Informacja o działalności Papieskiej Rady "Cor Unum" w 1997 r. wraz z zestawieniem przekazanych przez nią darów
1 720 000 dla ofiar klęsk żywiołowych oraz na programy postępu cywilizacyjnego i rozwoju religijnego, 1 313 000 dla społeczności indiańskich, metyskich, afroamerykańskich i ubogich chłopów w Ameryce Łacińskiej, 1 800 000 na walkę z suszą i pustynnieniem w Sahelu: oto kilka przykładów konkretnych gestów miłości, przez które Ojciec Święty — działając za pośrednictwem Papieskiej Rady «Cor Unum» — wzywa Kościół powszechny i Kościoły partykularne do solidarności z ubogimi i zepchniętymi na margines, wyrażającej się przez konkretne inicjatywy, podejmowane w perspektywie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Mówi o tym także papieskie orędzie na Wielki Post 1998, ogłoszone 17 lutego.
Działalność Papieskiej Rady «Cor Unum» w 1997 r. została zainicjowana przez jej sesję plenarną, która w dniach 16-19 kwietnia zgromadziła w Rzymie członków i konsultorów dykasterii. Obrady otworzył przewodniczący abp Paul Josef Cordes, wygłaszając referat na temat «Chrześcijańskie miłosierdzie jako znak». Mówiąc o obecności Kościoła w życiu społecznym oraz o różnorakich jej aspektach politycznych i humanitarnych, abp Cordes podkreślił, że miłosierdzie jest zakorzenione w wierze, którą trzeba nieustannie umacniać i ożywiać, czerpiąc ze źródeł Ewangelii, aby stawała się konkretnym i przekonującym świadectwem miłości Boga i bliźniego, na wzór Jezusa i w jedności z nim. «Miłosierdzie — stwierdził przewodniczący Cor Unum — jest aspektem ad extra głoszenia Ewangelii. Cuda Jezusa, który karmi rzesze, uzdrawia i wskrzesza, mają być potwierdzeniem Bożego orędzia, iż zbawienie jest w Jezusie Chrystusie, który walczy z mocą grzechu i zwycięża go». To orędzie jest przeznaczone zwłaszcza dla tych, którzy w Kościele działają na rzecz bliźnich ubogich duchowo i materialnie. 18 kwietnia Ojciec Święty przyjął na specjalnej audiencji uczestników zgromadzenia plenarnego i wygłosił do nich przemówienie. Poruszył w nim różne aspekty działalności dykasterii, podkreślając rolę cnoty miłości w relacjach ze sprawiedliwością i solidarnością, w kontekście inicjatyw charytatywnych, jakie zostaną podjęte w r. 1999, w przeddzień Wielkiego Jubileuszu.
Już we wrześniu Rada «Cor Unum» przekazała orędzie Ojca Świętego na Wielki Post wszystkim Konferencjom Episkopatów, a za ich pośrednictwem biskupom diecezjalnym i instytucjom odpowiedzialnym za organizację Kampanii Wielkopostnych. To naglące wezwanie Papieża, byśmy zmierzali ku Wielkiemu Jubileuszowi Roku 2000 razem z ubogimi i odrzuconymi, zostało oficjalnie przedstawione przez przewodniczącego Rady «Cor Unum» podczas konferencji prasowej 17 lutego.
Ojciec Święty, poruszając w przemówieniu do uczestników zgromadzenia plenarnego «Cor Unum» kwestię programów chrześcijańskiej solidarności na r. 1999, stwierdził: «Kontemplacja Trójcy Świętej skłania człowieka do życia w miłości i do czynnego okazywania miłosierdzia. (...) Modlitwa rozszerza serce i budzi wrażliwość na ludzi; dzielenie się dobrami umacnia więzi braterstwa i tym samym pozwala nam uświadomić sobie, że jesteśmy dziećmi jednego Ojca. Możemy naprawdę kochać, jeżeli czerpiemy ze źródła miłości». Te słowa przywodzą na myśl to, co sam Ojciec Święty napisał w liście apostolskim Tertio millennio adveniente, gdzie mówiąc o ostatnim roku przygotowań do Wielkiego Jubileuszu, wezwał do «uwypuklenia teologalnej cnoty miłości» (por. n. 50), aby stała się konkretnym znakiem «wielkiego aktu uwielbienia Ojca», który ma stanowić ideowe centrum celebracji, refleksji i działania Kościoła w 1999 r.
