Nowy sposób postępowania w badaniu prawowierności nauki

NOWY SPOSÓB POSTĘPOWANIA W BADANIU PRAWOWIERNOŚCI NAUKI
Sacra Congregatio⁽¹⁾

Święta Kongregacja Nauki Wiary, uwzględniając normę zawartą w Motu proprio Integrae servandae (nr 12) z 7 grudnia 1965 r., ustala i ogłasza następujący Nowy sposób postępowania w badaniu prawowierności nauki:

1. Książki oraz inne publikacje lub konferencje, których treść podlega kompetencji Świętej Kongregacji Nauki Wiary są przedstawiane na odbywającym się w każdą sobotę zebraniu, w którym uczestniczą przełożeni i pracownicy. Jeżeli badana opinia dotycząca wiary okaże się w sposób oczywisty i pewny błędna, a równocześnie jej rozpowszechnianie zagraża wiernym lub już zaistniało konkretne niebezpieczeństwo, wspomniane zebranie może zarządzić nadzwyczajny sposób postępowania, a mianowicie, by zostali natychmiast o tym powiadomieni zainteresowany Ordynariusz lub Ordynariusze, a autor wezwany przez własnego Ordynariusza do odwołania błędu. Po otrzymaniu odpowiedzi od Ordynariusza lub Ordynariuszy zebranie zwyczajne podejmie odpowiednie środki zaradcze, zgodnie z zamieszczonymi niżej Art. 16, 17 i 18.

2. Zebranie, o którym była wyżej mowa decyduje również o tym, czy zachodzi konieczność dokładniejszego przeanalizowania - z zachowaniem procedury zwyczajnej - niektórych publikacji lub wygłoszonych konferencji. Gdyby uznano to za wskazane, zebranie wyznacza dwóch ekspertów przygotowujących "opinie" oraz rzecznika autora. Zebranie decyduje także, czy należy od razu powiadomić zainteresowanego Ordynariusza lub Ordynariuszy, czy dopiero po przeprowadzeniu badania.

3. Ci, którym zlecono przygotowanie opinii, badają autentyczny tekst autora, by przekonać się, czy jest on zgodny z Objawieniem Bożym i nauczaniem Urzędu Nauczycielskiego Kościoła oraz oceniają zawarte w nim poglądy, sugerując ewentualnie środki zaradcze.

4. Kardynał Prefekt, Sekretarz lub - podczas ich nieobecności - Podsekretarz posiadają w naglącym wypadku władzę powierzenia jednemu z konsultorów zadania przygotowania opinii. Jednak tylko zebranie wyznacza eksperta działającego "na mocy specjalnego zlecenia".

5. Opinie publikuje się razem z relacją Urzędu, w której zamieszcza się wszystkie informacje użyteczne do oceny sprawy oraz przypomina się informacje wcześniejsze; publikuje się także dokumenty potrzebne do głębszego wyjaśnienia badanej sprawy, zwłaszcza jej kontekstu teologicznego.

6. Relację i opinie, o których była mowa, przesyła się rzecznikowi autora. Rzecznikowi wolno ponadto przejrzeć wszystkie dokumenty dotyczące tej sprawy, znajdujące się w Kongregacji. Do zadań rzecznika autora należy: podkreślenie pozytywnych aspektów nauczania oraz zaprezentowanie osiągnięć autora; współpraca w ustaleniu właściwej interpretacji poglądów autora w ogólnym kontekście teologicznym; przygotowanie odpowiedzi na uwagi referentów i konsultorów; wydanie oceny dotyczącej oddziaływania poglądów autora.

7. Wspomnianą relację, wraz z opiniami i innymi dokumentami, przekazuje się konsultorom przynajmniej na tydzień przed ich zebraniem w tej sprawie.

