezy, tłumacząc ponadto, że dokument jest wynikiem refleksji dokonanej na wszystkich kontynentach, a jej autorzy wykazali szczególną wrażliwość na rzeczywistą sytuację dorosłego w dzisiejszym życiu społecznym i kościelnym. Natomiast sama katecheza ma zawsze stać na straży nie tylko obrony człowieka, ale i stawać się sposobem jego promocji, szczególnie w tych sytuacjach, w których skazany jest on na życie w biedzie, w ucisku czy na marginesie życia społecznego. Taki punkt wyjścia, tłumaczy dalej, jest wynikiem realizmu w programowaniu katechezy, także zwracania uwagi i uznania pozytywnych znaków czasu, z jednoczesną świadomością istnienia niebezpieczeństw dla rozwoju osobowego i społecznego dzisiejszego dorosłego człowieka. Wreszcie katecheza dorosłych ma zwracać szczególną uwagę na specyfikę motywów, jakie człowiek dorosły winien posiadać odnośnie do swojej opcji na rzecz wiary. Motywy te płyną przede wszystkim z Bożego planu względem człowieka, z Jego Słowa. W dokumencie przywołuje się motyw fundamentalny, jakim jest wkład na rzecz budowy i rozwoju Królestwa Bożego (zob. n. 1 i 9), jak i wyraźne świadectwo Chrystusa-katechety oraz przykład Jego kontakt z ludźmi dorosłymi tamtego wieku (zob. n. 2). W ten sposób, według C. Bissolego, wątek biblijny staje się myślą przewodnią gwarantującą jedność teologiczną, duchową i pastoralną katechezy dorosłych³.

Tak zarysowane motywy, odwołujące się wprost do rzeczywistość wiary, wydają się w pomijać te, które można określić jako personalistyczne czy psychologiczne, a które są w stanie wpływać bardziej bezpośrednio na decyzję dorosłego o udziale w formacji chrześcijańskiej. Tymczasem rozwój badań nad wiekiem dorosłym przyniósł nowe opinie o człowieku dorosłym, zgodnie z którymi jest on otwarty na dojrzewanie psychologiczne i ludzkie. Dokonane zostały także próby przeniesienia wyników tychże badań w obszar wychowania religijnego, gdzie wskazuje się na specyficzny udział wartości religijnych w całym procesie rozwoju człowieka dorosłego⁴. Co prawda, twierdzi się w dalszej części dokumentu, że w postrzeganiu i określaniu człowieka dorosłego należy sięgać do zdobyczy nauk psychologicznych, socjologicznych i pedagogicznych (zob. n. 31), ale w samym dokumencie zasadniczo się z nich nie korzysta, z wyjątkiem opinii natury socjologicznej. Tymczasem ich ukazanie, przynajmniej w tym, co odnosi się do kwestii podstawowych, mogłoby w jakiejś mierze bardziej uwiarygodnić obraz człowieka dorosłego, jaki podaje się w analizowanym dokumencie, podobnie jak wydobywać motywy za wiarą z codziennego życia dorosłego tak, aby uczynić z nich racje jak gdyby naturalnie skłaniające go do podejmowania formacji religijnej. Kwestie te bowiem wydają się być pierwsze w uzasadnianiu potrzeby religii (wiary chrześcijańskiej) dla osobowego i chrześcijańskiego dojrzewania, chociażby z tytułu istniejących w dzisiejszym świecie faktów pewnej dezorganizacji czy wprost dezintegracji psychicznej, moralnej i duchowej osoby ludzkiej, także, a może najbardziej dotykającej człowieka dorosłego. Nie jest to zresztą uwaga tycząca się tylko Katechezy dorosłych we wspólnocie chrześcijańskiej. Takiej «personalistycznej» czy «psychologicznej» perspektywy postrzegania dorosłego nie znajdujemy ani w Directorium Catechisticum Generale, ani w Catechesi tradendae, ani nawet w Dyrektorium Ogólnym o Katechizacji.

