W trosce o wychowanie i kształcenie młodzieży

W dniach od 31 stycznia do 2 lutego odbywała się w Watykanie sesja plenarna Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego (Seminariów i Instytucji Naukowych). Obrady, w których uczestniczyło ok. 30 osób (m.in. kard. Franciszek Macharski i abp Józef Życiński), dotyczyły seminariów duchownych, wydziałów kościelnych i uniwersytetów katolickich, szkół oraz powołań. Do tej tematyki nawiązał również Ojciec Święty w przesłaniu skierowanym do prefekta tej dykasterii, kard. Zenona Grocholewskiego.

Czcigodny Brat
Kard. Zenon Grocholewski
Prefekt Kongregacji
ds. Wychowania Katolickiego

1. Z radością zwracam się z serdecznym pozdrowieniem do księdza kardynała, do czcigodnych współbraci w biskupstwie i kapłaństwie, jak również do wszystkich członków tej dykasterii, którzy zebrali się z okazji sesji plenarnej. Życzę, aby obrady, które prowadzicie w tych dniach, poświęcone wybranym zagadnieniom dotyczącym seminariów, wydziałów kościelnych i uniwersytetów katolickich, w pełni się powiodły.

2. Szczególną uwagę poświęcacie programowi edukacji w seminariach, uwzględniającemu zasadniczą komplementarność czterech aspektów formacji: ludzkiej, intelektualnej, duchowej i duszpasterskiej (por. Pastores dabo vobis, 43-59).

Z uwagi na aktualne przemiany społeczne i kulturowe może niekiedy być wskazane, aby osoby zajmujące się wychowaniem korzystały z pomocy kompetentnych ekspertów, by ułatwić seminarzystom pełniejsze zrozumienie wymogów kapłaństwa i uznanie celibatu za dar miłości składany Panu i braciom. Już w momencie przyjmowania młodych ludzi do seminarium należy uważnie sprawdzić, czy są zdolni do życia w celibacie, tak aby przed udzieleniem święceń zyskać moralną pewność co do ich dojrzałości emocjonalnej i seksualnej.

3. Wasza sesja plenarna zajmuje się również kwestiami związanymi z wydziałami kościelnymi i uniwersytetami katolickimi, które stanowią bogate dziedzictwo Kościoła. W czasie «wielkiej wiosny chrześcijaństwa», jaką przygotowuje Bóg (por. Redemptoris missio, 86), muszą one wyróżniać się wysokim poziomem nauczania i badań naukowych, tak aby mogły prowadzić partnerski dialog z innymi wydziałami i uniwersytetami.

Ze względu na szybki rozwój dzisiejszej nauki i techniki instytucje te są zobowiązane do nieustannej odnowy, przy czym muszą oceniać «zdobycze nauki i techniki z punktu widzenia integralnego dobra osoby ludzkiej» (Ex corde Ecclesiae, 7). W takiej perspektywie niewątpliwie przydatny jest dialog międzydyscyplinarny. Owocna okazuje się w szczególności konfrontacja z «filozofią o zasięgu prawdziwie metafizycznym» (por. Fides et ratio, 83) i z samą teologią.

4. Innym interesującym tematem waszych prac jest wychowanie chrześcijańskie w instytucjach szkolnych. Przed czterdziestu laty soborowa Deklaracja Gravissimum educationis sformułowała w związku z tym pewne zasady, nad którymi następnie dalej pracowała Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego.

W obliczu globalizacji i zmieniających się relacji między narodami i kulturami Kościół uświadamia sobie, jak pilne jest polecenie, by głosić Ewangelię, i zamierza wypełniać je z nowym zapałem misyjnym. Dlatego też wychowanie katolickie jawi się coraz bardziej jako owoc misji, która musi być «wspólnie podejmowana» przez kapłanów, osoby konsekrowane i wiernych świeckich. W tej perspektywie należy rozpatrywać posługę kościelną, jaką pełnią nauczyciele religii katolickiej w szkole. Ich nauczanie przyczynia się do integralnego rozwoju uczniów i do poznawania drugiego człowieka w duchu wzajemnego szacunku. Toteż gorąco ufamy, że nauczanie religii będzie wszędzie uznawane i znajdzie należyte miejsce w programie wychowawczym instytucji szkolnych.

5. Chciałbym na koniec wspomnieć o skutecznej działalności powołaniowej, którą prowadzi Papieskie Dzieło ds. Powołań Kapłańskich, powstałe z inicjatywy mojego czcigodnego poprzednika Piusa XII. Zajmuje się ono przede wszystkim organizowaniem Światowego Dnia Modlitw o Powołania — dorocznego wydarzenia, któremu towarzyszą inicjatywy i przedsięwzięcia duszpasterstwa powołaniowego we wszystkich diecezjach.

Wyrażając szczerą wdzięczność tej zasłużonej i pożytecznej instytucji, pragnę dodać otuchy tym, którzy poświęcają czas i trud rozwijaniu struktur duszpasterstwa powołaniowego we wspólnocie Kościoła. Bardzo stosowna wydaje mi się również inicjatywa duchowa, jaka została podjęta w Roku Eucharystii, a mianowicie, by stworzyć — poprzez ciągłą, podzieloną na zmiany modlitwę na wszystkich kontynentach — sztafetę modlitewną, która połączy między sobą wspólnoty chrześcijańskie całego świata.

6. Przy tej okazji chciałbym przypomnieć, że Eucharystia jest źródłem i pokarmem każdego powołania kapłańskiego i zakonnego. Dlatego pragnę wyrazić moje uznanie dla wszelkich inicjatyw podejmowanych w ramach tej «sieci» modlitwy o powołania, ufając, że obejmie ona cały świat. Niech Maryja, «Niewiasta Eucharystii», czuwa nad tymi, którzy poświęcają swe siły duszpasterstwu powołaniowemu.

Wam wszystkim oraz waszym bliskim z serca udzielam Błogosławieństwa Apostolskiego.

Watykan, 1 lutego 2005 r.

opr. mg/mg