Internet, Intranet, Extranet w procesach zarządzania

Marek Lisiecki

Internet, Intranet, Extranet w procesach zarządzania

Internet jako narzędzie wspomagające procesy zarządzania

Internet jest siecią łączącą ze sobą miliony komputerów na całym świecie. Umożliwia korzystanie ze zgromadzonych w nich ogromnych zasobów informacji, a także komunikowanie się pomiędzy użytkownikami komputerów. Internet umożliwia korzystanie z kilkudziesięciu usług. Najczęściej w praktyce wykorzystywane są: WWW (Word Wide Web), poczta elektroniczna (e-mail), Telnet, FTP (File Transfer Protocol ), IRC (Internet Realy Chat).

Word Wide Web (WWW) jest to hipertekstowy system pozwalający użytkownikowi „podróżować ”po sieciowym zbiorze informacji. Sięga się tu do zasobów informacji zgromadzonych w dokumentach zwanych witrynami WWW. Strony WWW mogą zawierać nie tylko tekst, ale statyczną grafikę, dźwięk, animację, jak również elementy dialogowe. Do ich przeglądania służą specjalne programy zwane przeglądarkami (browserami) Najpopularniejszymi są: Netscape Communikator (obecnie v.6.0)oraz Microsoft Internet Explorer (obecnie v.5.5). Przy czym Microsoft za wszelką cenę stara się zostać samodzielnym liderem (docenia wagę Internetu we współczesnym świecie, choć zrobił to z pewnym opóźnieniem; ponadto, zgodnie ze stosowaną od wielu lat strategią, chce narzucić światu opracowane przez siebie standardy, do których inni będą się musieli dostosowywać).

World Wide Web jest ogromną bazą danych na każdy temat. Dotarcie do konkretnych informacji przyspieszają specjalne serwery, na których gromadzone są informacje na temat —co i gdzie się znajduje. Po połączeniu z takim serwerem (szybkie połączenie z nimi umożliwiają wyspecjalizowane programy oraz podprogramy przeglądarek)wystarczy podać słowa kluczowe, których szukamy, np. gospodarka, przemysł, usługi, rolnictwo, banki, giełda, inflacja, bezrobocie itd., a otrzymamy na monitorze komputera adresy, pod którymi dane informacje można odnaleźć. Bardziej znanymi serwerami (wyszukiwarkami)wykorzystywanymi do poszukiwań są:

*w zbiorach ogólnoświatowych — AltaVista, AOL. NetFind,EuroSeek,Excite,Google,GOTO,HotBot,LookSmart,Lycos,Snap,Yahoo!,ZDNet;

*w zbiorach polskich — onet.pl, wp.pl

Obecnie nie opuszczając domu, miejsca pracy można uzyskać różne informacje związane z wykonywanym zawodem, określoną sytuacją, przekazywać informacje o własnej firmie, dokonać zamówień, zakupów, szukać pracy, szukać pracowników, rezerwować miejsca w hotelu, w samolocie, przeglądać zbiory wielu bibliotek, oglądać na żywo przebieg ważnych wydarzeń politycznych, a nawet długość kolejki na przejściach granicznych. Z tych względów często w wolnym tłumaczeniu na język polski WWW określa się jako Wszechnicę Wiedzy Wszelakiej. Powszechność wykorzystywania stron WWW tworzy nowy standard funkcjonowania przedsiębiorstw. Z punktu widzenia zarządzania organizacjami ze stron WWW możemy uzyskać wiele informacji o otoczeniu bliższym i dalszym firmy. Bez nich trudno konstruować i realizować strategie działania.

Poczta elektroniczna (e-mail )jest jedną z ważniejszych usług dostępnych przez Internet. Wysyłana korespondencja trafia w ciągu zaledwie kilku sekund do adresata lub kilku adresatów na raz bez względu na to, w jakim miejscu świata oni przebywają. Przy czym korespondencja jest odpowiednio zabezpieczona przed dostępem do niej przez osoby niepowołane. Do podstawowej treści listów można dołączać różne załączniki, np. w postaci plików z edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego, zeskanowanego tekstu, obrazu. Poczta elektroniczna umożliwia także korzystanie z tzw. list dyskusyjnych (mailing lists), stanowiących swoiste tablice ogłoszeniowe. Wysłane przez nas ogłoszenia docierają w ten sposób do wszystkich subskrybentów. Adresy odbiorców poczty elektronicznej można znaleźć przy pomocy specjalnie to tego celu funkcjonujących przeglądarek. Najbardziej znana to: WhoWhere? Email Ferrer .

Coraz częściej poczta elektroniczna jest wykorzystywana do przesyłania reklam. Z przeprowadzonych przez firmę Nikkey Multimedia badań wynika, że najważniejszą wartością reklamy e-mail jest jej niemal stuprocentowa widoczność; odnośniki do stron WWW stanowiące element reklamy e-mail są znacznie efektywniejsze od innych typów reklamy. Najważniejszym elementem jest chyba jednak wysokie pozytywne nastawienie do reklamy e-mail. Przez pocztę elektroniczną można także m.in. przesyłać SMS-y do abonentów sieci telefonii komórkowej.

