Panama ziemią zgromadzenia i marzeń

24 I 2019 — Przemówienie do przedstawicieli władz państwowych, społeczeństwa obywatelskiego, świata kultury i korpusu dyplomatycznego w Palacio Bolívar

Panie Prezydencie, Pani Wiceprezydent, szanowani Przedstawiciele władz, Panie i Panowie!

Dziękuję, panie prezydencie, za pańskie słowa powitania i uprzejme zaproszenie do odwiedzenia tego kraju. W pana osobie pragnę pozdrowić cały naród panamski — i mu podziękować — który od Darién do Chiriquí i Bocas del Toro podjął nieocenione wysiłki, by przyjąć bardzo wielu ludzi młodych z całego świata. Dziękuję za otwarcie nam drzwi domu.

Rozpoczynam moją pielgrzymkę w tym historycznym miejscu, gdzie Simón Bolívar — jak przed chwilą przypomniał pan prezydent — stwierdził, iż «gdyby świat miał wybrać swą stolicę, to wskazałby na Przesmyk Panamski do tego szlachetnego celu», i zgromadził przywódców swoich czasów, by kształtować marzenie o zjednoczeniu Wielkiej Ojczyzny. To zgromadzenie pomaga nam zrozumieć, że nasze narody są zdolne do tworzenia, kształtowania, a przede wszystkim wymarzenia wielkiej ojczyzny, która umiałaby i mogła przyjąć, respektować i ogarnąć wielokulturowe bogactwo każdego narodu i każdej kultury. Zgodnie z tą inspiracją, możemy myśleć o Panamie jako ziemi zgromadzenia i jako ziemi marzeń.

1. Panama jest ziemią zgromadzenia

Ukazał to Kongres Amfiktioniczny i tak to ukazuje również dzisiaj przybycie tysięcy ludzi młodych, którzy przynoszą ze sobą pragnienie i chęć spotkania się i świętowania.

Wasz kraj ze względu na uprzywilejowaną lokalizację jest miejscem strategicznym nie tylko dla regionu, ale dla całego świata. Panama, najwęższy kraj całego kontynentu amerykańskiego, będący mostem między oceanami i naturalną ziemią spotkań, jest symbolem równowagi rozwoju, która rodzi się ze zdolności do tworzenia więzi i przymierzy. Ta zdolność charakteryzuje serce narodu panamskiego.

Każdy z was zajmuje szczególne miejsce w budowaniu państwa i jest wezwany do starania się o to, aby ta ziemia mogła zrealizować swoje powołanie do bycia ziemią zgromadzenia i spotkań. Wymaga to zdecydowania, zaangażowania i codziennej pracy, aby wszyscy mieszkańcy tej ziemi mieli możliwość poczuć się twórcami swego losu, losu swoich rodzin i całego narodu. Nie sposób myśleć o przyszłości społeczeństwa bez czynnego — a nie tylko nominalnego — udziału każdego z jego członków, tak aby godność była uznanawana i gwarantowana przez dostęp do edukacji na wysokim poziomie i promowania godnej pracy. Obie te rzeczywistości mogą dopomóc w uznaniu i docenieniu geniuszu i twórczej dynamiki tego ludu, a jednocześnie są najlepszym antidotum na wszelkiego rodzaju kuratele, które zmierzałyby do ograniczania swobody i podporządkowywałyby lub lekceważyły godność obywateli, zwłaszcza tych najbiedniejszych.

«Geniusz» właściwy tej ziemi jest naznaczony bogactwem jej rdzennych mieszkańców: Bribri, Bugle, Embera, Kuna, Naso (Teribe), Ngäbe i Waunana, którzy mają wiele do powiedzenia i przypomnienia, wychodząc od swej kultury i wizji świata — pozdrawiam ich i wyrażam im uznanie. I nie przestaje być znakiem nadziei fakt, że ten Światowy Dzień Młodzieży rozpoczął się tydzień temu Dniem Młodzieży z ludów tubylczych i Dniem Młodzieży pochodzenia afrykańskiego. Pozdrawiam was stąd i dziękuję, że zrobiliście ten pierwszy krok tego Światowego Dnia Młodzieży. Bycie ziemią zgromadzenia oznacza celebrowanie, uznanie i wysłuchiwanie tego, co jest specyficzne dla każdego z tych ludów, a także wszystkich ludzi, którzy tworzą oblicze Panamy, oraz umiejętność tworzenia przyszłości otwartej na nadzieję, bo jest się zdolnym bronić dobra wspólnego ponad interesami nielicznych czy służącymi nielicznym, jedynie kiedy istnieje stanowcze postanowienie, by sprawiedliwie dzielić swoje dobra.

