W komunii z Bogiem (słowo wstępne)

pod. red. ks. dr. Szymona Stułkowskiego W komunii z Bogiem Program duszpasterski na rok 2010/2011 ISBN: 978-83-7516-303-2 Wydawnictwo Święty Wojciech 2010

wybrane fragmenty: Arcybiskup Stanisław Gądecki    Słowo wstępne Ks. Edward Staniek Duszpasterskie jutro ks. Jacek Staniek SCh Niedziela jest nam potrzebna Krzysztof Jankowiak Liturgia godzin w parafii ks. Jacek Zjawin Procesja Bożego Ciała ks. Bogusław Wolański Posługa lektora i akolity

SŁOWO WSTĘPNE

Na czerwcowej sesji Konferencji Episkopatu Polski 2009 w Łomży Przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski przedstawił wiodący temat Programu Duszpasterskiego na czas po roku 2010: „Kościół domem i szkołą komunii”, który został zaaprobowany przez księży biskupów.

1. Communio

Eklezjologia communio jest centralnym tematem nauki o Kościele ukazanym przez Sobór Watykański II. Nadzwyczajny Synod Biskupów zwołany przez Jana Pawła II w 1985 r. z okazji dwudziestej rocznicy zakończenia Vaticanum II mówi wprost: „Pojęcie 'Koinonia — communio', oparte na Piśmie Świętym, cieszyło się w Kościele starożytnym i cieszy do dziś w Kościołach Wschodu wielką czcią. Stąd Sobór Watykański II uczynił wiele, aby Kościół był wyraźniej rozumiany jako 'komunia' i bardziej konkretnie jako 'komunia' urzeczywistniany” (Relacja Końcowa z Nadzwyczajnego Synodu Biskupów. „Przegląd Katolicki”. R. 74: 1986 nr 4 pkt II, C, 1).

Co znaczy bogate w treść słowo communio? Podstawowy sens odnosi się do zjednoczenia z Bogiem przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. To zjednoczenie dokonuje się w Słowie Bożym i sakramentach (Lumen gentium, 11). „Komunia” z Ciałem Chrystusa w Eucharystii oznacza i sprawia, czyli buduje wewnętrzne zjednoczenie („komunię”) wszystkich wiernych w ciele Chrystusa, którym jest Kościół (por. 1 Kor 10, 16 n.).

Kościół zwraca uwagę, że owo pojęcie kościelnej komunii „musi być rozumiane w kontekście całego nauczania biblijnego i tradycji patrystycznej, gdzie „komunia” zakłada zawsze podwójne odniesienie: „wertykalne” (komunia z Bogiem) i „horyzontalne” (komunia między ludźmi) [patrz: Kongregacja Nauki Wiary: List do Biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach Kościoła pojętego jako komunia Communionis notio (28 maja 1992). W: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966—1994. Tarnów 1995 n. 3 s. 391].

Nadzwyczajne Zgromadzenia Generalnego Synodu Biskupów w 1985 roku (por. RF II,C) zareagowało na zbyt socjologiczne i polityczne rozumienie faworyzowanej po Soborze idei ludu Bożego. Chcąc uniknąć rozumienia kościelnej wspólnoty wyłącznie w wymiarze czysto horyzontalnym, konsekwentnie zaczęto stosować łacińskie określenie tego pojęcia (communio), aby zaznaczyć, że chodzi tutaj o szczególny rodzaj wspólnoty, inny od czysto ziemskiego jej pojmowania. Odtąd owo łacińskie określenie konsekwentnie stosowane jest we wszystkich dokumentach kościelnego nauczania.

Papież Jan Paweł II elementy rozumienia Kościoła jako komunii kreśli w Adhortacji apostolskiej Christifideles laici (por. CL 18-31); w Novo millennio ineunte zakłada je, rozwija (wypowiadając językiem bardziej duszpasterskim) i na nich buduje. „Czynić Kościół domem i szkołą komunii — to zdaniem papieża — wielkie zadanie, jakie czeka nas w rozpoczynającym się tysiącleciu, jeśli chcemy pozostać wierni Bożemu zamysłowi, a jednocześnie odpowiedzieć na najgłębsze oczekiwania świata” (NMI 43).

W związku z tym Komisja Duszpasterstwa KEP podjęła prace nad wypracowaniem szczegółów nowego programu. Za pośrednictwem Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Pastoralistów i Duszpasterzy im. Jana Pawła II, ks. prof. dra hab. Jana Przybyłowskiego, do współpracy zostało zaproszone środowisko polskich pastoralistów. Wspólną pracę rozpoczęło sympozjum w Sieradzu, 28 października 2008 r. W toku dalszej współpracy, kilku pastoralistów przybyło do Poznania na spotkanie poświęcone temu zagadnieniu (25 września 2009 r.). Grupa ta — pracująca pod kierunkiem przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa — przygotowała zarys projektu Programu duszpasterskiego dla Kościoła katolickiego w Polsce na okres 20 lat.

2. Program trzyletni

Księża biskupi zebrani na Konferencji w dniach 6-7 października nie przyjęli tego długofalowego projektu, zalecając skrócenie go do okresu 3 lat. W związku z tym zespół pastoralistów wypracował szczegóły programu na 3 najbliższe lata. Tematem wiodącym pozostaje wybrany wcześniej: „Kościół domem i szkołą komunii”. Natomiast hasła na kolejne trzy lata brzmią:

• 2010/2011 — „W komunii z Bogiem”,
• 2011/2012 — „Kościół naszym domem”,
• 2012/2013 — „Być solą ziemi”.