Kontynuując podjęte już w listopadzie 1995 r. prace nad przygotowaniem konkretnych inicjatyw solidarności na r. 1999, Rada «Cor Unum» przedstawiła uczestnikom XXII zgromadzenia plenarnego dykasterii program pod nazwą «100 projektów Ojca Świętego». Jak wówczas zapowiedziano, będzie to seria mikroprojektów — koszt każdego z nich będzie się mieścił w granicach 5 000- -20 000 — wybranych po konsultacjach z biskupami diecezjalnymi w krajach rozwijających się. O pomoc w ich realizacji Rada zwróci się do diecezji w krajach gospodarczo rozwiniętych oraz do katolickich organizacji pomocy humanitarnej. W lipcu rozpoczęto praktyczną realizację programu. Dokonawszy wyboru diecezji, które mogłyby ewentualnie z niego skorzystać, poprosiliśmy lokalnych ordynariuszów, aby przedstawili po dwa projekty o charakterze dzieł miłosierdzia duchowego i materialnego. Spośród ok. 200 nadesłanych projektów Rada wybrała 160. Są wśród nich także projekty przedłożone przez niektórych biskupów — członków Rady «Cor Unum». Do udziału w realizacji przedsięwzięcia zostały też zaproszone organizacje reprezentowane w łonie dykasterii oraz katolickie agencje pomocy humanitarnej. Wiele z nich odpowiedziało pozytywnie, przyjmując propozycję sfinansowania własnych projektów, realizowanych w imieniu Ojca Świętego.
Jednocześnie zostały nawiązane kontakty mające umożliwić realizację programu «Panis caritatis», przewidywaną na lata 1998-2000. Podstawą tego programu jest propozycja jednego z przedsiębiorstw piekarniczych, które zamierza wprowadzić na rynek chleb o bardzo symbolicznym kształcie — krążka otoczonego dwunastoma cząstkami. Jest to zwykły chleb, przeznaczony do codziennego spożywania w rodzinach. Rada «Cor Unum» wyraziła poparcie dla tego programu, podkreślając wagę dzielenia się dobrami materialnymi, solidarności, nawrócenia i wzajemnego przebaczenia, na które wskazuje sama forma chleba łamanego i wspólnie spożywanego. Przedsiębiorstwo zobowiązało się przeznaczyć część zysków z jego sprzedaży na dzieła charytatywne Ojca Świętego, który na zakończenie audiencji udzielonej 18 kwietnia uczestnikom plenarnego zgromadzenia dykasterii zechciał pobłogosławić «prototyp» chleba. Ta inicjatywa zostanie podjęta najpierw we Włoszech, a następnie również w innych krajach.
Do dykasterii docierają też informacje o inicjatywach podejmowanych przez Kościoły lokalne na szczeblu krajowym i diecezjalnym oraz przez różne organizacje działające w dziedzinie socjalno-charytatywnej w perspektywie r. 1999.
W następstwie klęsk żywiołowych, jakie nawiedziły różne kraje, Ojciec Święty polecił — na wniosek Rady — przekazać dary pieniężne na rzecz ofiar, aby okazać swą troskę o poszkodowanych oraz zachęcić do działania lokalne katolickie organizacje pomocy. Przekazano też pewne sumy na realizację programów służących postępowi cywilizacyjnemu w różnych krajach, zwłaszcza na rzecz dzieci, młodzieży i kobiet. Oto krótkie zestawienie przekazanych darów (sumy podane są w dolarach amerykańskich):
W minionym roku łączna wartość darów przekazanych przez Ojca Świętego przekroczyła 3 mld lirów. Było to możliwe dzięki wielkoduszności zgromadzeń zakonnych oraz osób duchownych i świeckich z całego świata, okazywanej zwłaszcza w przypadku szczególnie poważnych klęsk żywiołowych.
W ramach Rady «Cor Unum» działa także Fundacja Jana Pawła II na rzecz Sahelu, założona przez Papieża 22 lutego 1984 r., oraz Fundacja «Populorum Progressio», działająca na rzecz społeczności indiańskich, metyskich, afroamerykańskich i ubogich chłopów w Ameryce Łacińskiej i na Antylach, powołana przez Jana Pawła II 13 lutego 1992 r.
Rada Administracyjna Fundacji podczas piętnastej sesji obradującej w Ziguinchor w Senegalu w dniach 11-16 lutego 1997 r. przyznała łączną sumę 3 330 mln lirów na sfinansowanie małych i dużych programów formacji personelu specjalistycznego do walki z suszą i pustynnieniem oraz animatorów społeczności, a także na realizację konkretnych prac w dziedzinie nawadniania i rolnictwa w 9 krajach Sahelu reprezentowanych w łonie Rady.
Poniższa tabela zawiera syntetyczny wykaz interwencji Fundacji w każdym z dziewięciu krajów członkowskich (przekazane sumy są wyrażone we frankach francuskich).