Nowe pokolenia, ze swoją radością i entuzjazmem, ze swoją wolnością, wrażliwością i zdolnością krytycyzmu wymagają od dorosłych, a zwłaszcza od tych wszystkich, którzy odgrywają rolę przywódczą w życiu publicznym, życia zgodnego z posiadaną godnością i powierzoną im władzą. Jest to zachęta do życia surowego i przejrzystego, z konkretną odpowiedzialnością za innych i za świat; zachęta do prowadzenia życia, które by ukazywało, że służba publiczna jest synonimem uczciwości i sprawiedliwości oraz przeciwieństwem wszelkiego rodzaju korupcji. Wymaga to zaangażowania, w którym wszyscy — począwszy od nas, którzy deklarujemy się jako chrześcijanie — mielibyśmy odwagę budowania «prawdziwie humanitarnego życia politycznego» (Konst. duszpast. Gaudium et spes, 73), które stawiałoby w centrum osobę, jako serce wszystkiego. Pobudza to do tworzenia kultury większej przejrzystości wśród rządów, sektora prywatnego i wszystkich mieszkańców, jak mówi ta wasza piękna modlitwa za ojczyznę: «Daj nam chleba powszedniego, abyśmy mogli spożywać go w naszym domu i w zdrowiu godnym ludzi».

2. Panama jest nie tylko ziemią zgromadzenia,
jest ziemią marzeń

W tych dniach Panama będzie wspominana nie tylko jako centrum regionu lub punkt strategiczny dla handlu czy tranzytu ludzi. Stanie się hubem nadziei. Miejscem spotkania, gdzie młodzi ludzie z pięciu kontynentów, pełni marzeń i nadziei, będą świętować, spotykać się, modlić się oraz ożywiać pragnienie i zobowiązanie do tworzenia świata bardziej ludzkiego. W ten sposób będą mierzyć się z krótkowzrocznymi, doraźnymi wizjami, które zwiedzione rezygnacją, zmylone przez chciwość czy zniewolone paradygmatem technokratycznym, wierzą, że jedyna możliwa droga prowadzi przez «grę rywalizacji», spekulacji i «prawo silniejszego, gdzie możny pożera słabszego» (por. adhort. apost. Evangelii gaudium, 53), zamykając jutro przed nową perspektywą dla ludzkości. Goszcząc marzenia tych młodych ludzi, Panama staje się dziś ziemią marzeń, rzucającą wyzwanie wielu pewnikom naszych czasów i stwarza życiodajne perspektywy, wskazujące nową podstawę do podążania z nowym spojrzeniem, pełnym szacunku i współczucia dla innych. W tym czasie będziemy świadkami otwarcia nowych kanałów komunikacji i zrozumienia, solidarności, kreatywności i wzajemnej pomocy; kanałów na miarę człowieka, które mogą pobudzać do zaangażowania i przerywać anonimowość i izolację, z myślą o nowym sposobie budowania historii.

Wiemy, że inny świat jest możliwy, a ludzie młodzi zapraszają nas do udziału w jego budowaniu, aby marzenia nie pozostały czymś chwilowym czy ulotnym, aby pobudziły do paktu społecznego, w którym wszyscy mogliby mieć możliwość marzenia o jutrze — również prawo do przyszłości jest prawem człowieka.

W tej perspektywie zdają się nabierać kształtu słowa Ricarda Miró, który opiewając tak bardzo umiłowaną ojczyznę mówił: «Bowiem widząc cię, Ojczyzno, mówiono / że ukształtowała cię wola Boża, / aby pod oświecającym cię słońcem / zjednoczyła się w tobie cała ludzkość» (Patria de mis amores).

Raz jeszcze warażam wam wdzięczność za wszystko, co uczyniliście — zwłaszcza pan, panie prezydencie — aby to spotkanie było możliwe i ponownie składam panu, panie prezydencie, wszystkim obecnym, a także osobom, które nas oglądają za pośrednictwem środków przekazu, najlepsze życzenia odnowionej nadziei i radości w służbie wspólnemu dobru.

Niech Matka Boża Starsza (Santa María la Antigua) błogosławi i otacza opieką Panamę!

opr. mg/mg