Próbując określić obraz czy też «naturę» człowieka dorosłego w dokumencie, należy odnieść się do drugiej części dokumentu, w której zasadniczo najwięcej jest powiedziane na ten temat. Nie znajdziemy jednak w niej wyczerpujących treści tak, aby zaprezentować jego pełny wymiar. Autorzy bowiem najbardziej skoncentrowali się na wątpliwościach odnośnie do jednoznacznego określenia kategorii «dorosły». Wychodzą bowiem z przekonania, że istnieje faktyczna niemożność zdefiniowania czy scharakteryzowania człowieka dorosłego, która wypływa z wielorakich uwarunkowań natury psychologicznej, socjologicznej, pedagogicznej, jak również etnicznej, kulturowej czy religijnej danego środowiska. Polecają natomiast, aby postrzegać dorosłego głównie poprzez relacje międzypokoleniowe między młodymi i starszymi, gdyż zawierają one bogactwo wzajemnych odniesień, wpływów czy sprzeczności (zob. n. 31). Takie jednak postawienie tej kwestii nie wydaje się być wystarczającym usprawiedliwieniem niepodania przynajmniej podstawowych rysów czy cech charakterystycznych człowieka dorosłego. Jakkolwiek istnieje trudność jego jednoznacznego określenia, to jednak wydaje się, że na podstawie odwoływania się w dokumencie do wyników badań różnych dyscyplin naukowych można przynajmniej określić ogólnie, jak należałoby rozumieć kategorię dorosłości czy dojrzałości, co z pewnością ułatwiłoby chrześcijańską formację człowieka dorosłego. A uwaga ta jest jak najbardziej zasadna, gdyż w części dokumentu traktującej o kwestiach metodycznych poleca się, aby jasno i dokładnie określić adresata katechezy dorosłych (zob. n. 56).

Pewnym ułatwieniem postrzegania dorosłego jest umiejscowienie go, jak twierdzi się w dokumencie, w potrójnej perspektywie. W pierwszej z nich ukazywany jest on w kontekście czy też wewnątrz życia społecznego, jako jego najbardziej właściwy podmiot oraz świadek czy nawet ofiara rozmaitych form niesprawiedliwości, marginalizacji czy dyskryminacji (zob. nn.11-12). W drugiej dostrzegamy go w Kościele, który pragnie uwrażliwić go na tworzenie świata bardziej sprawiedliwego i braterskiego, jak również zaproponować mu drogę naśladowania Chrystusa w konkretnych sytuacjach życia (zob. n. 13). W trzeciej wskazuje się na liczne uwarunkowania, w których żyje, oraz stawia się przed nim określone wyzwania, które winien podjąć, aby przemieniać świat zgodnie z Ewangelią (zob. nn. 14-17). Wyzwania te dotyczą sfery życia ekonomiczno-społecznego (zacofanie, będące źródłem braku bezpieczeństwa i pokoju; zjawisko emigracji wykorzeniające ludzi i uniemożliwiające życie w pewności i stabilności), społeczno-kulturowego (sekularyzacja niosąca rozmaite problemy natury duchowej, obyczajowej, moralnej; wrogość wyznawców innych religii i ideologii w stosunku do chrześcijan; rozwój technologiczny domagający się chrześcijańskiej interpretacji) oraz kościelnego (potrzeba dowartościowania i zdynamizowania katechezy dorosłych poprzez wypracowanie właściwego jej języka; większe otwarcie na dorosłych, którzy są daleko od Kościoła; zaproponowanie zróżnicowanych modeli i form katechezy; dowartościowanie religijności ludowej; większe otwarcie duchowieństwa na dorosłych, potrzeba serdecznego dialogu duchownym ze świeckimi)⁵.

Tak zarysowany obraz człowieka dorosłego jest, co prawda, dynamiczny, podkreślający problemy tyczące się tego okresu życia, ale – jeżeli można tak ująć – bardziej przedstawia «fenomenologiczny ogląd trudności», jakie napotyka on w realizowaniu świata bardziej sprawiedliwego i braterskiego czy też samego siebie, niż jest ścisłym łączeniem wiary z jego osobowym rozwojem. Tym samym brakuje wspomnianej już perspektywy personalistycznej, w której mógłby on dostrzec, jak wiara chrześcijańska może dzisiaj wspomagać dorosłego, aby nie tylko uchronił się przed możliwą wewnętrzną dezintegracją, ale przede wszystkim poszukiwał w religii tych «twórczych mocy», które gwarantowałyby harmonię w jego osobowym i społecznym rozwoju, będąc jednocześnie podstawą do bardziej twórczego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu kościelnym. Co prawda, można dojść do przekonania, że w dokumencie zakłada się specyficzną rolę religii chrześcijańskiej w życiu człowieka dorosłego, ale dopiero na podstawie analizy wszystkich treści odnoszących się do katechezy dorosłych. Nie jest to jednak myśl wyodrębniona, jasno określona czy podana, taka, która ukazywałaby katechezę dorosłych w jej funkcji nie tylko rozwoju religijnego, ale całej osoby.

