Miłość Kościoła dzisiaj według św. Ignacego Loyoli

Praca zbiorowa pod redakcja Wacława Królikowskiego SJ

MIŁOŚĆ KOŚCIOŁA DZISIAJ WEDŁUG ŚW. IGNACEGO LOYOLI

Wokół Reguł o trzymaniu z Kościołem św. Ignacego Loyoli

ISBN: 978-83-7505-385-2

wyd.: WAM 2009

WSTĘP

Medialne nagłaśnianie skandali zakonników, księży i biskupów oraz opisywanie mechanizmów kościelnej działalności wyłącznie językiem polityki, socjologii i psychologii odzierają Kościół z jego tajemnicy. Coraz częściej postrzegany jest on tylko jako organizacja religijna, której działalność analizuje się jedynie z ludzkiego punktu widzenia. Współczesne media nie przepuszczą też żadnej okazji, by „zdemaskować” Kościół i ukazać w „całej krasie” wszystkie jego ludzkie ułomności. Jednak ten sposób opisu Kościoła nie prowadzi do prawdziwego poznania go, ponieważ w jego centrum jest Boska Miłość, która go ożywia.

1. Wiara w świętość Kościoła pomimo ludzkich grzechów i miłość do niego wymagają wiary w Chrystusa jako jego Głowę. Kościół to wspólnota uczniów Pana, stworzona wyłącznie z Jego inicjatywy, a Duch Święty zesłany przez Ojca nieustannie mu towarzyszy, od Pięćdziesiątnicy aż po nasze czasy i — jak zapewnia sam Jezus — nigdy go nie opuści. Im brutalniej media ujawniają rzeczywiste grzechy ludzi Kościoła oraz im głębiej krzywdzą go niesprawiedliwymi oskarżeniami, tym pełniej jest w nim obecny Duch Jezusa i troskliwiej nad nim czuwa, jak matka czuwająca nad swym dzieckiem — raniącym siebie i krzywdzonym przez innych. Jezus zapewnił nas, swoich uczniów, że bramy piekielne nie przemogą Kościoła (por. Mt 16, 18). I choć wszyscy członkowie Kościoła są krusi i kruche pozostają też ludzkie relacje, jakie budują w łonie wspólnoty eklezjalnej, to jednak sam Kościół jest mocny mocą Jezusa i święty Jego świętością. Jak pokazują to dwa tysiące lat historii Kościoła, w chwilach upadku i słabości ludzi Kościoła, choćby i na najwyższych stanowiskach, Duch Święty wzbudzał w nim wielkich świętych — mężczyzn i kobiety — którzy nie gorsząc się słabościami pasterzy i owiec, swoją gorliwą modlitwą, pokornym posłuszeństwem, ubogim życiem i ofi arną służbą odkrywali na nowo jego świętość oraz ukryty w nim ewangeliczny dynamizm. Tak było w czasach Antoniego Pustelnika, Augustyna z Hippony, Benedykta z Nursji, Franciszka z Asyżu, Katarzyny ze Sieny, Ignacego Loyoli, Jana Bosko, Jana Vianney; tak też dzieje się w naszych czasach za sprawą chociażby Ojca Pio, Matki Teresy z Kalkuty czy Jana Pawła II.

Szczególnym świętym, który nie tylko miłował Kościół, ale także uczył sztuki miłowania go, był niewątpliwie św. Ignacy Loyola. Zanim założył zakon, napisał Ćwiczenia duchowne, które ożywiły duszpasterstwo w całym Kościele, i sformułował reguły trzymania z Kościołem hierarchicznym, sam wielokrotnie doznał jego słabości: był świadkiem grzechów ludzi Kościoła i wiele wycierpiał z powodu inkwizycji — instytucji, która w sposób podejrzliwy przyglądała się jego apostolskiej działalności. Jako człowiek wielkiej wiary, Ignacy umiał jednak doskonale odróżnić słabość ludzi od świętości Kościoła, która nie płynie przecież z ludzi, także tych uznanych za świętych, ale ze świętości samego Boga. Świętość ludzi Kościoła to owoc uczestnictwa w świętości Kościoła, a nie odwrotnie. Z pewnością nie obronimy dzisiaj świętości Kościoła, polemizując z tymi, którzy obnażają jego słabości na forum wielkich mediów. Miast obrażać się na krytykę, trzeba potraktować ją jako wezwanie do modlitwy, nawrócenia i przejrzystości serca.

