Służyć człowiekowi

Homilia podczas Mszy św. dla studentów uniwersytetów rzymskich. 14.12.1999

14 grudnia 1999 r. wieczorem Jan Paweł II odprawił w Bazylice Watykańskiej koncelebrowaną Mszę św. dla rzymskiego środowiska akademickiego z okazji nadchodzących świąt Bożego Narodzenia. Wśród ponad czterdziestu koncelebransów był Wikariusz Rzymu kard. Camillo Ruini i jego zastępca abp Cesare Nosiglia. Zgromadzeni studenci wszystkich rzymskich uczelni reprezentowali 24 ruchy kościelne i 100 parafii. Towarzyszyli im rektorzy, wykładowcy i inni pracownicy szkół wyższych. Obecni byli także przedstawiciele uniwersytetów z całej Europy, które współpracują z uczelniami rzymskimi, m.in. przedstawiciele duszpasterstwa akademickiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, związanego z Wolnym Uniwersytetem Matki Bożej Wniebowziętej (LUMSA). Na początku Mszy św. przemówienie powitalne wygłosił prof. Giuseppe D'Ascenzo, rektor rzymskiego uniwersytetu «La Sapienza», a po nim głos zabrał dr Antonio Cicchetti, przewodniczący komitetu organizującego światowe spotkanie nauczycieli akademickich w Roku Świętym. Jan Paweł II wygłosił homilię, którą publikujemy poniżej, a po zakończeniu Eucharystii osobiście przywitał się z rektorami uczelni, diecezjalnymi duszpasterzami akademickimi oraz przedstawicielami studentów i różnych organizacji, każdemu z nich wręczając egzemplarz Orędzia na Światowy Dzień Pokoju. Było to już dwudzieste od początku pontyfikatu spotkanie przedświąteczne Ojca Świętego ze środowiskami uniwersyteckimi w Bazylice Watykańskiej.

1. «Wtenczas nadciągnie Pan (...). W owym dniu zajaśnieje wielka światłość» (antyfona, por. Za 14, 5. 7).

Słowa liturgii przywołują klimat duchowy właściwy dla okresu Adwentu, w którym sprawujemy tę Eucharystię, przygotowując się do świąt Bożego Narodzenia.

Droga młodzieży studencka, witam was bardzo serdecznie. Witam prof. Giuseppe D'Ascenzo i dziękuję mu za miłe słowa, w których wyraził uczucia was wszystkich; dziękuję też dr. Antonio Cicchettiemu, który przedstawił podjęte już działania oraz dalszy program przygotowań do spotkania jubileuszowego. Witam z szacunkiem pana ministra, rektorów, wykładowców i pracowników administracyjnych, dziękując wszystkim za przybycie na to spotkanie ze społecznością akademicką Rzymu i Włoch, które odbywa się tradycyjnie już od dwudziestu lat. Z radością witam też duszpasterstwa kilku uniwersytetów europejskich współpracujące z duszpasterstwami uczelni rzymskich.

2. W tym roku Adwent przygotowuje nas nie tylko do Bożego Narodzenia, ale także do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W noc bożonarodzeniową zostaną otwarte tutaj, w Bazylice św. Piotra, Drzwi Święte. Będzie to wydarzenie o doniosłym znaczeniu symbolicznym: oznacza ono otwarcie powszechnie dostępnego przejścia, jak gdyby punktu, w którym zbiegają się wszystkie drogi i ku któremu wszyscy ludzie i wszystkie narody mają zmierzać, aby wejść do Bożego Królestwa miłości, sprawiedliwości i pokoju. Tym «uniwersalnym przejściem jest Chrystus, Odkupiciel człowieka, ośrodek wszechświata i historii» (Redemptor hominis, 1).

Obrzęd otwarcia Drzwi Świętych zostanie dokonany w każdej diecezji świata. Znaczenie Jubileuszu jest przede wszystkim duchowe; niemniej pozostaje on mocno związany z historią i z konkretną obecnością Kościoła w świecie. Także Jubileusz jest doświadczeniem wspaniałego zjednoczenia aspektu Bożego i ludzkiego, niebiańskiego i ziemskiego, historycznego i transcendentnego, jakie cechuje każdą rzeczywistość eklezjalną.

3. Jubileuszowy temat wybrany dla świata akademickiego brzmi bardzo wymownie: «Uniwersytet w służbie nowego humanizmu». Zachęca on do rozwijania i pomnażania bogatego dziedzictwa naukowego ludzkości, zgodnie z programem, który w centrum zainteresowania stawia człowieka.

Wydarzenie wcielenia otwiera rozumnej wierze drogę ku poznaniu miłości Boga do człowieka oraz ku zrozumieniu sensu życia i historii. Wpatrując się w tajemnicę Wcielonego Słowa — do czego zachęca nas bliski już Wielki Jubileusz — człowiek odnajduje samego siebie (por. Sobór Watykański II, Gaudium et spes, 22). Zwłaszcza wierzący naukowiec i student rozumie, że każdy aspekt autentycznego humanizmu jest ściśle związany z tajemnicą Chrystusa (por. Redemptor hominis, 10).

