Listy-łańcuszki: prześlij mnie dalej

Jak nie dać się zrobić w balona i nie uwiarygadniać swoim nazwiskiem oszukańczych listów-łańcuszków

Niedawno list takiej treści otrzymałem od poważnej osoby, która również powoływała się na otrzymanie go od wiarygodnego nadawcy.

Witam Was drodzy i radzę skorzystać z tej wiadomości! Otrzymałem ją od osoby w pełni wiarygodnej: Bartka!

A wiec rzecz jest następująca. Poniżej jest oryginalny list:

Jestem z wykształcenia prawnikiem i znam prawo. To jest fakt. Nie dajcie się zwieść, AOL i Intel dotrzymuje słowa ze strachu przed zostaniem oskarżonym i ryzykowaniem milionów dolarów tak, jak Pepsi i General Electric niedawno się przytrafiło.

Kochani Przyjaciele, nie traktujcie tego, jak jakiś głupi kawał. Bill Gates dzieli właśnie swój dorobek. Jeśli na to nie zareagujecie, możecie później żałować. Windows jest najczęściej używanym programem. Microsoft i AOL eksperymentują właśnie poprzez wysłanie tekstu przez e-mail (e-mail beta Test). Jeśli wyślecie ten e-mail do przyjaciół, Microsoft będzie przez 2 tygodnie szedł Waszym śladem. Dla każdej osoby, która tą wiadomość dalej prześle, płaci Microsoft 245 euro. Dla każdej następnej osoby, która ten e-mail dalej prześle płaci Microsoft 243 euro. Dla każdej trzeciej osoby, która to samo zrobi, płaci Microsoft 241 euro. Po 2 tygodniach Microsoft skontaktuje się z Wami z prośbą o adres, żeby przesłać Wam czek.

Z pozdrowieniami

Charles S. Bailey General Manager Field Operations

1-800-842-2332 Ext.1085 or 904/245-1085 or RNX 292-1085

Charles_Bailey@csx.com

Uważałem to za oszustwo, aż do momentu, gdy po 2 tygodniach

od przesłania tego e-mail?a otrzymałem czek w wysokości 24.800 euro. Musicie odpowiedzieć zanim ten test się zakończy. Jeśli macie taką możliwość, to wykorzystajcie ją.

Dla Billa Gatesa są to koszty reklamy. Prześlijcie tą wiadomość do wszystkich możliwych osób. Możecie otrzymać wynagrodzenie do około 10.000 euro. Nie pomagalibyśmy w tej kampanii, jeżeli i dla Nas by się to nie opłaciło.

Znajoma mojego taty przed paroma miesiącami otrzymała ten e-mail. Jak ją ostatnio odwiedziłem, pokazała mi czek w wysokości 4324,44 euro. Ciotka kolegi, która pracuje dla Intel brała też w tym udział i otrzymała 4543,23 euro, tylko za przesłanie tego e-mail?a dalej.

Jak już wspomniałem, znam prawo i to prawda, że AOL i Intel są w trakcie rozmów o możliwej fuzji, która zrobi ich największą na Świecie firmą produkującą najczęściej używany program komputerowy, dlatego też przeprowadzony został ten test.

Spróbować nic nie kosztuje

Pozdrawiam

Bartek

A jednak, mimo wszystko, jest to oszustwo, w które nieświadomie wciągane są osoby, nie rozumiejące do końca, jak działa system wysyłania emaili oraz niezorientowane w oszukańczej strategii autorów listów-łańcuszków. Niestety często to właśnie otrzymanie listu od zaprzyjaźnionego (lub poważnego) nadawcy decyduje o tym, że traktujemy go jako wiarygodny, dlatego nie dajmy się wciągać w tego rodzaju oszukańcze schematy i nie uwiarygadniajmy ich swoim nazwiskiem

1) Prosta matematyka mówi, że to, co proponowane jest w mailu, jest niemożliwe. Zakładając, że osoba otrzymująca ten mail wyśle go tylko do 5 znajomych, po 14 przesłaniach list byłby już wysłany 6.103.515.625 razy, czyli potencjalnie dotarłby do wszystkich mieszkańców ziemi* (5 do potęgi 14). Gdyby za każdy z tych maili wypłacić tylko 233 USD, Microsoft musiałby rozdać 1.422.119.140.625 USD, a taką sumą od ręki nie dysponuje nawet rząd USA (jest ona tego rzędu, co roczny budżet rządu federalnego USA). Myślę, że Microsoft miałby również problem z pożyczeniem takiej sumy. Dla porównania - w dniu 9 maja 2006 r. całkowity dług publiczny USA wynosił 8.364.288.689.580 USD.

