"Caritas" wyraża troskę Kościoła o potrzebujących

William-Adolphe Bouguereau,
«La Charité»
(1878 r., ze zbioru prywatnego)

W południe Benedykt XVI spotkał się w Sali Klementyńskiej z uczestnikami 19. Zgromadzenia Ogólnego «Caritas Internationalis». Organizacja, obchodząca w tym roku 60. rocznicę swego powstania, koordynuje działalność 165 krajowych «Caritasów» na całym świecie. Na 19. zgromadzeniu, które odbywało się w dniach 22-27 maja br. w «Domus Mariae» w Rzymie, kard. Oscar Rodríguez Maradiaga SDB, metropolita Tegucigalpy w Hondurasie, został ponownie wybrany przewodniczącym «Caritas Internationalis», a Francuz Michel Roy z «Secours catholique» — nowym sekretarzem generalnym organizacji.

Eminencje, bracia biskupi i kapłani, drodzy przyjaciele!

Cieszę się, że mogę spotkać się z wami z okazji waszego zgromadzenia ogólnego. Dziękuję przewodniczącemu Caritas Internationalis kard. Oscarowi Rodriguezowi Maradiadze za życzliwe słowa, wypowiedziane w waszym imieniu, i serdecznie pozdrawiam was wszystkich oraz całą rodzinę Caritas. Pragnę także zapewnić was o mojej wdzięczności i modlitewnym wsparciu dla waszej chrześcijańskiej posługi miłosierdzia, którą pełnicie we wszystkich krajach świata.

Głównym powodem naszego dzisiejszego spotkania jest dziękowanie Bogu za liczne łaski, jakimi darzył Kościół w ciągu sześćdziesięciu lat, które upłynęły od założenia Caritas Internationalis. Po okropieństwach i spustoszeniu, spowodowanym przez II wojnę światową, sługa Boży Pius XII pragnął dać wyraz solidarności i trosce całego Kościoła w obliczu tak wielu konfliktów i sytuacji kryzysowych na świecie. Uczynił to, tworząc organizację, która w ramach Kościoła powszechnego miała przyczyniać się do coraz lepszej łączności, koordynacji i współpracy między licznymi kościelnymi instytucjami charytatywnymi w różnych krajach (por. Jan Paweł II, list Podczas Ostatniej Wieczerzy, 16 września 2004 r., n. 1). Bł. Jan Paweł II jeszcze bardziej umocnił wzajemne więzi pomiędzy poszczególnymi krajowymi organizacjami Caritas oraz ich związek ze Stolicą Apostolską, przyznając Caritas Internationalis kościelną publiczną osobowość prawną (tamże, 3). W wyniku tego ta międzynarodowa organizacja nabrała szczególnego znaczenia w sercu wspólnoty kościelnej i została powołana, by we współpracy z hierarchią kościelną uczestniczyć w misji Kościoła, polegającej na wyraźnym ukazywaniu — poprzez czynne pełnienie dzieła miłosierdzia — tej miłości, którą jest sam Bóg. W oznaczonym dla niej zakresie Caritas Internationalis wykonuje więc, w imieniu Kościoła, własne zadania, zlecone jej dla publicznego dobra (por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 116, § 1).

Trwanie w sercu Kościoła, możliwość, by w pewien sposób wypowiadać się i działać w jego imieniu dla wspólnego dobra, pociąga za sobą szczególną odpowiedzialność w dziedzinie życia chrześcijańskiego, zarówno osobistego, jak i wspólnotowego. Tylko w oparciu o codzienne, pełne zaangażowania przyjmowanie miłości Boga i życie jej pełnią można promować godność każdej bez wyjątku istoty ludzkiej. W mojej pierwszej encyklice Deus caritas est ponownie potwierdziłem, że świadectwo miłosierdzia ma decydujące znaczenie dla Kościoła w naszych czasach. Poprzez to świadectwo, uwidocznione w codziennym życiu swoich członków, Kościół dociera do milionów ludzi i umożliwia im poznanie i odczucie miłości Boga, który jest zawsze blisko każdego potrzebującego. Dla nas chrześcijan Bóg sam jest źródłem miłosierdzia; miłosierdzie to nie jest pojmowane jedynie jako zwykła dobrotliwość, lecz jako dawanie samego siebie, a nawet ofiarowanie własnego życia za innych, na wzór Jezusa Chrystusa. Kościół przedłuża w czasie i przestrzeni zbawczą misję Chrystusa i pragnie dotrzeć do każdego człowieka, powodowany troską, by mógł on poznać, iż nic nie może nas odłączyć od miłości Chrystusowej (por. Rz 8, 35).

