Przypatrz się, człowieku, jaka jest twa godność

Wigilia Paschalna w Bazylice Watykańskiej rozpoczęła się o godz. 21 i trwała ponad trzy godziny. Liturgii światła, słowa i Eucharystii przewodniczył Ojciec Święty, który udzielił także sakramentu chrztu św. i bierzmowania 9 dorosłym osobom pochodzącym z Chin, Indii, Kanady, Kolumbii, Republiki Południowej Afryki i Włoch. «Przypatrz się sobie, człowieku! — powiedział w homilii Jan Paweł II — Przypatrz się, jaka jest twa godność i twoje powołanie! Chrystus, zwyciężając w ciągu tej świętej nocy śmierć, otwiera przed tobą bramy życia i nieśmiertelności».

1. «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam» (Rdz 1, 26). «Stworzył (...) Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę» (Rdz 1, 27).

Podczas dzisiejszej nocy paschalnej odczytujemy w liturgii pierwszy rozdział Księgi Rodzaju, który przypomina tajemnicę stworzenia, a w szczególności stworzenia człowieka. Raz jeszcze wchodzimy w tajemnicę człowieka, która w pełni objawia się w Chrystusie i przez Chrystusa.

«Fiat lux», «faciamus hominem»: te słowa Księgi Rodzaju ujawniają całą swoją prawdę, gdy zostają przetopione w tyglu Paschy Słowa (por. Ps 12 [11], 7). W ciszy Wielkiej Soboty, w milczeniu Słowa, zyskują pełny sens: owa «światłość» jest nową światłością, która nie zna zmierzchu; ów «człowiek» to «człowiek nowy, stworzony według Boga, w sprawiedliwości i prawdziwej świętości» (por. Ef 4, 24).

Nowe stworzenie dokonuje się przez Paschę. W tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa wszystko zostaje odkupione, wszystko znów staje się doskonale dobre, zgodnie z pierwotnym zamysłem Bożym.

Przede wszystkim człowiek, marnotrawny syn, który przez grzech roztrwonił cenne dobro wolności, odzyskuje utraconą godność. «Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram». Jak prawdziwie i głęboko brzmią te słowa w noc paschalną! I jak niezwykle aktualne są one dla człowieka naszych czasów, tak bardzo świadomego możliwości panowania nad wszechświatem, jakie zostały mu dane, ale często nie umiejącego znaleźć autentycznego sensu własnego życia, w którym nie potrafi już dostrzec śladów Stwórcy.

2. Przychodzi mi tu na myśl wiele fragmentów konstytucji Soboru Watykańskiego II Gaudium et spes, które dobrze współbrzmią ze wspaniałą symfonią czytań z Wigilii Paschalnej. Zagłębiając się w jej treść musimy stwierdzić, że posiada ona paschalny charakter, i to zarówno ze względu na swą zawartość, jak i na swą pierwotną inspirację. Czytamy w niej: «Tajemnica człowieka wyjaśnia się naprawdę dopiero w tajemnicy Słowa Wcielonego. Albowiem Adam, pierwszy człowiek, był figurą przyszłego (por. Rz 5, 14), mianowicie Chrystusa Pana. (...) Chrystus, który jest ’obrazem Boga niewidzialnego' (Kol 1, 15), jest człowiekiem doskonałym, który przywrócił synom Adama podobieństwo Boże, zniekształcone od czasu pierwszego grzechu. (...) On, Syn Boży, przez wcielenie swoje zjednoczył się jakoś z każdym człowiekiem. (...) Cierpiąc za nas, nie tylko dał przykład, byśmy szli w Jego ślady, lecz i otworzył nam nową drogę, którą jeśli idziemy, życie i śmierć doznają uświęcenia i nabierają nowego sensu. Chrześcijanin zaś, stawszy się podobnym do obrazu Syna, który jest Pierworodnym między wielu braćmi, otrzymuje ’pierwociny Ducha’ (Rz 8, 23) (...). Przez tego Ducha, będącego ’zadatkiem dziedzictwa’ (Ef 1, 14), cały człowiek wewnętrznie się odnawia aż do ’odkupienia ciała’ (Rz 8, 23), bo ’jeśli Duch tego, który wzbudził z martwych Jezusa, przebywa w nas, ten, który z martwych wzbudził Jezusa Chrystusa, ożywi śmiertelne ciała wasze Duchem swym w was przebywającym’ (Rz 8, 11). Chrześcijanin (...) włączony w tajemnicę paschalną, upodobniony do śmierci Chrystusa, podąży umocniony nadzieją ku zmartwychwstaniu» (n. 22).

3. Te słowa ostatniego Soboru ukazują nam na nowo tajemnicę powołania każdego ochrzczonego. Ukazują ją zwłaszcza wam, drodzy katechumeni, którzy zgodnie z pradawną tradycją Kościoła macie otrzymać podczas tej Wigilii Paschalnej chrzest św. Witamy was serdecznie i dziękujemy za wasze świadectwo.

Pochodzicie z różnych krajów świata: Kanady, Chin, Kolumbii, Indii, Włoch i Republiki Południowej Afryki.

Moi drodzy, chrzest jest w bardzo szczególnym sensie waszą Paschą, sakramentem waszego odkupienia, waszych nowych narodzin w Chrystusie przez wiarę i za sprawą Ducha Świętego, który pozwoli wam wzywać Boga imieniem «Ojca» i stać się synami w Synu.

Życzymy wam, aby to nowe życie, które otrzymacie jako dar w tę świętą noc, rozwinęło się w całej pełni, przynosząc obfite owoce miłości, radości i pokoju, owoce życia wiecznego.

4. «O vere beata nox!» — śpiewa dzisiaj Kościół w preconium paschalnym, wspominając wielkie dzieła Boże, dokonane w Starym Przymierzu podczas wyjścia Izraelitów z Egiptu, które było proroczą zapowiedzią wyjścia rodzaju ludzkiego z niewoli śmierci do nowego życia za sprawą paschalnego dzieła Chrystusa.

O vere beata nox! — pragniemy powtórzyć za wielkanocnym hymnem, patrząc w świetle zmartwychwstania Chrystusa na uniwersalną tajemnicę człowieka. Na początku stworzył go Bóg na obraz i podobieństwo swoje. Za sprawą Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego to podobieństwo do Boga, przesłonięte przez grzech, zostało przywrócone i dosięgło jakby szczytu. Możemy zatem powtórzyć za starożytnym autorem: Przypatrz się sobie, człowieku! Przypatrz się, jaka jest twa godność i twoje powołanie! Chrystus, zwyciężając w ciągu tej świętej nocy śmierć, otwiera przed tobą bramy życia i nieśmiertelności.

Wraz z diakonem, który śpiewem zwiastował radość paschalną, powtarzam z radością: «Annuntio vobis gaudium magnum: surrexit Dominus vere! Surrexit hodie!» Amen!