*Oczywiście w rzeczywistości statystycznej propagacja jest zjawiskiem bardziej skomplikowanym (bo należy wziąć pod uwagę możliwość powtórnego wysłania maila do osoby, która go już raz dostała, upływający czas, mechanizmy broniące serwery przed masowym rozsyłaniem tego typu wiadomości itp.). I całe szczęście, inaczej bowiem nigdy nie wydobylibyśmy się spod lawiny listów-łańcuszków!

2) Listy, które zachęcają "wyślij to do dalej", czyli tzw. listy łańcuszki są zawsze oszustwem, ponieważ cokolwiek by nie zawierały, zachęcają do działania irracjonalnego i niemożliwego do zrealizowania - z prostej przyczyny matematycznej, podanej powyżej. Rozsyłanie emaili "gdzie popadnie" zawsze powoduje chaos i nadmiarowość informacji. Mądry człowiek, który chce coś zakomunikować wielu osobom, korzysta z rozmaitych dostępnych kanałów ogłoszeniowych (np. reklama w gazecie, w TV, plakaty), a nie rozpoczyna schematu rozsyłania informacji, nad którym nie ma żadnej kontroli i który potencjalnie działa w nieskończoność, niezależnie, czy informacja jest jeszcze aktualna, czy też nie.

3) Nie istnieje techniczna możliwość śledzenia maili wysyłanych przez osoby trzecie. Ani Microsoft, ani żadna inna organizacja nie ma takich możliwości ze względu na to, jak działa system rozsyłania maili. System wysyłki maili jest całkowicie zdecentralizowany, a sposób wysyłki maila zależny jest od serwera, z którego korzysta nadawca. Microsoft, ani nikt inny nie ma wpływu na obce serwery i nie może ich zmusić do odsyłania osobom trzecim jakichś "potwierdzeń nadania". Zresztą nawet gdyby ktoś wymyślił program śledzący wysyłanie maili, to w przypadku listów-łańcuszków rejestracja takich wysyłanych maili zatkałaby każdy, choćby najsilniejszy serwer, który miałby się taką rejestracją zajmować (mówimy o miliardach maili w ciągu stosunkowo krótkiego czasu).

4) Na szczęście większość ludzi od razu wyrzuca takie emaile do śmieci, więc nie dochodzi do rozpropagowania się wiadomości w maksymalnym stopniu. Gdyby jednak złożyło się nieszczęśliwie, że dany łańcuszek wygląda wyjątkowo wiarygodnie i znacznie więcej niż zazwyczaj osób przesłałoby list dalej, doszłoby do zatkania internetu, zgodnie z zasadą postępu geometrycznego. Można to porównać do epidemii choroby albo do propagacji wirusów komputerowych, tyle że w tym przypadku człowiek świadomie przykłada rękę do szkodliwego procesu propagacji. Prawdopodobnie o to chodzi autorom tego rodzaju łańcuszków: doprowadzić do chaosu, a później chwalić się skutecznością swojego działania.

5) Swoją drogą, tego rodzaju łańcuszki niemal zawsze zawierają kilka elementów, ciekawych z punktu widzenia psychologii: odwołanie się do autorytetu lub znanej instytucji (wzmocnienie wiarygodności), odwołanie się do emocji, która wyłącza racjonalne myślenie (np. "umiera dziecko" -> silne współczucie, "nowy, nieznany wirus" -> lęk, "duże pieniądze" -> chciwość), zasypanie czytelnika niesprawdzalnymi faktami (jak sprawdzić, że ktoś, kogo nie znamy, zarobił x dolarów?), aby zamiast rozsądnie myśleć, dał się przekonać "sile faktów", wezwanie do pośpiechu (musisz działać szybko), aby czytelnik nie zdążył pomyśleć.

W tym przypadku mamy wszystkie 4 elementy: