Przemówienie do profesorów i studentów Papieskiego Uniwersytetu Urbanianum, 29.11.2002
Papieski Uniwersytet «Urbanianum» w Rzymie obchodzi 375. rocznicę powstania Papieskiego Ateneum «de Propaganda Fide», które posiadało wydziały filozoficzny i teologiczny oraz miało przywilej nadawania tytułu doktora, przyznany mu przez papieża Urbana VIII (1 sierpnia 1627 r.) bullą «Immortalis Dei Filius». Kolegium «Urbanianum» od początku miało za cel kształcenie misjonarzy. W tym roku przypada również 40. rocznica ogłoszenia przez Jana XXIII «motu proprio 'Fidei propagandae'», którym podniósł kolegium do rangi uniwersytetu, noszącego obecnie nazwę Papieski Uniwersytet «Urbanianum». Z tej okazji został zorganizowany kongres, pod hasłem: «Od Kolegium 'Urbanianum' do Papieskiego Uniwersytetu 'Urbanianum': 375 lat historii», którego obrady otworzył 28 listopada kard. Crescenzio Sepe, prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i wielki kanclerz uniwersytetu. W piątek 29 listopada 2002 r. uczestnicy kongresu zostali przyjęci przez Ojca Świętego w Auli Pawła VI. W spotkaniu wzięli udział również pracownicy Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów oraz alumni z ośrodków o charakterze misyjnym podlegających tej dyksterii: Papieskiego Kolegium «Urbanianum», Papieskich Kolegiów Świętych Piotra i Pawła, Centrum Pawła VI oraz Instytutu «Mater Ecclesiae» z Castel Gandolfo. Uczestniczyli także byli wychowankowie uczelni, wśród których był kard. Bernardin Gantin, dziekan Kolegium Kardynalskiego. Ojciec Święty po wysłuchaniu słów kard. Sepego wygłosił przemówienie, które zamieszczamy poniżej.
Księża Kardynałowie, czcigodni Bracia w biskupstwie, Członkowie władz akademickich, drodzy Alumni!
1. Z wielką radością przyjmuję was dziś z okazji uroczystych obchodów 375-lecia istnienia Kolegium Urbanianum i 40. rocznicy utworzenia Papieskiego Uniwersytetu Urbanianum. Pozdrawiam kard. Crescenzio Sepego i dziękuję mu za serdeczne słowa, w których ujął i wyraził uczucia wszystkich zebranych.
Swym pozdrowieniem obejmuję również rektora uniwersytetu, kardynałów, obecnych tu przedstawicieli Kościoła, władze akademickie, wykładowców, uczestników międzynarodowego kongresu oraz alumnów kolegium i uniwersytetu, dzięki którym nasze spotkanie przebiega w atmosferze entuzjazmu.
2. Mój niezapomniany poprzednik bł. Jan XXIII w przeddzień Soboru Watykańskiego II nadał Urbanianum rangę uniwersytetu. Przez te lata rzesze młodych ludzi — seminarzyści i kapłani, zakonnicy, zakonnice i świeccy — otrzymywały w nim formację duchową i kulturalną, która pozwoliła im przygotować się do przeżywania wiary w sposób gruntowny i do dawania jej świadectwa także w sytuacjach trudnych. Niektórzy z nich z pewnością stali się owymi «świadkami wiary», poległymi w minionym wieku, których wspominaliśmy podczas przejmującej modlitwy w Koloseum w Roku Jubileuszowym.
Powołany przez papieża Urbana VIII bullą Immortalis Dei Filius jako kolegium, wasz uniwersytet, który od niego bierze swoje imię, od początku miał nastawienie misyjne. Słuszną troską papieża Urbana było uniezależnienie Kościoła od władz kolonialnych. Trzeba było bowiem zagwarantować wolność głoszenia Ewangelii na ziemiach niedawno odkrytych, a także w tych krajach, gdzie chrześcijaństwo było głoszone w dawnych czasach, np. w Chinach.
3. Jeżeli tamte czasy były trudne, nie możemy powiedzieć o naszych, że są łatwe. Wiedzą to zwłaszcza ci z was, którzy pochodzą z regionów, gdzie wojna, choroby, ubóstwo powodują każdego dnia liczne ofiary. Jest zatem jak najbardziej potrzebna taka instytucja akademicka jak wasza, zdolna przekazywać wiedzę filozoficzną, teologiczną, historyczną i prawną narodom znacznie różniącym się między sobą kulturowo.
