Pentateuch

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Pentateuch

(gr. „pięcioksiąg”) Przyjęta wśród katolików i prawosławnych nazwa na oznaczenie pierwszych pięciu ksiąg Pisma Świętego (Rodzaju, Wyjścia, Liczb, Kapłańskiej i Powtórzonego Prawa), które Żydzi nazywają Tora, a niektórzy protestanci „pierwszymi pięcioma księgami Mojżesza”. Jeśli idzie o te księgi, to tradycję o autorstwie Mojżesza trzeba rozumieć w takim znaczeniu, że od niego pochodzi natchnienie dla wielu opowiadań i dla dużej części prawodawstwa spisanego w Pentateuchu. Opierając się na pewnych przemyśleniach Jana Astruca (1684-1766), Johann Gottfried Eichhorn (1752-1827) wysunął postulat, aby przyjęto jako źródła Pentateuchu dokument jahwistyczny (J) i dokument elohistyczny (E). Julius Wellhausen (1844-1918) wprowadził tezę innego jeszcze źródła, mianowicie Kodeksu Kapłańskiego (P), do którego później dodano źródło deuteronomistyczne (D) — i tak powstała teoria czterech źródeł. Obecnie zwrócono większą uwagę na tradycję ustną i na inne czynniki i wskutek tego złagodzono czystą teorię o czterech istniejących wcześniej dokumentach (J, E, P, D), na podstawie których po prostu mianoby napisać księgi Pentateuchu. Zob. Biblia, Stary Testament, Tora.

opr. mg/mg