Liturgia poświęcenia kościoła i ołtarza (VII)

Biskup diecezjalny (u nas Arcybiskup Metropolita) powinien dokonywać celebracji poświęcenia nowo zbudowanego ołtarza. Może tę czynność przekazać innemu biskupowi, najlepiej swojemu współpracownikowi, biskupowi pomocniczemu. W nadzwyczajnych wypadkach z polecenia biskupa diecezjalnego mógłby kapłan poświęcić nowo zbudowany ołtarz.

Dzień poświęcenia

Należałoby unikać celebrowania Mszy Świętej na nowym ołtarzu jeszcze przed jego poświęceniem, ponieważ ołtarz przez celebrację Eucharystii staje się świętym przedmiotem. Najlepszym dniem na poświęcenie ołtarza jest niedziela, ponieważ jest to w dziejach chrześcijaństwa pierwszy dzień świąteczny. Chodzi też, aby jak najwięcej osób uczestniczyło w tej liturgii, a to jest możliwe właśnie w niedzielę.

Nie powinno się dokonywać poświęcenia ołtarza w Triduum Paschalne, Środę Popielcową, w dniach Wielkiego Tygodnia, także w Dzień Zaduszny.

Msza poświęcenia

Celebruje się Mszę Świętą z formularza: „Na poświęcenia ołtarza”. Jeżeli jednak wybrano by na poświecenie ołtarza uroczystość Narodzenia Pańskiego, Objawienia Pańskiego, Wniebowstąpienia, Zesłania Ducha Świętego lub niedziele Adwentu, Wielkiego Postu i wielkanocne, wówczas celebrować należy Mszę Świętą z dnia, z wyjątkiem modlitwy nad darami i prefacji, bowiem teksty te łączą się ściśle z tym obrzędem.

Biskup poświęcający ołtarz powinien koncelebrować Mszę Świętą z innymi kapłanami, szczególnie z tymi, którzy kierują daną wspólnotą wiernych, dla której zbudowano ołtarz. (OPKiO s. 121-122).

Liturgia poświęcenia ołtarza

Po zgromadzeniu się wiernych w kościele, biskup, koncelebrujący kapłani, diakoni, wszyscy ubrani w odpowiednie szaty liturgiczne, udają się procesjonalnie z zakrystii przez nawę do prezbiterium. Procesji wejścia towarzyszy odpowiedni śpiew.

Biskup i koncelebrujący kapłani nie całują ołtarza. Biskup od sedilii czyni znak krzyża, następnie pozdrawia zgromadzonych: „W świętym Kościele Boga łaska i pokój niech będą z wami wszystkimi”. W tym miejscu proboszcz powinien powitać (ewentualnie z przedstawicielami parafii) i poprosić o poświęcenie ołtarza.

Następnie biskup błogosławi wodę i przechodząc przez nawę kościoła pokrapia lud, a po powrocie do prezbiterium - ołtarz.

Po odśpiewaniu hymnu Chwała na wysokości Bogu (poza niedzielami Adwentu i Wielkiego Postu) następuje kolekta, w której biskup prosi Boga o łaskę z nieba dla wiernych, którzy będą gromadzić się na sprawowanie Eucharystii przy tym ołtarzu.

W liturgii słowa wykonuje się trzy odpowiednio dobrane czytania z tomu VI Lekcjonarza. Po Ewangelii biskup w homilii powinien wyjaśnić znaczenie obrzędów poświęcenia ołtarza. Po homilii odmawia się wyznanie wiary.

Jak przy poświęceniu kościoła tu również śpiewa się Litanię do Wszystkich Świętych, po niej biskup odmawia (śpiewa) modlitwę poświęcenia ołtarza, wyrażając w niej wolę poświęcenia ołtarza Panu na stałe i prośbę o Jego błogosławieństwo.

Biskup, jak przy poświęceniu kościoła, namaszcza ołtarz olejem Krzyżma, okadza go, następuje nakrycie ołtarza i jego oświetlenie.

Celebruje się Mszę Świętą dalej - Liturgia Eucharystii i obrzędy zakończenia. W modlitwie nad darami prosi się Boga, aby Duch Święty zstąpił na ten ołtarz i uświęcił dary ludu Bożego. W prefacji podkreśla się prawdę, że ołtarzem jest sam Chrystus. Liturgię poświęcenia kończy uroczyste błogosławieństwo (OPKiO 130-161).

Obrzędy błogosławieństwa kościoła

Prawodawca ma tu na myśli oratoria, kaplice i inne budynki sakralne, które czasowo są przeznaczone do służby Bożej. Analogicznie jak przy poświeceniu kościoła, biskup wybiera lub zatwierdza wybrany przez daną wspólnotę tytuł kościoła (kaplicy). Obrzędu błogosławieństwa powinien dokonać biskup diecezjalny lub delegowany przez niego kapłan.

Kościół lub kaplicę wolno błogosławić każdego dnia, z wyjątkiem jednak Triduum Paschalnego. Oczywiście najlepszym dniem byłaby niedziela.

Jeżeli błogosławiono by w uroczystość Narodzenia Pańskiego, Objawienia, Wniebowstąpienia, Zesłania Ducha Świętego, w inne uroczystości, niedziele Adwentu, Wielkiego Postu, wielkanocne, dni Wielkiego Tygodnia, w Dzień Zaduszny, wtedy bierze się formularz mszalny z dnia, natomiast w inne dni z dnia lub o tytule kościoła albo kaplicy.

Liturgia błogosławieństwa

Biskup, kapłani koncelebrujący, diakoni, inni usługujący w szatach liturgicznych procesjonalnie udają się z zakrystii nawą kościoła do prezbiterium (nie całuje się ołtarza). Po znaku krzyża, pozdrowieniu (jak poprzednio) proboszcz danej wspólnoty wita biskupa i prosi o pobłogosławienie kościoła (kaplicy).

Po liturgicznym słowie wstępnym (z pontyfikału) biskup błogosławi wodę, po czym przechodząc przez nawę pokrapia lud i ściany kościoła, a po przyjściu do prezbiterium - ołtarz.

Po hymnie: Chwała na wysokości Bogu (opuszcza się go w niedziele i dni powszednie Adwentu i Wielkiego Postu).

W modlitwie (kolekcie) zawiera się prośba o zesłanie Bożego błogosławieństwa na kościół.

W liturgii słowa wykonuje się czytania, jak poprzednio z tomu II Lekcjonarza lub z dnia. W homilii biskup wyjaśnia czytania biblijne i znaczenie obrzędu błogosławieństwa. Po homilii (w niedziele i uroczystości) ma miejsce wyznanie wiary.

Teraz biskup podchodzi do ołtarza i wypowiada słowa modlitwy, w której prosi o to, aby Bóg zesłał swoje błogosławieństwo na ten ołtarz. (Znaczenie, symbolika ołtarza - jak poprzednio).

Biskup okadza ołtarz, zostaje sam okadzony, a także zgromadzeni w świątyni wierni. Usługujący nakrywają obrusem ołtarz, oświetla się go i kościół (kaplicę).

Dalej celebruje się Mszę Świętą, jak zwykle. Może mieć miejsce otwarcie w kościele błogosławionym kaplicy Najświętszego Sakramentu. Liturgie błogosławieństwa kończy uroczyste błogosławieństwo biskupa (OPKiO s. 162-172).

opr. aw/aw