Wasz uniwersytet, jak powiedziałem przy okazji mej pierwszej wizyty w 1980 r., wyraża właściwy dla Kościoła katolickiego uniwersalizm. Studiującego na nim powinna cechować wrażliwość i otwarcie na wartości różnych kultur, które winien oceniać w świetle orędzia Ewangelii. Obecnie do waszego uniwersytetu afiliowanych jest dziewięćdziesiąt instytutów, rozsianych po całym świecie, co również jest świadectwem prawdziwie katolickiego otwarcia, jakie go wyróżnia. Pragnę im przesłać szczególne pozdrowienie. Kultywujcie zawsze w sercach oraz w badaniach naukowych tę cechę uniwersalności, tak cenną w naszym podzielonym świecie, w którym wysoko ceni się prywatność, zarówno w odniesieniu do jednostek, grup, ras czy narodu, co niekiedy uniemożliwia praktykowanie solidarności.
Przemoc, terroryzm, wojny wznoszą nowe mury między narodami. Wasz uniwersytet jest szkołą uniwersalizmu, w którym powinno się móc doświadczać owego poczucia głębokiej jedności, jaka cechowała pierwotną wspólnotę chrześcijańską (por. Dz 4, 32).
4. Właśnie w minionym roku wspólnie świętowaliśmy uroczyście dziesięciolecie ogłoszenia encykliki Redemptoris missio. Ten dokument powinien być dla was programem studiów i życia. Mówiłem w nim o misji, która po dwóch tysiącach lat chrześcijaństwa jest jeszcze u początków. Misja jest zobowiązaniem aktualnym również i dziś: ten duch powinien ożywiać wasze życie duchowe i akademickie.
Cechą tej duchowości jest — zwłaszcza w dzisiejszych czasach — rozwijanie szczególnej wrażliwości na kultury narodów i na wielkie religie świata. Jest bardzo ważne, by w dzisiejszym rozdartym świecie chrześcijanie, nie rezygnując z głoszenia wartości ewangelicznego orędzia, byli ludźmi dialogu i przeciwstawiali się owemu konfliktowi cywilizacji, który niekiedy wydaje się nieuchronny.
Mając na uwadze przyszłość, byłoby zatem pożądane, aby Urbanianum wyróżniało się spośród uczelni rzymskich właśnie poświęceniem szczególnej uwagi kulturom narodów i wielkim religiom świata, poczynając od islamu, buddyzmu i hinduizmu, a w konsekwencji by pieczołowicie rozważyło kwestię dialogu międzyreligijnego wraz z jego implikacjami teologicznymi, chrystologicznymi i eklezjologicznymi. Wiem, że prowadzicie już intensywne badania w tej dziedzinie, współpracując w tym zakresie także z Kongregacją ds. Ewangelizacji Narodów i z Papieską Radą ds. Dialogu Międzyreligijnego, w duchu encykliki Redemptoris missio.
5. Na koniec proszę was, abyście nie zapominali, że celem Kolegium Urbanianum, z którego powstał wasz uniwersytet, jest integralna formacja jego alumnów. Kościół trzeciego tysiąclecia potrzebuje świętych i wykształconych kapłanów, zakonników i świeckich. Nie trzeba wymyślać nowego programu; w Novo millennio ineunte napisałem: «Program już istnieje: ten sam co zawsze, zawarty w Ewangelii i w żywej Tradycji. Jest on skupiony w istocie rzeczy wokół samego Chrystusa, którego mamy poznawać, kochać i naśladować, aby żyć w Nim życiem trynitarnym i z Nim przemieniać historię, aż osiągnie swą pełnię w niebiańskim Jeruzalem» (n. 29).
Ten program obowiązuje wszystkich, także was, drodzy wykładowcy i studenci Papieskiego Uniwersytetu Urbanianum i Kolegium Urbanianum oraz kolegiów podlegających Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. Niech Pan będzie ośrodkiem waszych studiów i waszego życia, tak by ożywiało was owo umiłowanie Ewangelii, które zaprowadziło pierwszych świadków na najdalsze krańce ziemi.
Życząc wam, aby jubileuszowy rok obfitował w owoce dla was i dla wszystkich, którzy darzą was swą przyjaźnią i wspierają, zawierzam was opiece Maryi Dziewicy, Stolicy Mądrości, i wszystkim z serca błogosławię.
opr. mg/mg
Copyright © by L'Osservatore Romano (2/2003) and Polish Bishops Conference