8. Zebranie otwiera wystąpienie rzecznika autora. Po nim wyraża swoje zdanie na temat badanego tekstu, ustnie lub na piśmie, każdy z konsultorów. Z kolei może poprosić o głos rzecznik autora, by odpowiedzieć na przedstawione uwagi lub przedstawić wyjaśnienia. Gdy konsultorzy przystępują do sformułowania wniosków, rzecznik wychodzi z sali. Po zakończeniu dyskusji odczytuje się sformułowane wnioski, które zatwierdzają konsultorzy.

9. Pełna relacja, łącznie z wnioskami konsultorów, obroną autora oraz streszczeniem dyskusji, zostaje następnie przekazana zebraniu zwyczajnemu Kardynałów Świętej Kongregacji Nauki Wiary, przynajmniej na tydzień przed zebraniem się na dyskusję w tej sprawie. W zebraniu zwyczajnym może uczestniczyć każdy z siedmiu Biskupów, członków Kongregacji mieszkających poza Rzymem.

10. Zebraniu zwyczajnemu przewodniczy Kardynał Prefekt, który przedstawia sprawę i wyraża swoją opinię. Następnie zabierają głos pozostali członkowie, z zachowaniem przewidzianej kolejności. Opinie wszystkich zostają zebrane na piśmie przez Podsekretarza, a po zakończeniu dyskusji zostają odczytane i zatwierdzane.

11. Kardynał Prefekt lub Sekretarz, w zależności od tego, któremu wcześniej przypada być przyjętym przez Ojca Świętego na audiencji, przedstawia te decyzje do zatwierdzenia.

12. Jeżeli w prowadzonym badaniu, o jakim była mowa w Art. 3, nie zostaną ujawnione żadne błędne lub niebezpieczne opinie, wtedy jego wynik podaje się do wiadomości Ordynariusza, o ile wcześniej był powiadomiony o takim badaniu. Jeżeli natomiast badanie ujawni jakieś błędne lub niebezpieczne opinie, powiadamia się o tym Ordynariusza autora lub zainteresowanych Ordynariuszy.

13. Poglądy, które uznano za błędne lub niebezpieczne, przesyła się autorowi, by w ciągu miesiąca mógł przedstawić na piśmie swoją odpowiedź. Gdyby potem zaistniała potrzeba przeprowadzenia rozmowy, wtedy zaprasza się autora na osobiste spotkanie z delegatami Kongregacji.

14. Wspomniani delegaci powinni sporządzić przynajmniej skrótowy protokół rozmowy i podpisać go wraz z autorem.

15. Zarówno pisemną odpowiedź autora, jak i streszczenie ewentualnej rozmowy przedstawia się zwyczajnemu zebraniu Kongregacji. Jeżeli jednak w pisemnej odpowiedzi autora lub w wyniku przeprowadzonej rozmowy ujawnią się nowe aspekty doktrynalne, które wymagają pogłębionej analizy, wtedy zarówno pisemna odpowiedź jak i protokół rozmowy z autorem zostają wcześniej przedstawione zespołowi konsultorów.

16. Jeżeli natomiast autor nie prześle odpowiedzi lub nie stawi się na rozmowę, zebranie zwyczajne Kongregacji podejmuje odpowiednie decyzje.

17. Zebranie zwyczajne Kongregacji decyduje również, czy i w jaki sposób należy opublikować wynik badania.

18. Decyzje zebrania zwyczajnego zostają przedstawione Ojcu Świętemu do zaaprobowania, a następnie przekazuje się je Ordynariuszowi autora.

W czasie audiencji udzielonej niżej podpisanemu Kardynałowi Prefektowi Świętej Kongregacji Nauki Wiary, 8 stycznia 1971 r., Ojciec Święty Paweł VI zatwierdził niniejsze Normy i polecił je opublikować.

Rzym, 15 stycznia 1971 r.

FRANJO Kard. ŠEPER
Prefekt

+ PAUL PHILIPPE
Sekretarz

1. AAS 63 (1971) 234-236.

opr. mg/jw