Telnet jest to obsługa umożliwiająca zalogowanie się na odległym komputerze (wejście do jego systemu operacyjnego)i przeglądanie jego zasobów. Przykładowo używając adresu fridge.bj.uj.edu.pl .i odpowiedniego hasła można wejść do katalogów Biblioteki Jagiellońskiej i AGH, znaleźć interesujące nas pozycje, sprawdzić, czy są w czytelni i wypożyczalni, a nawet zamówić.

FTP (File Transfer Protocol ), czyli protokół transmisji plików, umożliwia przesyłanie plików binarnych ze specjalnie przeznaczonych do tego celu serwerów. Pliki te to najczęściej: programy, pliki graficzne, muzyczne, multimedialne, a także tekstowe. Ten protokół transmisji umożliwia m.in. ściąganie udostępnianych okazyjnie przez producentów programów komercyjnych (ich pełnych wersji lub wersji demonstracyjnych, stanowiących swoistą reklamę produktów, jednocześnie umożliwiających ich przetestowanie), sharewarowych (ogólnodostępnych po uiszczeniu jedynie niewielkiej opłaty rejestracyjnej po określonym, np. trzydziestodniowym czasie ich testowania),freewarowych (ogólnodostępnych i bezpłatnych).Obecnie dostępnych jest w Internecie tysiące różnych programów dla potrzeb zarządzania przedsiębiorstwami, instytucjami, dla potrzeb edukacyjnych, a także interesujących gier. Do najbardziej znanych adresów serwerów FTP można zaliczyć: http://shareware.com,http://winfiles.cnet.com.

Programy można również ściągać bezpośrednio od producentów oprogramowania, po wcześniejszym połączeniu się z ich stronami WWW.

IRC, czyli Internet Realy Chat ,stanowi narzędzie do bezpośredniego, w trybie on-line porozumiewania się użytkowników sieci Interentu. Porozumiewanie to odbywa się przy pomocy klawiatur. Na raz może pracować do kilkudziesięciu użytkowników (taką możliwość daje na przykład program Net Meeting).Program Net Meeting umożliwia także rozmowę głosową połączoną z przekazem obrazów wideo oraz korzystanie ze wspólnej tablicy rysunkowej (whiteboard ).

Internet, z racji swojej dostępności, zasięgu, a przede wszystkim dużej i wciąż rosnącej popularności, postrzegany jest także jako nowy, coraz efektywniejszy kanał dystrybucji zarówno produktów, informacji, jak i usług. Szczególne miejsce zaczynają zajmować usługi ubezpieczeniowe i bankowe. Szacuje się, że do końca 2000 roku co najmniej 500 banków na świecie wprowadzi pełny zakres usług Internet banking .W samej tylko Europie liczba klientów tego typu usług wzrośnie z 2,5 mln w 1997 roku do co najmniej 10 mln przed 2001 rokiem .

Internet umożliwia także prowadzenie własnej wirtualnej firmy handlowej, usługowej. Jako przykład można wymienić system uniwersalnego sklepu internetowego „KRAM” (http://www.kram.unicom.pl/opis.html). Poza „tradycyjnymi ”już zastosowaniami coraz częściej Internet jest wykorzystywany także w procesach zarządzania zasobami ludzkimi. Szacuje się, że 60% osób poszukujących zatrudnienia w USA używa do tego celu Internetu. Przykładowo, dla poszukujących pracy w Polsce, firma TMP Worldwide uruchomiła witrynę http://www.hudsonresourcing.com/. . Ogłoszenia w sprawie zatrudnienia można także znaleźć na wielu innych witrynach. W Polsce tą drogą znajduje pracę kilka procent osób. Ważne miejsce w zarządzaniu zasobami ludzkimi we współczesnych organizacjach odgrywa szkolenie i doskonalenie zawodowe. Również i w tym obszarze Internet może wspomóc pracodawców i pracobiorców. Obserwowana dynamika zmian w zakresie edukacji internetowej jest tak duża, że obecnie można nawet studiować przez Internet (distance learning ).

Rzeczywiste i potencjalne możliwości Internetu potwierdzają wyjątkowo dużą przydatność tej sieci w zakresie uzyskiwania informacji, szczególnie o otoczeniu organizacji (dalszym —obejmującym zagadnienia ekonomiczne, technologiczne, socjokulturowe, prawno polityczne, międzynarodowe — oraz bliższym — obejmującym klientów, dostawców, konkurentów, właścicieli, regulatorów, związkowców, sojuszników strategicznych).Jest też dobrym narzędziem do prezentacji własnej firmy, produktów, działań marketingowo- handlowych, kontaktów z klientami, a także pozyskiwania nowych pracowników, kształcenia i doskonalenia personelu. Przykładowo, dla każdego menedżera myślącego w sposób strategiczny o rozwoju swojej firmy bardzo istotnymi informacjami z obszaru otoczenia dalszego są dane nie tylko o obowiązujących przepisach prawa — lecz przede wszystkim o tym, jakie rozwiązania normatywne są przewidywane do wdrożenia w przyszłości. Informacje na ten temat można m.in. znaleźć na stronie WWW Sejmu. Ważne są także informacje o bieżących wydarzeniach w zakresie biznesu światowego i krajowego. Dane na ten temat z kolei zawiera m.in. strona WWW sieci Optimusa.

dalszy ciąg...

opr. JU/PO