2. Racje i motywy na rzecz katechezy dorosłych

Są one syntetycznie podane w numerze 20, a odwołują się do obowiązku rozwoju wiary, do zadań pełnionych w życiu społecznym i we wspólnocie kościelnej oraz do uwielbienia Boga i dobra Kościoła. Ta ostania racja uznana jest za uzasadnienie najgłębsze co do potrzeby katechezy dorosłych w Kościele.

Obowiązek rozwoju wiary wynika z faktu, że jest ona dana w «ziarnie» i wymaga rozwoju wraz z wiekiem i nabywanym stopniem odpowiedzialności. Autorzy dokumentu twierdzą, że dorosły wypełni swoje obowiązki wobec bliźnich, gdy będzie dojrzały w swojej wierze (zob. n. 21). Podobnie też stawi czoła obowiązkom małżeńskim, rodzinnym, zawodowym, ekonomicznym, politycznym czy kulturowym, jak również stanie się zaczynem Królestwa tylko wówczas, gdy jego wiara będzie dojrzała (zob. n. 22), w czym ma go wspomagać nie tylko katecheza, ale cała wspólnota chrześcijańska, której powinnością jest także być dojrzałą w wierze. Dorosły winien także być zaangażowany w posługę katechetyczną i duszpasterską na rzecz braci i sióstr w wierze (zob. n. 23). Centralnym jednak motywem uczestnictwa w katechezie, który wypływa wprost z porządku wiary, winno stać się dla dorosłego uwielbienie Boga, budowanie Królestwa i dobro Kościoła, bowiem, jak pisze się w dokumencie, Królestwo Boże rozwija się, jak ziarno w glebie, przede wszystkim poprzez pracowitość swoich dorosłych członków; sam natomiast Kościół, i każda forma katechezy, ubogaca się dojrzałością i mądrością osób dorosłych, co także przyczynia się do utrwalenia prawdy w życiu Ludu Bożego (n. 24). W kontekście można powiedzieć, że dorosły zostanie przekonany do podejmowania tego typu zobowiązań tylko wówczas, gdy stanie się świadomym podmiotem w procesie rozwoju wiary, który to proces winien być spójny, harmonijny i komplementarny, sama natomiast katecheza dorosłych uznana za centralną, a tym bardziej pełną i skuteczną.

Obecne w dokumencie kategorie dojrzała wiara, wspólnota dojrzała w wierze, ważne z punktu widzenia rozumienia katechezy dorosłych i jej celów, nie znajdują jednak bliższego wyjaśnienia w postaci, na przykład, podstawowych chociażby kryteriów owej dojrzałości, co sprawia, że czytelnik bardziej musi się ich domyślać, niż oczekiwać prostego ich wskazania. Pewne sugestie w tym względzie mogą płynąć z niektórych stwierdzeń, szczególnie z tych, w których autorzy odwołują się do poczucia odpowiedzialności, współpracy, zaangażowania, pełnego świadectwa itp.

W dokumencie widoczne są kryteria odnoszone do tego, co nazywa się katechezą odpowiednią i skuteczną. Są nimi: szczególna wrażliwość na mężczyznę i kobietę jako osoby dorosłe, która uwzględnia ich stan jako ludzi dorosłych, tzn. z uwagą kieruje się ku ich problemom i doświadczeniom, docenia tkwiące w nich bogactwo duchowe i kulturowe, szanuje istniejące różnice oraz pobudza do aktywnej współpracy w budowaniu katechezy, która ich dotyczy (n. 26). Katecheza dorosłych winna jeszcze, w myśl przytaczanej w dokumencie nauki Vaticanum II, uwzględniać specyficzną właściwość ludzi świeckich w Kościele, jaką jest ich charakter świecki, co oznacza – jak się podaje – aby zajmowali się sprawami świeckimi, kierując się w nich po myśli Bożej (zob. KK 31). Tę ogólnie sformułowaną myśl soborową dopełnia się obecnymi w Evangelii nuntiandi i w Christifideles laici bardziej szczegółowymi zadaniami ewangelizacyjnymi, wskazując na zajęcie się dziedziną polityki, życia społecznego, gospodarki, kultury, sztuki, stosunków międzynarodowych, środków społecznego przekazu, jak również rodziną i wychowaniem potomstwa, miłością, cierpieniem czy wreszcie pracą zawodową (zob. n. 27).