Caritas Internationalis tym różni się od innych instytucji socjalnych, że jest organizacją kościelną; uczestniczy w misji Kościoła. Taka była zawsze wola papieży i powinno to zostać ponownie wyraźnie potwierdzone przez wasze zgromadzenie ogólne. Należy zauważyć, że na Caritas Internationalis składają się zasadniczo różne krajowe instytucje Caritas. W porównaniu z wieloma instytucjami i stowarzyszeniami kościelnymi, zaangażowanymi w działalność charytatywną, Caritas jest wyróżniającą się organizacją; pomimo różnorodności form kanonicznych, jakie przyjęły organizacje krajowe, wszystkie one stanowią wielkie wsparcie dla biskupów w ich pasterskim spełnianiu posługi miłosierdzia. Wynika z tego szczególna odpowiedzialność eklezjalna, polegająca na poddaniu się kierownictwu pasterzy Kościoła. Ponieważ Caritas Internationalis jest organizacją o profilu uniwersalnym i posiada kościelną publiczną osobowość prawną, także Stolica Apostolska jest odpowiedzialna za to, by nadzorować jej działania i czuwać nad tym, żeby jej działalność humanitarna i charytatywna oraz treść wydawanych przez nią dokumentów były całkowicie zgodne ze stanowiskiem Stolicy Apostolskiej i Magisterium Kościoła, oraz aby kierowano nią w sposób kompetentny i przejrzysty. Ta szczególna tożsamość nadal stanowi o sile Caritas Internationalis i sprawia, że jest ona wyjątkowo skuteczna.

Chciałbym także podkreślić, że wasza misja umożliwia wam odgrywanie ważnej roli na arenie międzynarodowej. Doświadczenie, które zdobyliście przez te lata, nauczyło was, jak — wewnątrz społeczności międzynarodowej — być obrońcą zdrowej antropologicznej wizji; takiej, która czerpie z nauki katolickiej i zaangażowana jest w obronę godności każdego ludzkiego życia. Kiedy brak nam transcendentnych podstaw, odniesienia do Boga Stwórcy i zrozumienia, że naszym przeznaczeniem jest życie wieczne, wtedy możemy paść ofiarą szkodliwych ideologii. Wszystko, co mówicie i czynicie, świadectwo waszego życia i wasza działalność są ważne i przyczyniają się do wspierania integralnego rozwoju osoby ludzkiej. Caritas Internationalis jest organizacją, której powierzone zostało zadanie umacniania komunii między Kościołem powszechnym a Kościołami partykularnymi, a także komunii wszystkich wiernych w pełnieniu posługi miłosierdzia; jednocześnie powołana jest ona do tego, by pomagać w szerzeniu orędzia Kościoła w życiu politycznym i społecznym, w skali międzynarodowej. W dziedzinie polityki — oraz we wszystkich innych, które mają bezpośredni wpływ na życie najuboższych — wierni, a w szczególności świeccy katolicy dysponują wielką swobodą działania. Nikt nie może rościć sobie prawa do przemawiania «oficjalnie» w imieniu wszystkich wiernych świeckich lub wszystkich katolików w kwestiach otwartych na swobodną dyskusję (por. Gaudium et spes, 43. 88). Z kolei, wszyscy katolicy, zarówno mężczyźni jak i kobiety, wezwani są, by z oczyszczoną świadomością i hojnością serca śmiało krzewić te wartości, do których wielokrotnie odwoływałem się jako do «niezbywalnych». Caritas Internationalis jest zatem powołana do tego, by przyczyniać się do przemiany ludzkich serc, aby były one otwarte na wszystkich naszych braci i siostry, tak by każdy, w całkowitym poszanowaniu własnej wolności i z pełną akceptacją swej osobistej odpowiedzialności, mógł zawsze i wszędzie działać dla wspólnego dobra, wspaniałomyślnie dając z siebie wszystko w służbie swych braci i sióstr, w szczególności tych najbardziej potrzebujących.

Zatem to w takiej szerszej perspektywie i ścisłej współpracy z pasterzami Kościoła, którzy jako pierwsi ponoszą odpowiedzialność za jego świadectwo o miłosierdziu (por. Deus caritas est, 32), krajowe organizacje Caritas powołane są, by nadal dawać żywotne świadectwo o uzdrawiającej i przemieniającej tajemnicy Bożej miłości, objawionej w Jezusie Chrystusie. To samo odnosi się do Caritas Internationalis, która może być pewna pomocy i wsparcia ze strony Stolicy Apostolskiej — w szczególności kompetentnej dykasterii, Papieskiej Rady «Cor Unum» — w wypełnianiu swojej misji.

Drodzy przyjaciele, poddając te myśli pod waszą rozwagę, jeszcze raz dziękuję wam za wasz szlachetny trud, podejmowany w służbie naszych potrzebujących braci i sióstr. Wam, waszym współpracownikom i wszystkim, którzy zaangażowani są w działalność szerokiej sieci katolickich organizacji charytatywnych, z serca udzielam mojego apostolskiego błogosławieństwa jako rękojmi mocy i pokoju w Panu.

opr. mg/mg