Kwestia z "Zarysu wiary", katechizmu wydanego przez Związek Katechetów Niemieckich w 1980 r.
Chrzest jest początkiem nowego życia - życia we wspólnocie z Jezusem Chrystusem i z wszystkimi, którzy w Niego wierzą.
Na znak zapoczątkowania czegoś nowego otrzymujący chrzest zostaje nazwany po imieniu. Czasem otrzymuje też na chrzcie nowe imię. Na to, jak radykalnie rozumie Kościół ten nowy początek, wskazują normy prawne: prawidłowo udzielonego chrztu nie można ani powtórzyć, ani odwołać. Także ten, kto odwróci się od miłości Boga i od wspólnoty wierzących, nie przestaje być ochrzczonym. Przyrzeczenie Boga zostało bowiem dane raz na zawsze. Bóg nie odbiera swej miłości. Ochrzczony jest złączony z Chrystusem (Rz 6, 5). Uczestniczy w Jego kapłaństwie (1 P 2, 9) i doświadcza dobroci Boga.
Chociaż chrzest posiada dla życia chrześcijan znaczenie decydujące, pomimo to jego udzielanie jest proste. W razie potrzeby może go udzielić każdy człowiek. Wystarczy, że poleje wodą głowę chrzczonego i wypowie: N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. W pierwszych wiekach Kościoła czynione znaki były jeszcze bardziej wymowne: przyjmującego chrzest trzykrotnie zanurzano w wodzie. W Kościele wschodnim zwyczaj ten zachował się aż do dzisiaj.
Zanurzenie w wodzie oznacza, że przyjmujący chrzest zostaje z Chrystusem pogrzebany; wynurzanie, że wraz z Chrystusem zmartwychwstaje do nowego życia. Pozostałe symboliczne czynności wykonywane przy udzielaniu chrztu: znaczenie znakiem krzyża, namaszczenie olejem św., nadanie białej szaty, zapalenie świecy chrzcielnej od świecy wielkanocnej - podkreślają znak główny. Chrztu udzielać się powinno przede wszystkim w Wigilię paschalną, kiedy to święci się także wodę chrzcielną.Chrześcijanie wierzą, że ochrzczony ma udział w życiu Zmartwychwstałego. Dogłębnie przemieniony przez Jezusa Chrystusa, staje się „Jego bratem i siostrą” - „synem i córką Boga”. Pełen zaufania może mówić do Boga: „Abba, Ojcze”. Ponadto chrześcijanie ufają, że kto w chrzcie umarł i zmartwychwstał z Chrystusem, ten jest zjednoczony z Bogiem. Wyrwany z mocy grzechu i uwolniony od grzechu pierworodnego, żyje w Jezusie Chrystusie. Tak więc chrzest jest początkiem życia płynącego z mocy Jezusa Chrystusa.
W Liście do Kolosan czytamy o chrzcie:
Z Nim (Chrystusem) pogrzebani w chrzcie, w którym też razem zostaliście wskrzeszeni przez wiarę w moc Boga, który Go wskrzesił (Kol 2, 12).
Chrzest wodą: Zanurzanie w wodzie na znak oczyszczenia i nowego początku, praktykowane również w innych religiach. Znany był Żydom w czasach Jezusa Chrystusa nie tylko dzięki działalności Jana Chrzciciela; także sekta z Qumran (wspólnota na wzór klasztornej, nad M. Martwym, której pisma odkryte zostały na jednym ze wzgórz w roku 1947) znała chrzest wodą. Jezus polecił Janowi, aby Go ochrzcił. Uczyniło to chyba także kilku uczniów Jezusa. Sam Jezus prawdopodobnie nie udzielał chrztu (J 4, l-2). Polecenie udzielania chrztu, którym św. Mateusz zamyka swą Ewangelię (Mt 28, 19), urzeczywistnia się dopiero mocą Ducha (Dz 2, 41).
Chrzest jako nowe narodzenie (por. Mt 19, 28; Tt 3, 5; „powtórne narodzenie” J 3, 3, 3, 5; „nowe stworzenie” 2 Kor 5, 17; Gal 6, 15); Wyrażenia w Nowym Testamencie, obrazujące to, co otrzymuje chrześcijanin przez wiarę i chrzest - nowe życie nacechowane miłością Boga i ludzi. Ale i ochrzczony musi boleśnie doświadczyć, jak bardzo działa w nim jeszcze „stary człowiek” (por. Ef 4, 22; Koi 3, 9).
Niezatarty znak: Ponieważ miłość Boga i Jego zwrócenie się do ludzi w Jezusie Chrystusie są nieprzemijające, zatem Kościół uczy, że chrzest wyciska „niezatarte znamię”. Chce tym powiedzieć o jedynej w swym rodzaju przynależności do Jezusa, której Bóg nigdy nie odbierze.
Woda chrzcielna: Od początku chrzczono wodą (żywioł dający życie). Woda ma moc oczyszczającą. Stąd do symboliki wody chrzcielnej należy również obmycie (por. Dz 22, 16). Z biegiem czasu wytworzył się zwyczaj święcenia wody chrzcielnej podczas Wigilii Paschalnej lub bezpośrednio przed chrztem.
Woda święcona: Woda poświęcona przez kapłana używana jest przy poświęceniach i błogosławieństwach. Wierzący czyniąc nią znak krzyża wspominają swój chrzest.
Krzyżmo: Olej z oliwek zmieszany z balsamem, poświęcony przez biskupa w Wielki Czwartek, używany przy udzielaniu chrztu, przy bierzmowaniu i święceniach kapłańskich.
Chrzest w niebezpieczeństwie, chrzest z wody: Wobec zagrażającej komuś śmierci chrztu może udzielić każdy człowiek. Polewając wodą wymawia słowa: „N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Swiętsgo”. Gdy wierzący rodzice chrzczą swe umierające dziecko, to wyznają wiarę w Boga, który w Jezusie Chrystusie daje wieczne życie, i wprowadzają je do wspólnoty, która w Jezusie Chrystusie łączy żywych i umarłych.
Nieochrzczeni: Kościół wierzy, że miłość Boża ogarnia owszystkich ludzi, także i tych, którzy nie z własnej winy lub z braku zrozumienia nie znaleźli drogi do wiary i do chrztu. Skutki chrztu: Chrzest wyrywa człowieka z mocy grzechu (Koi l, 13), uwalnia go od grzechu pierworodnego i od grzechu osobistego (Rz 6, 7; Koi 2, 13). Oddaje w moc Chrystusa (Rz 6, 4) i pozwala rozwijać się nowemu, płynącemu z Boga życiu. Wprowadza go do społeczności Kościoła i zobowiązuje do głoszenia w świecie nadchodzącego Królestwa Bożego (por. l Kor 15, 28).
opr. mg/lb