Kolejnym, ważnym kryterium prawidłowo rozumianej katechezy dorosłych jest udział całej wspólnoty chrześcijańskiej w przyjmowaniu i wspieraniu dorosłego (zob. n.28), jak również jej stałe miejsce w całościowym programie duszpasterskim tak, aby była zarówno jego integralną częścią, jak i zachowała swoją autonomię i odrębność (zob. n. 29). W ten sposób autorzy dochodzą do próby zdefiniowania samej katechezy dorosłych. Byłaby więc ona pierwszym, podstawowym, integralnym i systematycznym pogłębianiem otrzymanej na chrzcie świętym wiary, której rozwój dokonuje się w ciągu całego życia osoby, w perspektywie osiągania pełnej dojrzałości w Chrystusie (n. 32). Oznacza to, tłumaczą dalej, że jest różna od pierwszego głoszenia Ewangelii i od ponownej ewangelizacji, nie wyczerpuje się w nieformalnych spotkaniach religijnych, przedłuża głoszenie centralnego orędzia chrześcijaństwa, uwypuklając je i tłumacząc na język kultury danego środowiska, przedstawia treści wiary katolickiej w ich ścisłym połączeniu z doświadczeniem życiowym osób, wprowadza w sposób wyraźny i organiczny, choć także elementarny, na drogę wiary, wyrażanej i podtrzymywanej równocześnie przez słuchanie słowa Bożego, jego celebrację, posługę miłości i przez żywe świadectwo, które dorosły daje w różnych sytuacjach swojego życia (n. 32).

3. Cele, treści i metody

Wydaje się, że ta część dokumentu dość jasno ukazuje kwestię celów, treści i metod w katechezie dorosłych, przynajmniej w tym, co tyczy się ich pierwszorzędnego i podstawowego charakteru. Tak więc w części dotyczącej celów ogólnych mówi się o nawracaniu się do Pana, aby być bardziej dojrzałym Jego uczniem, o świadomym i wytrwałym przeżywaniu daru wiary we wspólnocie chrześcijańskiej oraz o byciu w świecie uczniami chrześcijańskimi (zob. nn. 36-38). Perspektywa ta nie zmienia się w części bardziej szczegółowej, katecheza dorosłych ma bowiem zmierzać do osiągnięcia podstawowego stopnia rozumienia wiary Kościoła, do nabywania odpowiedniej znajomości dziedzictwa teologicznego i kulturowego, poprzez które przekazuje się wiarę, do zdobycia zdolności chrześcijańskiego rozumienia sytuacji życiowych czy też do osiągnięcia takich kompetencji i sprawności, które sprawią, że wierzący stanie się zdolny do dawania chrześcijańskiego świadectwa we wspólnocie chrześcijańskiej i życiu społecznym (zob. nn. 39-42)⁶.

W dokumencie nie spotykamy jednak szerszego rozumienia katechezy dorosłych, które mogłoby by nas przekonać, że wychodzi ona poza ściśle rozumianą konfesyjność tak, aby mogła być propozycją otwartą na poszukiwania człowieka obojętnego w wierze czy niewierzącego, o czym zresztą wiele się pisało w literaturze katechetycznej lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a więc w okresie tworzenia dokumentu. Propozycje bowiem zawarte w dokumencie ograniczają się do formowania chrześcijanina jak gdyby już zasadniczo przekonanego co do podstawowych racji wyznawanej przez siebie wiary, a jeżeli formułuje się inne, zawsze odnoszą się one do «świata ludzi wierzących» i przeżywanych przez nich problemów.

Podobne wątpliwości rodzą się także odnośnie do treści. Proponuje się bowiem tylko poznanie wielkich tematów religii chrześcijańskiej (zob. n. 43), wydobywanie i podkreślanie implikacji moralnych chrześcijańskiej wizji życia (zob. n. 44) czy też poznawanie i dokonywanie chrześcijańskiej oceny rzeczywistości społeczno-kulturowej oraz przemian, jakie mają w niej miejsce (zob. n. 45). Stałymi natomiast elementami przekazu mają być pytania, trudności i wątpliwości, jakie rodzą się w sercu człowieka, pełny przekaz Objawienia, przygotowanie uczestników katechezy do czytania, rozumienia i wykorzystywania Pisma św., przekazywanie prawdy o osobowej godności człowieka, formacja do duchowości odpowiadającej stanowi człowieka świeckiego, dialog ekumeniczny i kulturowy, przygotowanie uczestników katechezy do przekazywania innym treści wiary, wydobywanie z treści wiary ich elementu wspólnototwórczego (zob. nn. 48-53).

