By było lepiej

Statystyki mówią, że w Polsce rozpada się co siódme małżeństwo na wsi i co drugie w mieście. Małżonkowie przeżywają z  sobą średnio 14 lat. Statystyczny rozwiedziony mężczyzna miał w 2010 roku 40 lat życia za sobą i wyższe wykształcenie. Częściej o rozwód wnosiły kobiety, prawie w 70% sprawach — były o ponad dwa lata młodsze od rozwodzących się mężczyzn. Sądy w  prawie 73 procentach przypadków nie orzekają winy w sprawach rozwodowych. Z danych GUS z 2010 roku wynika, że na 230 tys. zawartych małżeństw rozpadło się blisko 64 tys. par, dwa lata później już prawie 70 tys. z 190 tys. małżeństw. Do głównych powodów rozwodów zalicza się zdrady małżeńskie, niedojrzałość emocjonalną współmałżonka i tzw. niezgodność charakterów.

Psychologowie potwierdzają, że często małżonkowie poddają się, nie chcą walczyć o swój związek. Wychowani są w ten sposób, że lepiej zmienić coś na nowy obiekt, niż naprawić stary. Do przyczyn rozwodów należy też oziębłość religijna, co potwierdza tezę, że gdzie nie ma więzi z  Chrystusem, to trudno o  trwały związek małżeński. Efektem rozwodów są tragedie małżonków, lecz także tzw. „sieroty rozwodów” — dzieci w wyniku rozpadu rodziny często popadają w depresję, alkoholizm, a nawet uciekają się do prób samobójczych. Kard. Gerhard Müller, prefekt Kongregacji Nauki Wiary, stwierdził: „Nie głód ani bieda, a sieroctwo po separacji lub rozwodzie rodziców to największa nędza setek tysięcy dzieci w  Europie, obu Amerykach, w  najbogatszych krajach świata. Ci, którzy muszą wzrastać bez jednego z rodziców, tzw. sieroty rozwodu, często opływając w dobra, pieniądze, są pozbawieni najważniejszego fundamentu w  życiu człowieka: miłości obojga rodziców, rodziców, którzy rezygnują z samych siebie dla dzieci”²⁵⁶. Bardzo często czynnikiem rozwodu są problemy ekonomiczne, co jeszcze bardziej podkreśla fakt, że małżeństwo stało się ofiarą rynku²⁵⁷.

Małżeństwo i rodzina to najważniejsze środowisko pielęgnowania poczucia szczęścia i  zadowolenia z  życia. Do najszczęśliwszych ludzi należą narzeczeni tuż przed zawarciem małżeństwa. Niestety, z  czasem to poczucie szybko rozmywa się. Najmniej szczęśliwe osoby są między 45. a 49. rokiem życia. Zarówno wcześniej, jak i później, jest znacznie lepiej. Polacy należą do narodów raczej szczęśliwych. Tak myśli o sobie co trzeci Polak — jak wykazał raport CBOS z 2008 roku. Za pechowca uważa się co dziesiąty Polak, zwykle to człowiek o  niskim wykształceniu i żyjący co najmniej 45 lat, pozostający długo w trudnych warunkach materialnych. Najszczęśliwsi są kawalerowie i  panny, a  najmniej — wdowy i  wdowcy. Zadowolonych z życia jest 60—70 procent badanych, a mniej niż 5 procent jest przeciwnego zdania. Największą wartością w  ocenie Polaków jest życie rodzinne, nawet gdy życie zawodowe nie przynosi już dużo satysfakcji. Rodzina pozostaje więc najbardziej „szczęściotwórczym” miejscem²⁵⁸. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, dla których rodzina jest środowiskiem zapewniającym opiekę i bezpieczeństwo. Rodzina i jej status społeczny są najważniejsze, bardziej niż rozwój społeczny czy rozwój gospodarczy, dla zapewnienia członkom społeczeństwa tzw. dobrostanu²⁵⁹.

Najważniejszą osobą, dla zapewnienia stanu zadowolenia z życia, jest matka i jej kontakt z dziećmi. Matka jest uważana za pierwszą i najważniejszą osobę w życiu dziecka — była ideałem kobiety dla dorastających synów i wzorem do naśladowania przez córki. Jej obowiązkiem było wychowanie dziecka w duchu pobożności, szacunku wobec rodziców i  krewnych oraz rozwijanie cnót: pracowitości, gościnności i odwagi. Historyczne modyfikacje roli żony i matki nie dotyczyły tej najważniejszej roli kobiety, wynikającej z  jej macierzyństwa. Instynkt macierzyński był bowiem traktowany jako skłonność, który cechuje każdą normalną matkę. Podważenie jego znaczenia i naturalnego pochodzenia burzy porządek małżeński i rodzinny²⁶⁰.

