Dla dobra człowieka i całego społeczeństwa

27 stycznia Benedykt XVI spotkał się w Sali Klementyńskiej z przedstawicielami Chrześcijańskich Stowarzyszeń Pracowników Włoskich (ACLI). Organizacja ta powstała przed 60 laty z inspiracji Piusa XII i ówczesnego substytuta Sekretariatu Stanu abpa Giovanniego Battisty Montiniego. W przemówieniu Papież wskazał trzy zasady, którymi powinni kierować się członkowie tej organizacji: wierność ludziom pracy, wierność demokracji i wierność Kościołowi.

Czcigodni Bracia w biskupstwie i kapłaństwie, drodzy Członkowie ACLI!

Spotykamy się dzisiaj z okazji 60. rocznicy powstania Chrześcijańskich Stowarzyszeń Pracowników Włoskich. Pozdrawiam przewodniczącego Luigiego Bobbę i dziękuję mu serdecznie za uprzejme i ujmujące słowa, które do mnie skierował. Pozdrawiam pozostałych przewodniczących oraz każdego z was. Ze szczególnym pozdrowieniem zwracam się do biskupów i kapłanów, którzy wam towarzyszą i troszczą się o waszą formację duchową. Wasza organizacja powstała dzięki dalekowzrocznej intuicji czcigodnej pamięci papieża Piusa XII, który postanowił nadać kształt widocznej i wpływowej obecności włoskich katolików w świecie pracy. W realizacji tego zamiaru korzystał z cennej współpracy ówczesnego substytuta Sekretariatu Stanu Giovanniego Battisty Montiniego. Dziesięć lat później 1 maja 1955 r. ten sam papież ustanowił święto św. Józefa Rzemieślnika, aby wskazać wszystkim ludziom pracy na świecie drogę osobistego uświęcenia przez pracę i przywrócić tym samym codziennemu trudowi prawdziwie humanitarny wymiar. Również dziś zagadnienie pracy, w kontekście szybkich i złożonych przemian, nie przestaje być wyzwaniem dla ludzkiego sumienia i wymaga, by zawsze pamiętano o podstawowej zasadzie, którą trzeba się kierować przy podejmowaniu każdej konkretnej decyzji, a mianowicie o dobru każdego człowieka i całego społeczeństwa.

Wierność ludziom pracy

Pamiętając o fundamentalnej wierności pierwotnemu zamysłowi Boga, chcę teraz z wami i dla was pokrótce rozważyć trzy zadania, albo też trzy «wierności», do których realizacji zobowiązaliście się przed laty w ramach waszej różnorodnej działalności. Pierwszą «wiernością», której ACLI mają dochować, jest wierność ludziom pracy. To osoba jest «miarą godności pracy» (Kompendium Społecznej Nauki Kościoła, 271). Dlatego właśnie Magisterium zawsze zwracało uwagę na ludzki wymiar pracy, wskazując jej prawdziwy cel, nie zapominając przy tym, że biblijne nauczanie o pracy wieńczy przykazanie odpoczynku. Domaganie się zatem, by niedziela nie była traktowana jak wszystkie pozostałe dni tygodnia, jest wyborem cywilizacyjnym.

Z prymatu etycznej wartości ludzkiej pracy wynikają pozostałe priorytety: pierwszeństwo człowieka przed pracą (por. Laborem exercens, 12), pracy przed kapitałem (por. tamże), powszechnego przeznaczenia dóbr przed prawem do własności prywatnej (por. tamże, 14), czyli wyższość bycia nad posiadaniem (por. tamże, 20). Ta hierarchia priorytetów pokazuje w sposób wyraźny, że zagadnienie pracy w pełni należy do zagadnień antropologicznych. W tym zakresie pojawia się dzisiaj nowy, nieznany dotąd aspekt kwestii społecznej, związany z ochroną życia. Żyjemy w czasach, w których nauka i technika dają nam nadzwyczajne możliwości poprawy warunków życia wszystkich ludzi. Jednak niewłaściwe korzystanie z tych możliwości może spowodować poważne i nieodwracalne zagrożenia dla samego życia. Trzeba zatem przypomnieć nauczanie umiłowanego Jana Pawła II, który wzywał nas, byśmy postrzegali życie jako przedmiot nowej dziedziny problematyki społecznej (por. Evangelium vitae, 20). Ochrona życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci, gdziekolwiek jest ono zagrożone, znieważane i deptane, jest pierwszą powinnością, w której wyraża się prawdziwa etyka odpowiedzialności, obowiązująca konsekwentnie w odniesieniu do wszystkich innych form ubóstwa, niesprawiedliwości i odrzucenia.