Ten projekt programu księża biskupi zatwierdzili na zebraniu plenarnym KEP 26 listopada 2009 roku. Celami ogólnymi tego trzyletniego programu będzie: odkrywanie i pogłębienie duchowości komunii, odnowa i wzmocnienie struktur komunijnych Kościoła oraz krzewienie duchowości komunii. Program duszpasterski pragnie bronić atakowanej przez różne środowiska i zagrożonej w swoim istnieniu rodziny. Realizując trzyletni Program, pragniemy także zaprosić różne środowiska (nie tylko kościelne) do rozmowy i działania na rzecz troski o prawdziwe oblicze niedzieli. Pragniemy, by rozważenie tematu „Kościół domem i szkołą komunii” wiązało się z ogólnopolskimi wydarzeniami, takimi jak Krajowy Kongres Diecezjalnych Rad Duszpasterskich (2011/2012) oraz Krajowy Kongres Parafialnych Rad Duszpasterskich (2012/2013).

3. Program na rok 2010/2011 („W komunii z Bogiem”)

Pierwszy rok realizacji nowego cyklu Programu duszpasterskiego dla Kościoła w Polsce, poświęcony komunii z Bogiem, pragnie bardzo mocno zaakcentować potrzebę formacji opartej na Piśmie Świętym prowadzącej do ukształtowania w wiernych duchowości biblijnej. Pragniemy wspierać ciekawe i cenne inicjatywy Dzieła Biblijnego im. Jana Pawła II zarówno w stosunku do diecezji, jak i parafii. Bardzo wskazane byłoby tworzenie lub rozwijanie w diecezjach centrów formacji biblijnej oraz tworzenie lub rozwijanie w parafiach kręgów biblijnych. Program akcentuje także formację duchową wiernych dorosłych, zachęcając do tworzenia lub rozwijania w diecezjach szkół formacji duchowej. Komunia z Bogiem buduje się przede wszystkim przez Słowo i sakrament, dlatego Program zwraca uwagę na sakramenty w duszpasterstwie, akcentując zwłaszcza potrzebę inicjacji chrześcijańskiej oraz przygotowanie do przyjęcia sakramentów, ich celebrowanie oraz towarzyszenie wiernym po przyjęciu sakramentów. Ufamy, że realizacja tych działań zbiegnie się z opublikowaniem adhortacji apostolskiej Benedykta XVI po Synodzie Biskupów na temat roli Słowa Bożego w duszpasterstwie.

4. Aplikacja programu

Przełożenie ogólnopolskiego programu na poszczególne dziedziny duszpasterstwa w Polsce i dostosowanie go do odmiennych oraz zmieniających się potrzeb lokalnych jest zadaniem poszczególnych: Delegatów i Asystentów Konferencji Episkopatu Polski oraz Duszpasterzy krajowych.

Z kolei dostosowanie ogólnopolskiego programu duszpasterskiego do specyfiki poszczególnych diecezji spoczywa w pierwszym rzędzie na biskupie diecezjalnym, następnie na Diecezjalnej Radzie Duszpasterskiej, dyrektorach diecezjalnych Wydziałów Duszpasterskich, referentach duszpasterstw specjalistycznych, Wydziałach Teologicznych, kierownikach Instytutów Pastoralnych, na rektorach Wyższych Seminariów Duchownych, na osobach odpowiedzialnych za permanentną formację prezbiterów, zakonników i kandydatów do kapłaństwa, redaktorach wydawnictw i czasopism diecezjalnych oraz parafialnych, i przede wszystkim na proboszczach i wikariuszach, na prowadzonych przez proboszczów Parafialnych Radach Duszpasterskich i Parafialnych Zespołach Liturgicznych, Pastoralnych i Katechetycznych, rekolekcjonistach i misjonarzach. Nie można w tej materii pominąć najliczniejszej rzeszy, czyli wiernych świeckich, w szczególności tych, którzy są odpowiedzialni za ruchy, stowarzyszenia i organizacje katolickie, a przede wszystkim członków Parafialnych Rad Duszpasterskich, których głównym zadaniem jest właśnie przystosowanie diecezjalnego programu duszpasterskiego do warunków konkretnej parafii.

Dla ułatwienia katolikom świeckim zrozumienia założeń i treści programu przygotowujemy w Poznaniu — podobnie jak w ubiegłym roku — Forum Duszpasterskie (2 października 2010 r.), którego zadaniem będzie wprowadzenie świeckich w program duszpasterski. Zapraszamy na nie świeckich delegatów z każdej diecezji, w szczególności liderów organizacji, ruchów i stowarzyszeń katolickich, którzy mogliby przybliżyć problematykę swoim kręgom, a także diecezjalnym Radom Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich. Życzę wszystkim tym, którzy rozumieją, jak ważne jest zorganizowane, jednorodne w swoim głównym nurcie, działanie duszpasterskie Kościoła, nie tylko na terenie parafii, ale również na terenie całej naszej Ojczyzny, aby — dzięki tchnieniu Ducha Świętego — mogli doczekać się dojrzałych, ewangelijnych owoców swojej pracy. „Gdzie jest Duch Boży, tam jest Kościół i wszelka łaska (Św. Ireneusz, Adversus haereses, III, 24, 1). Niech On, Duch Święty, buduje w miłości całe Ciało Kościoła, który jest w Polsce przez Słowo Boże (Dz 20, 32); przez Chrzest Święty, przez który formuje Ciało Chrystusa (1 Kor 12, 13), przez sakramenty, które dają wzrost i uzdrowienie członkom Chrystusa, przez łaskę daną apostołom, przez cnoty, które pozwalają działać zgodnie z dobrem, a wreszcie przez wiele łask nadzwyczajnych, przez które czyni wiernych „zdatnymi i gotowymi do podejmowania rozmaitych dzieł lub funkcji mających na celu odnowę i dalszą pożyteczną rozbudowę Kościoła” (por. Apostolicam actuositatem, 3).

opr. aw/aw