Bardziej otwarty charakter katechezy dorosłych wynika natomiast z postulatów metodycznych (szkoda, że nie zostały one w pełni skorelowane z proponowanymi treściami). Obok cennych wskazań co do dialogu i współpracy ze świeckimi w ramach katechezy, jasnego świadectwa katechety, wyjaśniania doktryny zgodnie z nauczaniem Kościoła, przejrzystości przekazu, ukazywaniem treści wiary jako nie budzących wątpliwości prawdy (zob. nn. 57-58), systematyczności i organiczności programu czy też ciągłego i stałego rytmu spotkań (zob. n. 59), odnajdujemy postulat, aby katechezę dorosłych rozumieć szerzej odnośnie do jej form (zob. nn. 60-62), wśród których akcentuje się model katechumenalny (zob. n. 67), oraz poszukiwać takich kierunków katechezy, które uwzględniałyby sytuację dorosłego (zob. n. 68). Wydaje się, że to właśnie model katechumenalny w pełni odpowiadałby zarówno zróżnicowanej rzeczywistości człowieka dorosłego we współczesnym świecie⁷, jak i wyjściu samej katechezy poza instytucjonalne ramy Kościoła w celu poszukiwania nowych jej uczestników.

Ważna uwagą metodyczną, której nie wolno pominąć, jest postulat, aby nie utożsamiać katechezy dorosłych z różnorodnymi ruchami i stowarzyszeniami. Jakkolwiek uznaje się ich szeroko rozumiany charakter katechetyczny, to jednak przypomina się, że katecheza, jako akt Kościoła, musi wyrażać zawsze pełnię wiary chrześcijańskiej oraz w sposób wyraźny służyć komunii kościelnej, kierować się do wszystkich członków Ludu Bożego, a szczególnie do tych, którzy nie zawsze w tych ruchach uczestniczą (n. 63). Uwaga ta jest ważna także dlatego, że istnieją dzisiaj tendencje do traktowania ruchów i stowarzyszeń jako form zastępczych katechezy dorosłych, co może wpływać na zmniejszenie zainteresowania budowaniem całościowo rozumianej katechezy dorosłych.

4. Formacja katechetów

Zagadnienie formacji katechetów, zawsze w katechezie traktowane jako bodaj najważniejsza kwestia, z racji zasady, że w gruncie rzeczy powodzenie czy skuteczność katechezy zależy od samego katechety, jego postawy i jakości dawanego świadectwa, zostało w dokumencie umieszczone w części metodycznej. Co prawda, traktuje się tę kwestię szeroko w porównaniu z innymi, ale brak wyodrębnienia jej w dokumencie może sprawiać wrażenie o niedostatecznym dowartościowaniu jednego z podstawowych podmiotów w katechezie, jakim jest katecheta. Jego bowiem formacja nie sprowadza się bowiem tylko do zagadnień metodycznych, ale jest o wiele szersza, tyczy się motywów, celów, treści, które winien katecheta poznać, zinterioryzować, aby być rzeczywiście nauczycielem wiary. Będąc reprezentantem Chrystusa Nauczyciela, w Jego imieniu przekazuje zbawcze orędzie, jak również gwarantuje osobowy charakter odniesień, zawsze najważniejszych w katechezie czy pedagogii wiary, podobnie zresztą jak w każdym innym rodzaju spotkań o charakterze formacyjnym⁸.

Wnioski

Pojawienie się odrębnego dokumentu na temat katechezy dorosłych, niezależnie od krytycznych doń uwag, należy odnotować jako fakt bezsprzecznie pozytywny i ważny dla życia Kościoła i podejmowanych w nim wysiłków na rzecz formacji człowieka dorosłego. Odpowiada bowiem powtarzanym wciąż w dokumentach katechetycznych i pastoralnych postulatom o zwrócenie szczególnej uwagi na centralną czy podstawową rolę i znaczenie dorosłego w życiu wspólnoty chrześcijańskiej. Jest ona bowiem o tyle dojrzała, o ile stawia sobie za cel uformowanie dojrzałego chrześcijanina i faktycznie go urzeczywistnia. Tym samym wykazuje najwyższą troskę o całość formacji chrześcijańskiej, która obejmuje także dzieci i młodzież. Nie można bowiem skutecznie wychowywać do wiary i w wierze młodego pokolenia, o ile nie znajdą się w łonie Kościoła dorośli wierzący, którzy są odpowiednio przygotowani do podejmowania katechezy rodzinnej, dla rodzin, czy też pracujący w obszarze szeroko rozumianej katechezy. Wydaje się, że uwagi te winny być szczególnie brane pod uwagę w Kościele polskim, jeszcze w zbyt małym stopniu podejmującym dzieło katechezy dorosłych.

Przypisy:

opr. mg/mg