Wezwanie do nawrócenia i wiary

Praca zbiorowa pod redakcja Wacława Królikowskiego SJ

MIŁOŚĆ KOŚCIOŁA DZISIAJ WEDŁUG ŚW. IGNACEGO LOYOLI

Wokół Reguł o trzymaniu z Kościołem św. Ignacego Loyoli

ISBN: 978-83-7505-385-2

wyd.: WAM 2009

Piotr Kasiłowski SJ

Wezwanie do nawrócenia i wiary

Św. Marek przedstawia na początku swojej Ewangelii w syntetyczny sposób nauczanie Jezusa w słowach: Bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię! (Mk 1, 15). Słowa te były kierowane do wszystkich i wskazują na intencję stworzenia wspólnoty ludzi przeznaczonych do królestwa Bożego. W judaizmie za czasów Jezusa unikano czasownikowych wypowiedzi o Bogu, które były częste w Starym Testamencie.

Na ich miejsce używano wyrażeń abstrakcyjnych. Zamiast „Pan mieszka” mówiono „mieszkanie”; zamiast „Bóg króluje, Bóg jest królem” — „królestwo niebieskie”. Wyrażenie „królestwo Boże” oznacza panowanie Boga. Ma ono znaczenie symboliczne, którego nie można do końca wyczerpać ani też adekwatnie opisać jego treści. To rzeczywistość dynamiczna, pełna mocy i uniwersalna: nie przestrzeń i miejsce, lecz doświadczanie królewskiego panowania Boga i Jego suwerenności. Nie jest ono rzeczywistością materialną i czymś oddzielonym od Boga. To sam Bóg rozpatrywany w aspekcie osobowej mocy, w relacji do całego stworzenia, które jest Mu podporządkowane.

Mówiąc o królestwie Bożym, Jezus głosi, że Bóg jest Królem, Panem, Władcą, zaś królestwo niebieskie to największe dobro, jakie tylko istnieje. Wzorem dla sprawowania królewskiej władzy było w Starym Testamencie posługiwanie pasterza. Jezus głosząc królestwo Boże ludowi, który był pod okupacją rzymską, z nową mocą przypominał, że Bóg jest pasterzem swojego ludu i podejmuje działania dla jego dobra. Chociaż panowanie Boga zamanifestuje się w pełni w czasach ostatecznych, już teraz przybliżyło się ono w Jezusie. W Nim można doświadczyć bliskości Boga i Jego mocy. Judaizm rozumiał królestwo Boże jako zniknięcie świata z jego cierpieniem, zamętem, grzechem i ludzką nędzą, czyli jako rzeczywistość ostateczną, apokaliptyczną, należącą do przyszłości. Natomiast Jezus przepowiadając królestwo Boże, nie ogłaszał bliskiej, wielkiej zmiany eschatologicznej, nastania końca czasów. Mówił o przybliżeniu się królestwa Bożego związanym z Jego pojawieniem się na świecie. Królestwo Boże dla Jezusa nie oznacza natychmiastowej przemiany świata, zniknięcia zła i zniszczenia niesprawiedliwych.

Z drugiej strony, nowe wkroczenie Boga w ten świat to udzielanie ludziom zbawienia w nowy sposób. Królestwo Boże jest już obecne w egzorcyzmach, w przebaczaniu grzechów, w powoływaniu uczniów, w tworzeniu wspólnoty, w proklamowaniu Ewangelii. Staje się rzeczywiście bliskie i bezpośrednie, ale niecałkowicie. Istnieje jeszcze jakiś bliżej nieokreślony dystans. Przybliżenie się królestwa Bożego uzasadnia wezwanie do nawrócenia i wiary. Termin metanoein („nawracać się”) oznacza zmianę własnej idei. W tradycji biblijnej wskazuje na radykalną zmianę kierunku życia. Oznacza odejście od bałwochwalstwa i złych obyczajów. Obejmuje wszystkie sfery życia: prywatną, publiczną, etyczną, polityczną, myśli i życia praktycznego. Gdy chodzi o wiarę, trzeba pamiętać, że ma ona dwa aspekty: to ufne oddanie się Jezusowi i uznanie za prawdę Jego przesłania o Ojcu. Wierzyć w Ewangelię, to wierzyć w dobrą nowinę o zbawieniu w Jezusie Chrystusie.

Można mówić o różnych stopniach bliskości królestwa Bożego. W czasach Apostołów bliskość ta była ograniczona do kontaktu zewnętrznego z Jezusem, który uzdrawiał, wyrzucał demony, przebaczał grzechy i wzywał do wiary. W Eucharystii wyraża się w przyjmowaniu Jego Ciała i Krwi, a więc w wewnętrznym zjednoczeniu, lecz przez znaki. W czasach eschatologicznych nastąpi pełna manifestacja królestwa Bożego i bezpośrednie oglądanie Boga. W przepowiadaniu Jezusa istotną treścią było królestwo Boże. Natomiast w przepowiadaniu chrześcijańskim najważniejsze będzie nauczanie o Jezusie Chrystusie. Apostołowie zrozumieją, że głoszenie królestwa Bożego utożsamia się z Jezusem i nie może być od Niego oderwane. Rzeczywistość królestwa Bożego dobrze ilustruje modlitwa Jezusa w Ogrójcu. Rozpoczyna się ona apostrofą: Abba, którą należy przetłumaczyć jako „o, dobry Ojcze”. Dalej następuje przywołanie wszechmocy Boga: dla Ciebie wszystko jest możliwe (Mk 14, 36), co przypomina prawdę o panowaniu Boga zawartą w wyrażeniu „królestwo Boże”. Męka i śmierć Jezusa objawiają tajemnicę panowania Boga, która dotyka także sytuacji cierpienia człowieka, zmieniając ją w narzędzie zbawienia.

Jezus zwoływał ludzi, by weszli do królestwa. Jego początek stanowili ci, do których przyszedł i których gromadził wokół siebie. Nazwał ich małą trzódką, przyjmując dla siebie tytuł Pasterza. Wspólnota ta nie istniała dla siebie, lecz miała być narzędziem służącym gromadzeniu wszystkich i prowadzeniu ich do Boga. Uczniowie Jezusa stają się w ten sposób rodziną, w której sam Bóg jest Ojcem, a oni braćmi.