Aprobata częściowa z zastrzeżeniami (dot. Konferencji w Kairze)

Panie Przewodniczący!

Nasza delegacja dziękuje panu za kierowanie obradami konferencji oraz za gościnność, jaką nam okazano.

Obrady konferencji, której uczestnicy reprezentują wiele tradycji i kultur oraz bardzo różnorodne poglądy, przebiegły w atmosferze spokoju i szacunku. Stolica Apostolska wyraża zadowolenie z osiągnięć tych kilku dni, ale zarazem stwierdza, że nie wszystkie jej oczekiwania zostały spełnione. Jestem przekonany, że podobne jest stanowisko większości delegacji.

Stolica Apostolska zdaje sobie sprawę, że część jej poglądów nie znajduje akceptacji innych uczestników konferencji. Wielu jednak — wierzących i niewierzących, we wszystkich krajach świata — podziela to, co głosimy. Stolica Apostolska wysoko ceni postawę delegacji, które zechciały wysłuchać i wziąć pod uwagę poglądy, z którymi być może nie zawsze się zgadzały. Jednakże konferencja byłaby uboższa, gdyby nie zostały one przedstawione. Międzynarodowa konferencja, która nie stworzyłaby możliwości prezentacji odmiennych poglądów, byłaby w znacznie mniejszym stopniu konferencją służącą osiągnięciu porozumienia.

Jak powszechnie wiadomo, Stolica Apostolska nie mogła się przyłączyć do porozumienia osiągniętego podczas konferencji w Bukareszcie i Meksyku ze względu na pewne istotne zastrzeżenia. W Kairze jednak po raz pierwszy zagadnienia rozwoju zostały powiązane z problematyką ludnościową jako jeden z głównych tematów rozważań. Przyjęty przez obecną konferencję Program Działania otwiera kilka nowych dróg dla przyszłej polityki ludnościowej. Zwracają uwagę tezy dokumentu skierowane przeciw wszelkim formom przymusu w polityce ludnościowej. Jasno sformułowane «Zasady», oparte na najważniejszych dokumentach międzynarodowych, rzucają światło na dalsze rozdziały. Dokument uznaje potrzebę ochrony i umocnienia podstawowej komórki społecznej, jaką jest rodzina oparta na małżeństwie. Zwraca uwagę na kwestię awansu społecznego kobiety i podniesienia jej statusu przez zapewnienie jej wykształcenia i lepszej opieki medycznej.

Poddano analizie także zjawisko migracji, o którym zbyt często zapomina się w polityce ludnościowej. Konferencja otwarcie wyraziła też niepokój, nurtujący całą społeczność międzynarodową w związku z zagrożeniami dla zdrowia kobiet. Wezwała do większego poszanowania przekonań religijnych i tradycji kulturowych osób i społeczności.

Jednakże Dokument Końcowy zawiera również inne treści, których Stolica Apostolska nie może zaaprobować. Podobnie jak bardzo wielu ludzi na całym świecie Stolica Apostolska uważa, że życie ludzkie rozpoczyna się w momencie poczęcia. To życie należy chronić i otaczać opieką. Stolica Apostolska w żadnym wypadku nie może zatem wyrazić aprobaty dla aborcji ani dla polityki, która sprzyja aborcji. Dokument Końcowy, w przeciwieństwie do wcześniejszych dokumentów z Bukaresztu i Meksyku, uznaje aborcję za element polityki ludnościowej, a nawet podstawowej opieki medycznej, choć podkreśla zarazem, że aborcja nie powinna być propagowana jako środek planowania rodziny, i zaleca rządom poszukiwanie alternatyw dla aborcji. Preambuła sugeruje, że dokument nie wyraża poparcia dla nowego, uznanego na arenie międzynarodowej prawa do aborcji.

Nasza delegacja miała już możność dokonać analizy i oceny dokumentu jako całości. W związku z tym, panie przewodniczący, Stolica Apostolska pragnie przyłączyć się do osiągniętego porozumienia, choć tylko w sposób niekompletny, częściowy.

Po pierwsze, nasza delegacja przyłącza się do porozumienia wokół «Zasad», na znak solidarności z podstawową inspiracją, która kierowała i nadal będzie kierować naszą pracą. Przyłącza się też do porozumienia na temat rozdziału 5, poświęconego rodzinie jako podstawowej komórce społecznej.

Stolica Apostolska przyłącza się do porozumienia na temat rozdziału 3 («Zaludnienie, trwały wzrost ekonomiczny i dopuszczalne tempo rozwoju»), choć wolałaby, by problemy te zostały potraktowane bardziej szczegółowo. Dołącza się też do porozumienia na temat rozdziału 4 («Równouprawnienie płci, równość i emancypacja kobiet»), oraz na temat rozdziałów 9 i 10, omawiających zagadnienia migracji.

Stolica Apostolska, ze względu na swą szczególną naturę, nie uznaje za stosowne przyłączyć się do porozumienia na temat rozdziałów dokumentu zawierających Program Działania (rozdziały 12-16).

Od momentu przyjęcia rozdziałów 7 i 8 przez Komisję Ogólną możliwa stała się ocena znaczenia tych rozdziałów w kontekście całego dokumentu, a także na ogólnym tle polityki ochrony zdrowia. Intensywne negocjacje prowadzone w ostatnich dniach pozwoliły wypracować tekst, który wszyscy uznają za lepszy od pierwotnego, ale do którego Stolica Apostolska nadal ma poważne zastrzeżenia. Już w momencie ich przyjmowania na forum Komisji Ogólnej nasza delegacja wyraziła swoje zastrzeżenia związane z kwestią aborcji. Rozdziały te zawierają też pewne stwierdzenia, które można interpretować jako akceptację pozamałżeńskiej aktywności seksualnej, zwłaszcza wśród młodzieży. Wydają się one sugerować, że aborcja należy do dziedziny podstawowej opieki medycznej jako jedna z wielu metod do wyboru.

Mimo wielu pozytywnych aspektów rozdziałów 7 i 8 przedstawiony nam tekst ma wiele szerszych implikacji, które skłoniły Stolicę Apostolską do decyzji, by nie przyłączać się do porozumienia na temat tych rozdziałów. Nie umniejsza to faktu, że Stolica Apostolska uznaje wartość koncepcji «zdrowia reprodukcyjnego» jako integralnej wizji służącej polepszeniu stanu zdrowia mężczyzn i kobiet, i będzie nadal dążyć, wraz z innymi, do wypracowania bardziej precyzyjnej definicji tego i innych pojęć.

Intencją naszej delegacji jest zatem przyłączenie się do porozumienia w sposób częściowy, zgodny z naszymi poglądami, przez co nie utrudniamy porozumienia między innymi krajami, ale zarazem nie podważamy własnego stanowiska na temat niektórych fragmentów tekstu.

Niczego, co uczyniła Stolica Apostolska w ramach tego procesu poszukiwania porozumienia, nie należy rozumieć ani interpretować jako aprobaty dla koncepcji, których nie może ona popierać ze względów moralnych. Nie ma zwłaszcza żadnych podstaw do wniosku, jakoby Stolica Apostolska wyraziła aprobatę dla aborcji albo w jakikolwiek inny sposób zmieniła swoje poglądy moralne na temat aborcji, antykoncepcji i sterylizacji lub użycia prezerwatyw w programach zapobiegania AIDS.

Chciałbym prosić, panie przewodniczący, aby tekst niniejszego oświadczenia oraz załączona do niego Nota, przedstawiająca formalnie nasze zastrzeżenia, zostały włączone do sprawozdania z konferencji.

opr. mg/mg