Żona, jak cała rodzina, poddana jest różnego rodzaju zagrożeniom, które mogą mieć wpływ na całość jej relacji z najbliższymi. Mogą one mieć charakter wewnętrzny, dotyczący jej relacji z  mężem i  członkami rodziny — są to np. sytuacja zdrowotna, nałogi, ciężka choroba, która zmienia sposób wzajemnego postrzegania i stosunków między najbliższymi. Zagrożenia te mogą mieć też charakter zewnętrzny, nie zawsze zależny od rodziny — są to np. sytuacja gospodarcza, trudna sytuacja materialna, a  także poddanie się nowoczesnemu stylowi życia, w  którym pieniądze, dobrobyt i  kariera odgrywają pierwszorzędną rolę, przy zapominaniu o  fundamentalnych wartościach, takich jak miłość, szacunek i  godność człowieka. Często w takich krytycznych sytuacjach zanika bezinteresowność we wzajemnych relacjach i próba usprawiedliwiania swego egoizmu²⁶¹.

Fragment pochodzi z książki:

ISBN: 978-83-7720-393-4
wyd.: Wydawnictwo PETRUS 2015

Istnieje nadzieja na zbudowanie związku małżeńskiego bez dominacji jednej płci nad drugą, w którym nikt nie jest wyzyskiwany i traktowany instrumentalnie. Próba budowania harmonijnego związku wymaga jednak dojrzałości obu stron, by wzajemne relacje męża i żony mogły być budowane przez nich z  właściwą odpowiedzialnością za siebie nawzajem i z otwarciem na potrzeby drugiej osoby. Bliskość i obecność nie powinny być zakłócone walką płci i  próbami wykorzystywania. Kobiety są silniejsze, samowystarczalne, przebojowe i bywają dominujące. Mężczyźni coraz częściej przyznają, że zauważają, iż żyją w  coraz mniej zmaskulinizowanym świecie²⁶².

Kobieta odgrywa ogromną rolę w  tworzeniu rodziny. Jej macierzyństwo nie jest jednak tylko biologiczne, ale ma też wymiar duchowy, obejmując dziecko i wszystkich, którzy się pojawiają w jej bliskości. Żona, która podejmuje świadomie swe obowiązki, bierze dużą część odpowiedzialności za trwanie rodziny i jej rozwój²⁶³.

²⁵⁶ Za: J. Butkiewicz-Brożek, Sieroty rozwodu, „Gość Niedzielny”, 2014, nr 49, s. 34—36.

²⁵⁷ B.a., Płacz i płać (wg „Le Monde”), „Forum”, 2014, nr 25, s. 24.

²⁵⁸ M. Stańczyk, Szczęśliwy jak Polak, „Wprost”, 2009, nr 49, s. 56—59.

²⁵⁹ Zob. Ria Oomen-Ruijten, Wypowiedź, w: Rodzina we współczesnej Europie. Rola Kościoła katolickiego w  procesie integracji europejskiej. Zapis wystąpień na konferencji w Krakowie 13—14 września 2013, Wydawnictwo „Wokoło nas”, Gliwice 2014, s. 65—68.

²⁶⁰ D. Pauluk, Role rodzinne kobiety wobec wyzwań współczesności, w: Rodzina w kontekście współczesnych problemów wychowania, red. B. Suchacka, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2008, s. 95—104.

²⁶¹ W. Kądziołka, Historia i literatura..., dz. cyt., s. 145—150.

²⁶² Por. T. Kwaśniewski, Miękkość twardziela. Rozmowa z  pisarką i feministką Hanną Samson, „Newsweek Polska”, 2013, nr 31, s. 41—45; P. Socha-Jakubowska, Powrót macho, „Wprost”, 2014, nr 30, s. 34—37.

²⁶³ W. Półtawska, Rola kobiety w  tworzeniu rodziny, w: II sympozjum w trosce o dom ojczysty, 25—27 sierpień 1995 Kraków—Oleandry, Wydawnictwo Dobre Chęci, Kraków 1996, s. 76—81.

opr. ab/ab