Rany zadawane środowisku są ranami zadawanymi ludzkości

6 lipca 2019 w Amatrice odbywało się II Forum «Wspólnot Laudato si'», którego temat brzmiał «Planeta Amazonia». «Wspólnoty Laudato si'» to ruch osób i stowarzyszeń rozpowszechniających idee zawarte w encyklice poświęconej trosce o wspólny dom. Powstały one z inicjatywy włoskiej diecezji Rieti i organizacji Slow Food, promują style życia zgodne z wartościami i postulatami dokumentu Papieża Franciszka, w zakresie indywidualnym i wspólnotowym, poprzez spotkania, sympozja, a także konkretne działania i inicjatywy.
W całych Włoszech działa już kilkadziesiąt «Wspólnot Laudato si'» w prowincjach Turynu, Cuneo, Asti, Nowary, Mantui, Mediolanu, Varese, Pawii, Treviso, Vicenzy, Padwy, Rieti, Rzymu, Foggi, Ragusy, Agrigento, Trapani i Caltanissetty. Nowe wspólnoty powstają również poza granicami Włoch, na przykład w Brazylii. Ich działalności na rzecz obrony środowiska przyświeca idea «ekologii integralnej», uwzględniającej ścisłe powiązanie między poszanowaniem wspólnego domu i sprawiedliwością społeczną. Z okazji forum w Amatrice Papież Franciszek skierował do jego uczestników następujące przesłanie:

Kieruję serdeczne pozdrowienia do organizatorów i uczestników II Forum Wspólnot Laudato si', odbywającego się na terytorium zdewastowanym przez trzęsienie ziemi, które nawiedziło środkowe Włochy w sierpniu 2016 r., gdzie było więcej niż gdzie indziej ofiar śmiertelnych.

Jest znakiem nadziei fakt, że spotykacie się właśnie w Amatrice, o której pamięć jest zawsze żywa w moim sercu, by debatować na temat zaburzeń równowagi, dewastujących nasz «wspólny dom». Nie tylko jest to znak bliskości z licznymi braćmi i siostrami, którzy wciąż jeszcze żyją w zawieszeniu między wspomnieniami o straszliwej tragedii i wciąż się opóźniającą odbudową, lecz wyraża również chęć głoszenia dobitnie i wyraźnie, że to ubodzy płacą najwyższą cenę za niszczenie środowiska. Rany zadawane środowisku są nieuchronnie ranami zadawanymi najbardziej bezbronnej ludzkości. Pisałem w encyklice Laudato si': «Nie da się utworzyć nowej relacji z naturą bez odnowionego człowieka. Nie ma ekologii bez właściwej antropologii» (n. 118).

W zeszłym roku zajmowaliście się tematem plastiku, który dławi naszą planetę, a dziś zastanawiacie się nad poważną i nie dającą się dłużej utrzymać sytuacją Amazonii i ludów, które w niej mieszkają. Inspiracją jest dla was temat Synodu Biskupów poświęconego regionowi amazońskiemu, który odbędzie się w październiku br. i którego Instrumentum laboris zostało niedawno zaprezentowane.

Sytuacja Amazonii jest smutnym przykładem tego, co dzieje się w wielu częściach planety: ślepa i niszczycielska mentalność przedkłada zysk nad sprawiedliwość; ukazuje drapieżne podejście człowieka do przyrody. Proszę was, nie zapominajcie, że sprawiedliwość społeczna i ekologia są ściśle ze sobą powiązane! To, co dzieje się w Amazonii, będzie miało reperkusje na poziomie całej planety, a już upokorzyło tysiące mężczyzn i kobiet, którzy zostali obrabowani ze swojego terytorium, stali się cudzoziemcami na własnej ziemi, pozbawionymi swojej kultury i tradycji, zniszczona została bowiem tysiącletnia równowaga, łącząca te ludy z ich ziemią. W obliczu tych zniszczeń człowiek nie może pozostać obojętnym widzem, a Kościół nie może milczeć; krzyk ubogich musi rozbrzmiewać w jego ustach, jak pisał św. Paweł VI w swojej encyklice Populorum progressio.

Powstałe z inicjatywy Kościoła Rieti i Slow Food, Wspólnoty Laudato si' angażują się nie tylko w rozpowszechnianie nauczania zawartego w encyklice noszącej ten tytuł, ale i w propagowanie nowych stylów życia. W tej pragmatycznej perspektywie pragnę przekazać wam trzy słowa.

Pierwszym słowem jest doksologia

W obliczu dobra, jakim jest stworzenie, a przede wszystkim w obliczu dobra, jakim jest człowiek, będący szczytem stworzenia, konieczne jest przyjęcie postawy pochwały. W obliczu tak wielkiego piękna z odnowionym zachwytem, oczami dzieci musimy potrafić doceniać piękno, którym jesteśmy otoczeni i z którego również człowiek jest ukształtowany. Pochwała jest owocem kontemplacji, kontemplacja i pochwała rodzą szacunek, szacunek staje się niemal czcią w obliczu dóbr stworzenia i jego Stwórcy.

Drugim słowem jest Eucharystia

Postawa eucharystyczna w stosunku do świata i jego mieszkańców potrafi dostrzec status daru, który ma w sobie każda żywa istota. Każdą rzecz otrzymujemy darmo nie po to, by ją zagrabić i pochłonąć, lecz po to, by stała się ona darem do dzielenia się z innymi, darem do ofiarowania, aby radość z niej była dla wszystkich i dzięki temu była większa.

Trzecim słowem jest asceza

Każda forma szacunku rodzi się z postawy ascetycznej, czyli z umiejętności zrezygnowania z czegoś na rzecz większego dobra, dobra innych. Asceza pomaga nam zmienić postawę drapieżną, czającą się zawsze, w formę dzielenia się, relacji ekologicznej, nacechowanej szacunkiem i wielkodusznością.

Mam nadzieję, że Wspólnoty Laudato si' będą zaczynem nowego sposobu życia w świecie, by zapewnić mu przyszłość, chronić jego piękno i integralność dla dobra każdej żywej istoty, ad maiorem Dei gloriam.

Dziękuję wam i błogosławię z całego serca. Módlcie się za mnie!

Watykan, 6 lipca 2019 r.

opr. mg/mg