Rzeczywistość powołania zakonnego

Biblijne opisy powołań ludzi do pełnienia poszczególnych dzieł w historii zbawienia wykazują następujące elementy:

1. Suwerenna inicjatywa powołania ze strony Boga (powołanie Mojżesza, Gedeona, Maryi, Apostołów ...)
2. Wątpliwości człowieka odnośnie do prawdziwości Bożego powołania i własnych zdolności do wypełnienia go
3. Zapewnienie ze strony Boga o prawdziwości powołania
4. Rozwianie wątpliwości co do powołania przez innych ludzi
5. Całkowity pokój serca i podjęcie z osobistym zaangażowaniem i skutecznością danego przez Boga powołania

Powołanie ze strony Boga oznacza udzielenie człowiekowi wewnętrznego natchnienia pochodzącego od Ducha Świętego, które pobudza wierzącego do podjęcia nowych sposobów naśladowania Chrystusa i uzdalnia do realizowania tego poprzez konkretne i szczególne łaski. Najpierw sam człowiek odczuwający wezwanie do życia konsekrowanego wsłuchuje się w głos Boga w modlitwie i w Jego słowie, bada w sumieniu swoje pragnienia, motywacje, uzdolnienia, analizuje swoje doświadczenia życiowe i „znaki czasu”, aby odczytać to, czy Bóg powołuje go do takiego stanu życia. Rozmawia na temat powołania z zaufanymi i kompetentnymi osobami. Ostatecznie on sam podejmuje decyzję realizacji tego powołania, które odczytuje jako Boże.

W procesie formacji kandydata do życia zakonnego wspólnota Kościoła dokonuje rozpoznania i potwierdzenia autentyczności jego powołania przez Boga, właściwej odpowiedzi powołanego na łaskę Boga, odpowiednich jego cech i zdolności do podjęcia życia zakonnego.

„Dzisiaj — uczy papież Benedykt XVI — ażeby powołanie do kapłaństwa lub stanu zakonnego mogło być realizowane przez całe życie, potrzebna jest formacja łącząca wiarę i rozum, serce i umysł, życie i myśl. Życie poświęcone naśladowaniu Chrystusa wymaga zintegrowania całej osobowości. Tam, gdzie zaniedbuje się wymiar intelektualny, zbyt łatwo rodzi się pobożne zauroczenie, przejawiające się wyłącznie w emocjach i stanach duszy, które nie mogą trwać przez całe życie. A tam gdzie zaniedbuje się wymiar duchowy, rodzi się obojętny racjonalizm, którego chłód i dystans na zawsze uniemożliwiają radosne oddanie się Bogu.”

Stwierdza on też: „...aby powołania rodziły się i dojrzewały, aby wybrane osoby pozostawały zawsze godne swego powołania, konieczna jest przede wszystkim modlitwa, której nie może nigdy zabraknąć w żadnej chrześcijańskiej rodzinie ani wspólnocie. Ale kluczowe znaczenie ma też świadectwo życia kapłanów, zakonników i zakonnic, ich radość z tego, że zostali wezwani przez Chrystusa. Równie istotny jest przykład, jaki dzieci otrzymują w rodzinie, oraz przeświadczenie samych rodzin, że również dla nich powołanie ich własnych dzieci jest wielkim darem od Pana.”

Podstawowym kryterium uczciwej i wystarczającej odpowiedzi człowieka na dar powołania jest właściwa motywacja połączona z wolnością wewnętrzną. Motywacją wystarczającą jest świadoma i wolna „czysta intencja” poświęcenia się Bogu jedynie dla Jego chwały i na Jego służbę. To stanowi opcję fundamentalną całego życia w powołaniu.. Nie wystarczy pragnienie pełnienie określonych dzieł socjalnych, wychowawczych, medycznych, a nawet apostolskich, szukanie korzyści materialnych, polepszenie pozycji społecznej, wykształcenia, formacji. bycia akceptowanym, podziwianym w służbie bliźnim. Nawet takie motywy jak ekspiacja za wcześniej popełnione grzechy, ofiara dla wyproszenia nawrócenia dla kogoś są niewystarczające, choć same w sobie dobre.

Wybór życia zakonnego ma być wolny od nacisków zewnętrznych: presji rodziny, warunków socjalnych oraz wewnętrznych stanowiących nieświadome impulsy i pragnienia oraz oczekiwania sprzeczne z powołaniem zakonnym, takich jak pragnienie doznania uczuć ze strony innych, pragnienie bezpieczeństwa, pogody ducha, wymyślonych przez siebie form wolności i niezależności, realizacja siebie na płaszczyźnie osobistej i społecznej, pragnienie dominacji wobec innych. Z tych ostatnich uwarunkowań rodzą się mechanizmy obronne, maskujące własną słabość, samousprawiedliwienie się, agresywność, by zachować szacunek w oczach własnych i innych ludzi, koncentracja na sobie samym, niezdecydowanie wobec pojawiających się wyzwań i obowiązków, niezadowolenie z braku zaspokojenia własnych aspiracji, brak wrażliwości na rzeczywiste potrzeby bliźnich.

Wraz z wystarczającą motywacją i wewnętrzną wolnością kandydat do zakonu powinien mieć zespół cech i postaw „dzięki którym będzie mógł wkroczyć na drogę powołania i wytrwać w nim, rozwijając daną mu łaskę”. Jest to początkowa dojrzałość na płaszczyźnie psychicznej, emocjonalnej, społecznej i moralnej.

opr. aw/aw