2. Czym jest dzisiaj miłość do Kościoła? Jak nie gorszyć się grzechami ludzi Kościoła? Jak samemu kochać Kościół? Jak uczyć miłości Kościoła wiernych?

Na pytania te usiłuje odpowiedzieć książka Miłość Kościoła dzisiaj, przygotowana pod redakcją o. Wacława Królikowskiego, jezuity i rekolekcjonisty. Jest ona zbiorem referatów wygłoszonych w czasie XXVIII Kursu Duchowości Ignacjańskiej, jaki odbył się w 2008 roku w Centrum Duchowości w Częstochowie. Jak wskazuje podtytuł książki: Wokół „Reguł o trzymaniu z Kościołem” św. Ignacego Loyoli, zasadniczą inspiracją do mówienia o miłości Kościoła dzisiaj były dla uczestników kursu reguły „dla zachowania prawdziwej postawy, jaką powinniśmy mieć w Kościele wojującym” (ĆD 352), zwarte w Ćwiczeniach duchownych. Reguły te Ojciec Ignacy umieścił na samym końcu książeczki Ćwiczeń, po Regułach o rozeznawaniu duchowym, Regułach o rozdawaniu jałmużn i Regułach o skrupułach. W ten sposób — jak się zdaje — Autor Ćwiczeń chciał podkreślić, że owoce trzydziestodniowego zmagania duchowego na modlitwie rekolekcyjnej ujawnią się poprzez uczestnictwo w życiu Kościoła i zaangażowanie w jego apostolską pracę.

I choć szesnastowieczne Reguły o trzymaniu z Kościołem odzwierciedlają czasy reformacji i problemy kościelne tamtej epoki, to jednak pozostają aktualne i dzisiaj. Kryzys wiary czasów reformacji podobny jest przecież do tego, który dotyka czasów postmodernistycznych: sprzeciw wobec hierarchii kościelnej; lekceważenie sakramentów świętych, zwłaszcza spowiedzi i Eucharystii; kwestionowanie zasadności rad ewangelicznych, szczególnie zaś czystości; zaniedbanie osobistej i wspólnotowej modlitwy, brak ascezy. To tylko niektóre zagadnienia omawiane przez św. Ignacego w Regułach o trzymaniu z Kościołem, które nic nie straciły ze swej aktualności w naszych czasach.

3. Książka Miłość Kościoła dzisiaj zawiera trzy rozdziały: Teologiczne podstawy „Reguł o trzymaniu z Kościołem”; Treść „Reguł o trzymaniu z Kościołem” oraz Aktualność „Reguł o trzymaniu z Kościołem”. Choć wydana w serii „Duchowość ignacjańska”, książka skierowana jest do wszystkich, którzy pragną miłować Kościół jak własną matkę i dla których Matka Kościół jest życiową przystanią i domem, w którym doświadczają hojnej miłości Boga i ludzi oraz podejmują starania, by odpowiadać miłością na Miłość.

Niech za sprawą niniejszej książki oraz refl eksji i modlitwy podjętej na przedłużeniu lektury dane będzie wszystkim Czytelnikom takie poznanie Kościoła, jakiego doświadczyła św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Doktor Kościoła, i czemu dała wyraz w swoich pismach: „Zrozumiałam, że skoro Kościół jest ciałem złożonym z różnych członków, to nie brak mu najbardziej niezbędnego, najszlachetniejszego ze wszystkich. Zrozumiałam, że Kościół posiada Serce i że to Serce płonie miłością, że jedynie Miłość pobudza członki Kościoła do działania i gdyby przypadkiem zabrakło Miłości, Apostołowie przestaliby głosić Ewangelię, Męczennicy nie chcieliby przelewać krwi swojej”¹.

Kraków, 3 lutego 2009 roku
We wspomnienie św. Błażeja, biskupa i męczennika
Józef Augustyn SJ

¹ Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Dzieje duszy, Kraków 1988, s. 200.

opr. aw/aw