Wierność demokracji

Drugim zadaniem, do którego chciałbym was zachęcić, jest — zgodnie z duchem waszych ojców założycieli — wierność demokracji, która jako jedyna może zagwarantować równość i prawa dla wszystkich. Istnieje bowiem pewnego rodzaju wzajemna zależność między demokracją i sprawiedliwością, która skłania wszystkich do odpowiedzialnego działania na rzecz zagwarantowania praw każdemu człowiekowi, a zwłaszcza słabemu czy żyjącemu na marginesie społeczeństwa. Sprawiedliwość jest próbą prawdziwej demokracji. Dlatego też nie można zapominać, że poszukiwanie prawdy jest warunkiem rzeczywistej, a nie pozornej demokracji: «Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm» (Centesimus annus, 46). Dlatego proszę, abyście pracowali nad osiągnięciem większego konsensusu w kwesti ogółu wspólnie podzielanych zasad. W przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo, że nawoływanie do demokracji pozostanie jedynie formalnością proceduralną, która utrwala różnice i sprawia, że problemy stają się jeszcze poważniejsze.

Wierność Kościołowi

Trzecim zadaniem jest wierność Kościołowi. Jedynie trwanie całym sercem i z zapałem na drodze Kościoła może zapewnić tę niezbędną tożsamość, dzięki której można być obecnym w każdym środowisku społeczeństwa i świata, zachowując smak i zapach Ewangelii. Nie przypadkiem słowa, jakie do was skierował Jan Paweł II 1 maja 1995 r.: «Tylko Ewangelia odnawia ACLI», wskazują również dziś główną drogę waszej organizacji, ponieważ zachęcają, byście postawili w centrum waszego życia organizacyjnego słowo Boże i traktowali ewangelizację jako integralną część waszej misji. Również obecność kapłanów, towarzyszących wam w drodze duchowej, pomaga wam przykładać należytą wagę do relacji z Kościołem lokalnym oraz wzmóc zaangażowanie ekumeniczne i dialog międzyreligijny. Jako chrześcijanie świeccy i stowarzyszeni pracownicy chrześcijańscy starajcie się zawsze o formację członków i przywódców waszych stowarzyszeń, mając na uwadze szczególną służbę, do jakiej jesteście powołani. Bądźcie obecni w najważniejszych dziedzinach życia społecznego jako odważni świadkowie Ewangelii, tworzący braterskie więzi.

Drodzy przyjaciele, wątkiem przewodnim obchodów waszego 60-lecia było uświadomienie sobie na nowo tych historycznych «wierności» oraz wzięcie pod uwagę czwartego zadania, jakie postawił przed wami czcigodny Jan Paweł II: «poszerzania granic waszej działalności społecznej» (por. przemówienie do ACLI, 27 kwietnia 2002 r., w: «L'Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 7-8/2002, s. 46). Niech to działanie na rzecz przyszłości ludzkości ożywia zawsze chrześcijańska nadzieja. Dzięki temu również wy, jako świadkowie zmartwychwstałego Chrystusa, nadziei świata, przyczynicie się do nadania nowego dynamizmu wielkiej tradycji Chrześcijańskich Stowarzyszeń Pracowników Włoskich i będziecie mogli współpracować, pod kierunkiem Ducha Świętego, w odnawianiu oblicza ziemi. Niech Bóg was wspomaga, a Najświętsza Maryja Panna niech otacza swą opieką was, wasze rodziny i wszelkie podejmowane przez was inicjatywy. Z serca wam błogosławię i zapewniam o szczególnej pamięci w modlitwie.

opr. mg/mg