Dorosły w procesie rozwoju

Anna Walulik CSFN EDUKACYJNE WSPOMAGANIE DOROSŁYCH W REFLEKSJI NAD ŻYCIEM ISBN: 978-83-7767-105-4 wyd.: Wydawnictwo WAM 2012

Wybrany fragment Wstęp Dorosły w procesie rozwoju Dynamika dorosłości

Dorosły w procesie rozwoju

 źródło: photogenica.pl

Pytanie odorosłego jest często kojarzone zwiekiem, choć jest on znacznie mniej charakterystycznym wyznacznikiem niż w okresie dzieciństwa. staje się on jeszcze mniej precyzyjny, gdy zgodnie z tym kryterium próbuje się określić młodość, dojrzałość i starość¹. Oznacza to, że rozpatrywanie procesów rozwojowych w dorosłości wymaga analiz w wielu wymiarach ikierunkach. Zbigniew łoś zauważa, że choć zwolennicy perspektywy life-span deklarują wielowymiarowość i wielokierunkowość rozwoju, to rozpatrują ten proces głównie w kategoriach wzrostu i regresu. Tymczasem większą możliwość dałaby siatka pojęciowa uwzględniająca perspektywę: progres — dygres — optimum — regres². Przy czym warto zauważyć, że już te dwie skrajne kategorie pozwalają charakteryzować dynamikę dorosłości w wielu obszarach, gdyż pokazują wielorakie (często ukryte) możliwości rozwoju. Istotne staje się zatem pytanie o możliwości zmian wyznaczane dorosłemu przez kategorie wzrostu i regresu, które sprawiają, że zarówno zmiany progresywne, jak i regresywne mają charakter rozwojowy³ .

W rozdziale niniejszym scharakteryzowany zostanie rozwój człowieka w poszczególnych okresach dorosłości⁴. Przyjmuję najbardziej powszechny podział tego okresu życia na wczesną dorosłość (20/22-35/40), wiek średni (35/40-60/65) oraz późną dorosłość. Rozpatrywanie rozwoju człowieka w ciągu całego życia oparte na kategoriach wzrostu i regresu wskazuje, że dynamika ta zachodzi pomiędzy wymiarem biologicznym człowieka i wielowiekowymi odniesieniami transmitowanymi przez pokolenia oraz zadaniami, przed którymi aktualnie staje. Odkrywanie związków, jakie zachodzą pomiędzy różnymi obszarami rozwoju człowieka dorosłego, jest szczególnie ważne w kontekście poszukiwań możliwości wsparcia dorosłego w realizacji zadania, jakim jest życie.

¹ Zob. u. M. staudinger, s. Bluck, A view of midlife development from life-span theory, w: Handbook of Midlife development, red. Margie E. Lachman, Wyd. John Wiley & sons, Inc, New York 2001, s. 4-5.

² Z. łoś, Rozwój psychiczny człowieka w ciągu całego życia, Wyd. uWr, Wrocław 2010, s. 79.

³ Zob. J. Trempała, Mechanizm zmiany rozwojowej, w: Psychologia rozwoju człowieka, dz. cyt., s. 65-67.

⁴ Mimo że kategoria wieku nie stanowi podstawowego wyznacznika cech człowieka dorosłego, to może ona być marginalizowana. Pokazują to analizy związków pomiędzy wiekiem jednostki i sferami jej życia. Zob. L.A. Morgan, s.R. Kunkel, Aging, Society, and the Life Course, Wyd. springer Publishing Company 2011.

opr. ab/ab