Świetlisty wymiar wiary

W poniedziałek 28 stycznia odbyło się w Rzymie w «Aula Magna» Pałacu św. Piusa X przy via della Conciliazione XVIII publiczne posiedzenie Akademii Papieskich, którego temat brzmiał: «'Oculata fides'. Odczytywanie rzeczywistości oczami Chrystusa». Po wprowadzeniu do obrad przez kard. Gianfranca Ravasiego Sekretarz Stanu kardynał elekt Pietro Parolin wygłosił do zebranych krótkie przemówienie i odczytał przesłanie Papieża Franciszka, które zamieszczamy poniżej. Laureatami tegorocznej Nagrody Akademii Papieskich zostali: ks. Alessandro Clemenzia ze zgromadzenia filipinów za pracę «Nella Trinita come Chiesa. In dialogo con Heribert Mühlen» [W Trójcy jako Kościół. Dialog z Heribertem Mühlenem] (Roma, Citta Nuova, 2012) i Maria Silvia Vaccarezza za pracę «Le ragioni del contingente. La saggezza pratica tra Aristotele e Tommaso d'Aquino» [Racje tego, co przypadkowe. Mądrość praktyczna od Arystotelesa do Tomasza z Akwinu] (Napoli, Orthotes, 2012).

Czcigodny Brat kard. Gianfranco Ravasi,
Przewodniczącego Papieskiej Rady Kultury
i Rady Koordynacyjnej Akademii Papieskich

Z okazji XVIII publicznego posiedzenia Akademii Papieskich z przyjemnością przesyłam Eminencji serdeczne pozdrowienia, które kieruję także do prezesów i członków Akademii, a także do kardynałów, biskupów, ambasadorów i do wszystkich uczestników spotkania.

Tegoroczna sesja, celowo zaplanowana na dzień liturgicznego wspomnienia św. Tomasza z Akwinu, została zorganizowana przez Papieską Akademię noszącą jego imię i przez Papieską Akademię Teologiczną, a jej temat brzmi: «Oculata fides. Odczytywanie rzeczywistości oczami Chrystusa». Temat ten nawiązuje właśnie do wyrażenia Doktora Anielskiego, zacytowanego w encyklice Lumen fidei. Dziękuję wam za to, że zechcieliście poświęcić swoje refleksje tej tematyce, a także relacji między encykliką i niedawno opublikowaną adhortacją apostolską Evangelii gaudium.

W obu tych dokumentach chciałem bowiem zachęcić do refleksji nad «świetlistym» wymiarem wiary oraz nad związkiem między wiarą i prawdą, który należy zgłębiać nie tylko spojrzeniem umysłu, ale i oczami wiary, a więc w perspektywie miłości. Św. Paweł mówi: «sercem przyjęta wiara» (Rz 10, 10). «Dzięki temu zespoleniu wiary z miłością można zrozumieć formę poznania właściwą wierze, jej siłę przekonania, jej zdolność oświecania naszej drogi. Wiara poznaje w miarę jak jest związana z miłością, bowiem miłość wnosi światło. Zrozumienie wiary rodzi się wtedy, gdy przyjmujemy wielką miłość Bożą, która nas przemienia wewnętrznie i daje nam nowe oczy, pozwalające widzieć rzeczywistość» (Lumen fidei, 26). Nazajutrz po zmartwychwstaniu Jezusa Jego uczniowie nie kontemplowali prawdy czysto wewnętrznej lub abstrakcyjnej, lecz prawdę, która ukazywała się im właśnie w spotkaniu ze Zmartwychwstałym, w kontemplowaniu Jego życia, Jego tajemnic. Słusznie św. Tomasz z Akwinu twierdzi, że jest to oculata fides, wiara, która widzi! (por. tamże, 30).

Ma to ważne konsekwencje, zarówno w odniesieniu do działania wiernych, jak i do metody pracy teologów: «Dzisiaj prawda sprowadzana jest często do subiektywnej autentyczności człowieka, odnosi się do indywidualnego życia. Wspólna prawda budzi w nas lęk, ponieważ utożsamiamy ją z bezwzględnymi nakazami systemów totalitarnych. Jeśli jednak prawda jest prawdą miłości, jeśli jest prawdą otwierającą się w osobowym spotkaniu z Innym i z innymi, zostaje wyzwolona z zamknięcia jednostki i może stanowić część dobra wspólnego. (...) Nie powodując bynajmniej usztywnienia postaw, pewność wiary nakazuje nam wyruszyć w drogę i umożliwia dawanie świadectwa i dialog ze wszystkimi» (tamże, 34).

Ta perspektywa — Kościoła będącego w pełni w drodze i w pełni misyjnego — przedstawiona jest w adhortacji o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie. «Marzenie o 'opcji misyjnej', zdolnej przemienić wszystko» (por. Evangelii gaudium, 27), dotyczy całego Kościoła i wszystkich jego części. Również Akademie Papieskie powołane są do udziału w tej przemianie, by Ciału kościelnemu nie zabrakło ich specyficznego wkładu. Nie chodzi jednakże o działania zewnętrzne, «fasadowe». Chodzi raczej o to, również w waszym przypadku, by skupić się jeszcze bardziej na «tym, co istotne, na tym, co jest piękniejsze, większe, bardziej pociągające i jednocześnie bardziej potrzebne» (tamże, 35). Tym samym «propozycja staje się prostsza, nie tracąc z tego powodu głębi i prawdy, i w ten sposób staje się bardziej przekonywająca i promieniejąca» (tamże). Dlatego, drodzy i czcigodni bracia, zwracam się do was z prośbą o waszą wysoko wyspecjalizowaną współpracę w służbie misji całego Kościoła.

Właśnie po to, by zachęcić młodych uczonych teologów, którzy pragną wnosić wkład w promocję i urzeczywistnianie nowego humanizmu chrześcijańskiego przez swoje badania, z przyjemnością przyznaję ex aequo Nagrodę Akademii Papieskich, w tym roku w dziedzinie badań teologicznych i studiów nad dziełami św. Tomasza z Akwinu, dwojgu młodym uczonym: ks.prof. Alessandrowi Clemenzii za dzieło zatytułowane Nella Trinita come Chiesa. In dialogo con Heribert Mühlen, oraz pani prof. Marii Silvii Vaccarezzy za dzieło Le ragioni del contingente. La saggezza pratica tra Aristotele e Tommaso d'Aquino.

Życząc na koniec członkom Akademii i wszystkim zgromadzonym owocnego zaangażowania w pracę badawczą w dziedzinach ich zainteresowań naukowych, zawierzam każdego macierzyńskiej opiece Najświętszej Maryi Panny, Sedes Sapientiae, prosząc o pamięć w modlitwie za mnie i za moją posługę, i z serca udzielam specjalnego Błogosławieństwa Apostolskiego.

Watykan, 28 stycznia 2014 r.

opr. mg/mg