Trzeba przeciwstawić się ekonomii wykluczania

W dniach 8-9 marca 2014 na Papieskim Uniwersytecie «Antonianum» w Rzymie odbywało się zorganizowane przez Kongregację ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego międzynarodowe sympozjum, poświęcone zarządzaniu dobrami instytutów i stowarzyszeń. Uczestniczyli w nim ekonomi generalni z ponad 500 instytutów z całego świata. Papież skierował do nich poniższe przesłanie.

Czcigodny Brat Kardynał Joao Braz de Aviz, Prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Przekazuję serdeczne pozdrowienia Waszej Eminencji i wszystkim uczestnikom międzynarodowego sympozjum na temat: «Zarządzanie dobrami kościelnymi instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego w służbie humanum i misji w Kościele».

Nasze czasy charakteryzują się znacznymi przemianami i postępem w licznych dziedzinach, które mają istotne konsekwencje dla życia ludzi. Jednak, nawet jeśli zmniejszyło się ubóstwo, cele osiągnięte przyczyniały się często do budowania ekonomii wykluczającej i niesprawiedliwej: «Dzisiaj wszystko poddane jest prawom rywalizacji i prawu silniejszego, gdzie możny pożera słabszego» (adhort. apost. Evangelii gaudium, 53). W obliczu niepewności, w jakiej żyje większość mężczyzn i kobiet naszych czasów, jak również w obliczu słabości duchowej i moralnej bardzo wielu osób, zwłaszcza młodych, jako wspólnota chrześcijańska czujemy, że jest to dla nas wyzwanie.

Instytuty życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego mogą i powinny być głównymi podmiotami, aktywnie żyjącymi i dającymi świadectwo o tym, że zasada bezinteresowności i logika daru znajdują swoje miejsce w działalności ekonomicznej. Charyzmat założycielski każdego instytutu jest w pełni wpisany w tę «logikę»: bycia darem; jako osoby konsekrowane wnosicie swój prawdziwy wkład w rozwój ekonomiczny, społeczny i polityczny. Wierność charyzmatowi założycielskiemu i wynikającemu z niego dziedzictwu duchowemu, wraz z celami właściwymi każdemu instytutowi, pozostają pierwszym kryterium oceny administracji, zarządzania i wszelkiej działalności podejmowanej w instytutach, na jakimkolwiek poziomie: «We wspólnotach tego typu charyzmat kieruje wykorzystaniem energii, umacnia wierność i nadaje kierunek pracy apostolskiej wszystkich, zwracając ją ku wspólnej misji» (adhort. apost. Vita consecrata, 45).

Należy czuwać, ażeby dobra instytutu były zarządzane z roztropnością i w sposób przejrzysty, aby były chronione i zachowywane, przy łączeniu pierwszorzędnego wymiaru charyzmatyczno-duchowego z wymiarem ekonomicznym i skutecznością, co ma swoje podłoże — humus — w tradycji zarządzania instytutami, która nie toleruje marnotrawstwa i przywiązuje wagę do dobrego wykorzystywania zasobów.

Zaraz po zakończeniu Soboru Watykańskiego II sługa Boży Paweł VI apelował o «nową i autentyczną mentalność chrześcijańską» i «nowy styl życia kościelnego»: «Z baczną uwagą odnotowujemy tylko, że w okresie, takim jak nasz obecny, gdy wszystko jest pochłonięte zdobywaniem, posiadaniem i cieszeniem się dobrami materialnymi, powstaje w opinii publicznej w Kościele i poza nim pragnienie i prawie potrzeba dojrzenia ubóstwa ewangelicznego. Pragnie się dostrzec je szczególnie tam, gdzie Ewangelia jest przepowiadana, reprezentowana» (audiencja generalna, 24 czerwca 1970r.: Trwajcie mocni w wierze, t. II, WAM, Kraków 1974, ss. 499-503). Na tę potrzebę wskazuję także w tegorocznym Orędziu na Wielki Post.

Instytuty życia konsekrowanego i stowarzyszenia życia apostolskiego były zawsze głosem prorockim i żywym świadectwem nowości, jaką jest Chrystus, upodobnienia się do Tego, który stał się ubogi, wzbogacając nas swoim ubóstwem. To przeżywane z miłością ubóstwo jest solidarnością, dzieleniem się z innymi i miłosierdziem, a wyraża się we wstrzemięźliwości, w poszukiwaniu sprawiedliwości i w radości z tego, co istotne, aby przestrzec przed materialnymi bożkami, które przesłaniają prawdziwy sens życia. Niczemu nie służy teoretyczne ubóstwo, natomiast potrzebne jest ubóstwo, którego można się nauczyć dotykając ciała Chrystusa ubogiego w ludziach pokornych, w ubogich, w chorych, w dzieciach. Bądźcie również dziś dla Kościoła i dla świata awangardą uwrażliwienia na wszystkich ubogich i na wszelkie rodzaje nędzy — materialnej, moralnej i duchowej, dzięki przezwyciężaniu wszelkiego egoizmu w myśl logiki Ewangelii, która uczy zawierzenia Bożej opatrzności.

Wyrażając moje uznanie Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, która była promotorem sympozjum i je przygotowała, życzę, aby przyniosło ono oczekiwane owoce. Dlatego błagam Najświętszą Maryję Pannę o wstawiennictwo, a wam wszystkim błogosławię.

Watykan, 8 marca 2014 r.

opr. mg/mg