Zadośćuczynienie

Gerald O'Collins SJ, Edward G. Farrugia SJ

LEKSYKON pojęć teologicznych i kościelnych

z indeksem angielsko-polskim

Przełożyli Ks. Jan Ożóg SJ, Barbara Żak

Wydawnictwo WAM, Kraków 2002

Zadośćuczynienie

(1) Wyjaśnienie wcielenia i odkupienia w taki sposób, że Chrystus dobrowolnie przyjął śmierć i w naszym imieniu naprawił zło spowodowane znieważeniem czci Bożej, którego źródłem był grzech. Św. Anzelm z Canterbury (ok. 1033-1109) opracował klasyczną wersję tego poglądu i zdobył wielu naśladowców w Średniowieczu, w okresie reformacji i później. Chrystus (i tylko Chrystus) dzięki swojej bezgrzeszności, człowieczeństwu i bóstwu mógł w odpowiedni sposób zadośćuczynić w naszym imieniu za tę bezmierną obrazę Boga, jaką jest grzech. Teorię św. Anzelma niesłusznie krytykowano za podkreślanie elementów prawnych i karnych. Jej rzeczywistą słabością jednak jest to, że tłumaczy odkupienie bez uwzględnienia zmartwychwstania (zob. Rz 4, 25). (2) „Zadośćuczynienie” to także trzeci etap (po żalu i wyznaniu grzechów) sakramentu pokuty; jest to nałożona przez kapłana pokuta, mająca na celu naprawienie w jakimś małym stopniu szkód spowodowanych przez grzech i otrzymanie od Boga dalszej uzdrawiającej łaski (DH 1689-1693, 1711-1715; ND 1630-1634, 1651-1655). Zob. ekspiacja, odkupienie, odpokutowanie, sakrament pokuty, skrucha doskonała, spowiedź, wcielenie, wynagrodzenie.

opr. mg/mg