Kraj | Liczba programów | Suma we frankach fr. |
Burkina Faso | 113 | 4 768 558 |
Czad | 30 | 1 553 123 |
Gambia | 15 | 1 176 658 |
Gwinea Bissau | 3 | 153 060 |
Mali | 10 | 362 567 |
Mauretania | 6 | 253 098 |
Niger | 14 | 559 392 |
Senegal | 29 | 1 979 512 |
Wyspy Zielonego Przylądka | 2 | 106 770 |
program międzynarodowy | 1 | 126 456 |
RAZEM | 223 | 11 039 194 |
Kraj | Liczba programów | Suma w dolarach USA |
Antyle | 1 | 10 000 |
Argentyna | 3 | 23 380 |
Boliwia | 20 | 168 300 |
Brazylia | 5 | 35 200 |
Chile | 11 | 91 900 |
Dominikana | 13 | 121 900 |
Ekwador | 30 | 149 070 |
Gwatemala | 6 | 42 500 |
Haiti | 11 | 106 700 |
Honduras | 2 | 20 000 |
Kolumbia | 20 | 163 600 |
Kostaryka | 2 | 17 300 |
Kuba | 2 | 25 000 |
Meksyk | 3 | 16 800 |
Nikaragua | 11 | 79 800 |
Panama | 5 | 49 000 |
Paragwaj | 1 | 9 600 |
Peru | 12 | 108 700 |
Salwador | 3 | 28 600 |
Urugwaj | 2 | 19 700 |
Wenezuela | 4 | 26 500 |
RAZEM | 167 | 1 313 550 |
Finansowanie większości programów jest możliwe dzięki hojnemu wsparciu Komitetu ds. Pomocy Charytatywnej Krajom Trzeciego Świata przy Włoskiej Konferencji Episkopatu. Pozostałe są finansowane z zysków, jakie przynosi kapitał Fundacji: jest on złożony z kapitału zakładowego, ofiarowanego przez Niemiecką Konferencję Episkopatu (20 mln marek), powiększonego przez ofiary dobroczyńców oraz przez część odsetek, przeznaczaną na utrzymanie wartości kapitału. Pośród dobroczyńców — oprócz licznych zgromadzeń zakonnych oraz osób indywidualnych — warto wymienić Międzynarodową Radę Generalną Stowarzyszenia św. Wincentego ŕ Paulo, która corocznie przekazuje na rzecz Fundacji wielkoduszną ofiarę w wysokości od 6 do 15 mln lirów.
W dniach 22-24 lipca 1997 r. obradowała w Limie (Peru) Rada Administracyjna Fundacji «Populorum Progressio», działającej na rzecz społeczności indiańskich, metyskich, afroamerykańskich i ubogich chłopów w Ameryce Łacińskiej i na Antylach. Rada oceniła 212 programów i zatwierdziła 167 z nich na łączną sumę 1 313 550 . Programy te, przygotowane przy czynnym współudziale samych zainteresowanych społeczności, dotyczyły przede wszystkim gospodarki wodnej i rolnej, produkcji i sprzedaży ich produktów, ochrony zdrowia, kształcenia dzieci i dorosłych, formacji zawodowej młodzieży i dorosłych. Poniższa tabela zawiera wykaz sum przekazanych przez Fundację poszczególnym krajom.
Znaczna część programów została sfinansowana dzięki wkładowi Komitetu ds. Pomocy Charytatywnej Krajom Trzeciego Świata przy Włoskiej Konferencji Episkopatu oraz «The Papal Foundation», powstałej z inicjatywy biskupów Stanów Zjednoczonych, której celem jest wspieranie — przez systematyczną pomoc finansową przekazywaną na konkretne cele — działalności Kościoła w sferze humanitarnej w krajach rozwijających się, a także działalności ewangelizacyjnej. Na konto Fundacji «Populorum Progressio» napływają też sumy przekazywane przez niektóre Konferencje Episkopatów Ameryki Łacińskiej (w tym roku na przykład przez Episkopat Ekwadoru i Paragwaju) oraz przez zgromadzenia zakonne i wiernych indywuidualnych.
Podczas lipcowej sesji w Limie zatwierdzono jeszcze inne programy — oprócz uwzględnionych w powyższym wykazie — ale fundusze na ich realizację zostaną przekazane po uzupełnieniu niezbędnej dokumentacji.
* * *
Na zakończenie prac XXII Zgromadzenia Plenarnego «Cor Unum», przewodniczący dykasterii, nawiązując mi.in. do słów Papieża, skierowanych do uczestników obrad 18 kwietnia, powiedział: «Słowo i działanie są wzajemnie powiązane. Jak mówił wczoraj Jan Paweł II, działania budujące komunię są czasem bardziej wymowne niż wszelkie nauczanie, zaś czyny towarzyszące słowom są świadectwem szczególnie skutecznym. Dlatego działalność charytatywna Kościoła ma samoistne znaczenie. Nie jest opcją, pozostawioną swobodnej decyzji jednostek, ale przykazaniem pozostawionym nam przez Chrystusa. Zyskuje jednak jeszcze większą wartość, gdy łączy się z głoszeniem Ewangelii i staje w ten sposób świadectwem o Chrystusie Odkupicielu. (...) Trzeba powiedzieć, że w przeszłości wielorakie dzieła charytatywne wyrastały w Kościele właśnie z korzeni wiary, z kontemplacji Trójcy. Wszystko to jest dziś dla nas pouczeniem. Jednakże zadanie formacji nie dotyczy tylko nas, ale powinno być celem naszej działalności humanitarnej, tak aby służyła ona integralnemu postępowi cywilizacyjnemu i chrześcijańskiemu człowieka. Także tutaj nasze przepowiadanie wyraża się w słowach i w czynach». Ta myśl kierowała działalnością dykasterii w 1997 r.
Copyright © by L'Osservatore Romano (7/98) and Polish Bishops Conference