Fragmenty księgi pamiątkowej z okazji czterechsetlecia śmierci Ks. Piotra Skargi SI pod red. Romana Darowskiego SJ i Stanisława Ziemiańskiego SJ
|
Redakcja KS. PIOTR SKARGA SJ (1536-1612) |
Skarga za łożył kilka instytucji dobroczynnych nowego typu, tj. ukierunko wanych na wspieranie rzeczywistych ubogich i z tej racji godnych wsparcia. „Prawdziwi ubodzy” to ludzie niezdolni do samodzielnej egzystencji, do życia bez pomocy innych, a więc w szczególności pozostający bez opieki chorzy, niedołężni, osierocone dzieci. Ubogimi, zdolnymi do pracy i zarabiania na siebie, powinny jego zdaniem zajmować się instytucje i organizacje publiczne, zwłaszcza państwowe.
W obrębie tej bogatej działalności trzeba wyróżnić kilka typów: a więc Bractwo Miłosierdzia w sensie ścisłym, Bractwo św. Łazarza, zwane także Bractwem Betanii, oraz Skrzynkę św. Mikołaja, a zwłaszcza Bank Pobożny. Instytucje charytatywne zakładał Skarga w różnych miastach Rzeczypospo litej, zarówno osobiście, jak również z pomocą innych, zwłaszcza jezuitów.
Początki Bractwa Miłosierdzia sięgają okresu pobytu Skargi w Wilnie, gdzie pracował od 1573 r., a od 1574 był zastępcą rektora kolegium, następnie zaś — pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej (1579—1584). Tam właśnie w 1579 r. przy kościele św. Jana założył pierwsze swe stowarzyszenie charytatywne, zwane później Skrzynką św. Mikołaja, w celu wspierania wdów i sierot. Składki członkowskie były dobrowolne — zależnie od możliwości — składane w różnych terminach (roczne, miesięczne, a nawet tygodniowe). Do hojnych dobroczyńców należał m.in. Lew Sapieha, podkanclerzy litewski, który przez pewien czas dawał co tydzień po 100 ówczesnych złotych, co na owe czasy stanowiło bardzo znaczną sumę. Od 1584 r. aż do kasaty zakonu w 1773 r. działało w Wilnie Bractwo Miłosier
opr. ab/ab