Bezpieczny senior, czyli jak się nie dać oszukać

Jak wynika z danych Komendy Głównej Policji, ponad 72 mln zł od ponad 4,5 tys. poszkodowanych wyłudzili oszuści tylko w ubiegłym roku. W samym województwie śląskim, w którym przypadków zachorowań na COVID-19 jest najwięcej w Polsce, oszukano 856 osób na kwotę prawie 11 mln zł.

Oszuści wciąż próbują wykorzystać stan epidemii, by wyłudzić od nas pieniądze. Szczególnie narażeni na ich działania są ludzie starsi, którym nieco trudniej niż młodszym odnaleźć się w zmieniającym się szybko świecie. Są ufni, niekiedy nawet łatwowierni, bo do głowy im nie przyjdzie, że ktoś, kto podaje się np. za policjanta, pracownika wodociągów lub administracji, za pracownika sanepidu bądź służby zdrowia — czyli za osoby zaufania publicznego — może być przestępcą.

Seniorze, uważaj!

Oszuści wykorzystują najczęściej rozmowy telefoniczne, by „złapać” kontakt z seniorem, którego chcą okraść. W ciągu tylko ostatnich kilku tygodni na terenie podległym Komendzie Miejskiej Policji w Częstochowie zanotowano ponad 27 takich przypadków. W większości z nich na szczęście rozmówcy okazali się czujni, rozłączyli się i zweryfikowali u źródła wiarygodność osoby dzwoniącej.

Pamiętajmy, że nie należy podawać przez telefon żadnych swych danych wrażliwych. Trzeba się rozłączyć, a następnie natychmiast zawiadomić policję. Niestety, ofiarą oszustów padła jedna z mieszkanek Częstochowy, która z myślą, że pomaga córce uczestniczącej w wypadku drogowym, przekazała oszustom 80 tys. zł, które uprzednio ukryła w opakowaniu po cukierkach. Pewien starszy pan udał się do banku, by wypłacić 60 tys. zł na pomoc córce — rzekomej ofierze wypadku, jednakże dzięki czujnej postawie pracownika banku, który zgłosił podejrzenie oszustwa, nie doszło do przekazania pieniędzy. Innym razem starsza osoba wpuściła do mieszkania oszustów, którzy podawali się za pracowników wodociągów. Twierdzili, że muszą sprawdzić wodę, bo jest rzekomo... zatruta. Chwila nieuwagi sprawiła, że senior stracił oszczędności w wysokości 8 tys. zł.

Zasada ograniczonego zaufania

Wzmożona ostrożność to podstawa. Poza tym nie wolno działać pod presją czasu. Nie wolno dać się poganiać, ulegać przekonaniu, że jeśli czegoś nie zrobimy natychmiast, to stanie się komuś lub nam krzywda. Gdy w grę wchodzą nasze pieniądze, osobiste dane bądź hasła i loginy do kont bankowych — zawsze kierujmy się zasadą ograniczonego zaufania.

Oszuści wciąż modyfikują swoje metody pracy, by wyłudzić od nas pieniądze lub dane wrażliwe. Cennym łupem obok gotówki może być nasza tożsamość, np. numer dowodu osobistego i PESEL. Równie niebezpieczne jest podanie obcej osobie loginów i hasła do bankowości elektronicznej. Musimy je chronić, gdyż takie dane mogą umożliwić przelanie pieniędzy lub zaciągnięcie na nasze nazwisko kredytów. Nie opowiadajmy nikomu telefonicznie o ilości pieniędzy, które mamy w domu lub które przechowujemy na koncie. Pod żadnym pozorem nie wypłacajmy z banku wszystkich oszczędności. W razie podejrzanej sytuacji najlepiej szybko zadzwonić do kogoś z rodziny i sprawdzić, czy osoba, która prosi nas o pomoc, rzeczywiście jej potrzebuje. Jeśli za drzwiami stoi ktoś, kto przedstawia się jako pracownik wodociągów, gazowni, administracji czy Policji, poprośmy, by pokazał nam legitymację. Obejrzyjmy ją dokładnie. Nie pozwalajmy, by ktoś jedynie zamachał nam nią przed oczami. To ważne.

Epidemia to okazja dla oszustów

W ostatnich tygodniach nasiliły się telefony od osób proponujących sprzedaż testów, a nawet leków oraz szczepionek „na koronawirusa”. Oszuści oferowali zakup środków do dezynfekcji czy świadczenie innych usług pseudomedycznych. Uwaga — nie jest możliwy zakup leków czy szczepionek na koronawirusa, skoro do tej pory takie nie powstały w żadnym państwie na świecie. Epidemia COVID-19 i związana z nią panika to dla oszustów doskonała okazja, by pod pozorem dezynfekcji wejść do mieszkania i okraść jego właścicieli. Sanepid ostrzega przed fałszywymi inspektorami. Pracownicy inspekcji zawsze mają przy sobie legitymację, nie są ubrani w uniformy, nie odwiedzają też mieszkań, by je zdezynfekować.

Policja apeluje o czujność i rozwagę. Pamiętajmy, że prawdziwi policjanci nigdy nie informują o prowadzonych sprawach telefonicznie i nie kontaktują się w ten sposób w żadnej ważnej sprawie, tylko przyjeżdżają do mieszkania czy domu konkretnej osoby. Za każdym razem muszą się też przedstawić i okazać legitymację służbową — obecność każdego policjanta w naszym domu możemy potwierdzić u oficera dyżurnego, dzwoniąc pod numer alarmowy 112. Policjanci nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy, w szczególności nieznanej osobie. Nigdy też nie poproszą o przekazanie naszych pieniędzy do przeprowadzenia jakiejkolwiek akcji. Żaden funkcjonariusz nie może również żądać ani przyjmować pieniędzy za prowadzoną sprawę. Nie „zabezpiecza” też pieniędzy przechowywanych w domach czy na koncie bankowym.

Autor jest naczelnikiem Wydziału Prewencji KMP w Częstochowie.

opr. mg/mg