Kto szuka prawdy, szuka Boga

1. W naszych rozważaniach nad encykliką Fides et ratio pragnę dzisiaj podkreślić, że istnienie prawdy jest wspólną przesłanką dla wiary i dla rozumu. Jeżeli bowiem człowiek zadaje pytania, to dlatego że kieruje nim pragnienie i nadzieja znalezienia odpowiedzi.

Czasem poszukiwanie prawdy jest uciążliwe, prawie nigdy nie udaje się poznać jej w całości, a doświadczenie własnej omylności skłania człowieka do pokory i tolerancji wobec innych. Zarazem jednak nie ma podstaw pewna radykalna odmiana sceptycyzmu, która podaje w wątpliwość samą możliwość dotarcia do prawdy. Tam, gdzie panuje sceptycyzm, zanikają solidne kryteria osądu i rozeznania, powstaje też ryzyko, że ludzkie istnienie, podporządkowane wyłącznie emocjom, zostanie pozbawione fundamentu.

2. W rzeczywistości, chociaż człowiek zdaje sobie sprawę, jak trudno jest dotrzeć do prawdy i osiągnąć pewność w wielu dziedzinach, zarazem doświadcza, że istnieją pewne podstawowe prawdy i zasady powszechnie uznawane za niepodważalne.

Prawdy te stanowią istotny warunek myślenia, istnienia i współistnienia. To one pozwalają nam porozumiewać się, poszukiwać, uznawać własne błędy, współistnieć i kochać.

Nawet nauki empiryczne potwierdzają istnienie prawdy. Ich rozwój polega na odkrywaniu kolejnych cząstek prawdy i stopniowym przezwyciężaniu błędów. Właśnie dlatego każda autentyczna zdobycz nauki jest krokiem ku pełni prawdy. Dotyczy to także innych dziedzin poznania. Stąd też encyklika Fides et ratio wskazuje na istnienie pewnego zasobu wiedzy filozoficznej, «który można uznać za swego rodzaju duchowe dziedzictwo ludzkości» (n. 4).

Ze swej strony objawienie przychodzące z wysoka, które osiągnęło pełnię w Chrystusie, choć otwiera nas na głębsze poznanie tajemnicy Boga i Jego zamysłu zbawienia, nigdy nie przeciwstawia się prawdom już poznanym dzięki światłu rozumu, ale raczej je potwierdza, oczyszcza i utrwala.

3. Drodzy bracia i siostry! Powierzajmy opiece Najświętszej Panny wszystkich, którzy przeżywają okres zagubienia i zwątpienia, a przez to czują się pozbawieni pewników i nadziei. Zarazem uczmy się od Maryi pokory i odwagi, aby dążyć zawsze do prawdy, poszukując jej i świadcząc o niej z wszystkich sił. Niech Ona pomoże nam zrozumieć, że poszukiwanie prawdy jest ostatecznie poszukiwaniem Boga.

Po odmówieniu modlitwy «Anioł Pański» Ojciec Święty powiedział:

Pragnę teraz wspomnieć o kilku inicjatywach podjętych przez chrześcijańską wspólnotę Rzymu.

Przede wszystkim dzień dzisiejszy poświęcony jest sprawie budowy nowych kościołów na peryferiach miasta. Kościoły parafialne są nie tylko miejscami kultu, ale bardzo często także pięknymi budowlami oraz ośrodkami, gdzie ludzie się gromadzą i gdzie organizowana jest wieloraka pomoc społeczna, potrzebna w różnych sytuacjach. Ufam, że solidarność chrześcijan i wszystkich rzymian będzie coraz bardziej wielkoduszna i że uda się stworzyć odpowiednią liczbę ośrodków parafialnych w dzielnicach peryferyjnych.

Zgodnie z panującą tradycją w najbliższy wtorek o godz. 17.30 odprawię w Bazylice Watykańskiej, z okazji bliskiego już Bożego Narodzenia, Mszę św. dla środowiska akademickiego miasta. Zapraszam wszystkich wykładowców i studentów na to spotkanie, które w tym roku zyskuje szczególny sens, ponieważ wpisuje się w kontekst Misji Miejskich, skierowanych na obecnym etapie ku różnym środowiskom nauki i pracy.

Pragnę z kolei pozdrowić liczne dzieci, przybyłe na plac św. Piotra z figurkami Dzieciątka Jezus i innych postaci z szopki. Moi kochani, z całego serca błogosławię figurki Dzieciątka, które przynieśliście ze sobą. Zaniosą one bożonarodzeniowe orędzie pokoju do waszych domów, szkół i oratoriów.

Szopka budowana także tutaj, na placu św. Piotra, przywodzi nam na myśl Greccio, gdzie za sprawą św. Franciszka odbyło się pierwsze przedstawienie Bożego Narodzenia. Właśnie dzisiaj z tego miasteczka zostaje skierowany do całego świata «Apel o Pokój», do którego pragnę dołączyć mój głos.

Na koniec pozdrawiam wszystkich pielgrzymów życząc im, aby w pobożnym skupieniu rozpoczęli nowennę Bożego Narodzenia, która rozpocznie się w najbliższą środę 16 grudnia.

Wczoraj zakończyło się Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Oceanii. Dziękujemy Bogu za to wielkie doświadczenie Kościoła i życzymy naszym braciom biskupom, aby szczęśliwie powrócili do swoich domów, do swoich krajów i na swoje wyspy. Niech błogosławieństwo Boże będzie z nimi i pozwoli im dobrze przeżyć Boże Narodzenie.

Wszystkim raz jeszcze życzę dobrej niedzieli i dobrego tygodnia. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.