Służyć człowiekowi: to zadanie na progu trzeciego tysiąclecia zostaje powierzone w szczególny sposób wam, którzy pracujecie w środowisku uniwersyteckim. Drodzy studenci i wykładowcy, w roku jubileuszowym oczekują was doniosłe wydarzenia. Mam na myśli Światowy Dzień Młodzieży, w którym weźmie udział bardzo wielu studentów. Dziękuję rektorom rzymskich uczelni za życzliwość, z jaką poparli projekty mające was przygotować na przyjęcie gości oraz umowy o współpracy z innymi ośrodkami akademickimi. Myślę też o Światowym Spotkaniu Nauczycieli Akademickich, zaplanowanym na wrzesień, i zachęcam wszystkich, którzy przygotowują to wydarzenie, aby kontynuowali swą chwalebną działalność.

4. Uniwersalna perspektywa tych jubileuszowych spotkań dobrze współbrzmi z biblijnym motywem wprowadzonym przed chwilą przez pierwsze czytanie — motywem «pielgrzymki ludów». Temat ten jest drogi zwłaszcza prorokom Izraela, którzy zarzucają ludowi wybranemu niewierność i zapowiadają powstanie nowego narodu, utworzonego z tych wszystkich, którzy pochodząc z wszelkich narodów i ras, nawrócą się do Chrystusa i Jego sprawiedliwości. Temat ten zwraca uwagę na podstawowy wymóg nawrócenia i przestrzega przed niebezpieczeństwem, na jakie narażony jest człowiek, który «czuje się w porządku»; to niebezpieczeństwo ukazane jest bardzo wyraźnie w dzisiejszym czytaniu z Ewangelii.

Istotnym nakazem wiary jest bowiem nawrócenie, to znaczy szczera skrucha i głębokie pragnienie wewnętrznej przemiany, dokonanej z Bożą pomocą. Jest to wewnętrzny ruch od siebie ku Bogu, który pozwala odnaleźć siebie w sposób nowy i autentyczny. Punktem wyjścia jest uświadomienie sobie własnego ubóstwa i potrzeby zbawienia. Przeszkodą lub hamulcem w procesie nawrócenia jest pycha, zarozumiałość i zadufanie w sobie, które rodzą przemoc, kłamstwo, niegodziwość.

Skruszony grzesznik «wyprzedza» tego, kto sądzi, że jest sprawiedliwy i nie potrzebuje nawrócenia (por. Mt 21, 31). Tak więc Jubileusz przeznaczony jest dla wszystkich, ale przyniesie pożytek tylko tym, którzy okazują skruchę i zgadzają się wejść — z pomocą łaski Bożej — na drogę autentycznego nawrócenia.

5. W okresie Adwentu wyrusza znów pielgrzymka ludów do Boga Izraela, który w Jezusie Chrystusie stał się człowiekiem i zamieszkał wśród nas. W tym roku jednak Adwent zyskuje szczególnie głęboką wymowę. Kościół przygotował się do wejścia w rok 2000 przez pięć Synodów «kontynentalnych», to znaczy przez pięć Specjalnych Zgromadzeń Synodu Biskupów poświęconych Afryce, Ameryce, Azji, Oceanii i Europie. Po każdym zgromadzeniu został wydany dokument analizujący sytuację i formułujący wskazania dla ewangelizacji.

Jakie jest znaczenie tych Synodów i tych dokumentów? Możemy powiedzieć, że Kościół powszechny pragnie opisać w nich drogę, jaką przemierza we wszystkich częściach świata śladami Chrystusa. Lud Boży żyjący na wszystkich kontynentach mówi w nich o sobie, o tym jak idzie za Chrystusem szlakiem Jego pielgrzymowania z ludźmi naszych czasów.

Zgromadzenia synodalne są zatem wyrazem wielkiego ruchu. Jak gdyby ze wszystkich stron świata ruszyli w drogę ludzie różnych narodowości, języków, ras i kultur, wezwani głosami aniołów, którzy ogłaszają Dobrą Nowinę: «Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania» (Łk 2, 14). Także nas obejmuje to wezwanie i to zbawcze pielgrzymowanie ku Chrystusowi, który narodził się dwa tysiące lat temu w betlejemskiej stajence, a który w Roku Jubileuszowym staje się w szczególny sposób obecny wśród nas, aby wszystkim nam dać udział w Bożym synostwie.

6. Moi drodzy, wasz status osób pracujących i studiujących na uniwersytecie pomaga wam uczestniczyć ze zrozumieniem i wrażliwością w tym powszechnym pielgrzymowaniu do Chrystusa, do prawdy człowieka i historii. Kochajcie naukę, wiedzę, która poszerza się i pogłębia dzięki pracy badawczej, wzbogaca przez konfrontację, ujawniając blask prawdy. Miłujcie życie, szanujcie je zawsze, zwłaszcza tam gdzie jest najsłabsze i najbardziej bezbronne.

Maryja, Stolica Mądrości, niech wam pomaga dochowywać wierności Bogu i człowiekowi. Zmierzamy ku bliskim już świętom Bożego Narodzenia. Wpatrujemy się w próg Roku 2000, który niebawem mamy przekroczyć. W ten próg wpatrują się wszyscy, zwłaszcza młodzi, do młodych bowiem należy nadchodzący wiek i nadchodzące tysiąclecie. Życzę wam, byście odważnie weszli w ten oczekujący nas czas. Życzę wam, byście weszli w ten czas z mocą Chrystusa, z myślą o przyszłości całego rodzaju ludzkiego.

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Przeczytaj także:
Służyć człowiekowi