Przystań człowieka wierzącego

Istotnym elementem dobrego funkcjonowania duszpasterstwa parafialnego jest dobrze zorganizowane biuro parafialne. W pewnym sensie w biurze parafialnym jak w soczewce skupia się całe życie parafianina.

Gwarantem dobrego funkcjonowania biura parafialnego są zwłaszcza godziny jego otwarcia. Powinny być one dostosowane do warunków życia parafian. Nie mniej istotne są kompetencje osób tam pracujących, mając na uwadze fakt, że w większych parafiach wiele formalności biurowych prowadzonych jest przez osoby zakonne lub świeckie. W biurze musi być też zachowana odpowiednia intymność. Stąd potrzebne jest odrębne pomieszczenie przeznaczone na poczekalnię, a tam - gdzie oprócz kapłana pracują jeszcze osoby świeckie - jeszcze jedno pomieszczenie dla kapłana.

Zapis życia parafianina

Całe życie wierzącego człowieka jest niejako „zapisane” w parafii. Kiedy się rodzi, rodzice przychodzą do biura, aby zgłosić jego chrzest, przedstawiając na tę okoliczność odpowiednie dokumenty i proponując wybrane osoby na rodziców chrzestnych. Proboszcz, albo pracownik biura w imieniu proboszcza, odnotowuje potrzebne dane osobowe w parafialnej księdze ochrzczonych a następnie osobę nowego parafianina dopisuje do jego rodziców w parafialnej kartotece.

Także osoby, które na stałe zamieszkały w parafii, winny przybyć do biura, aby zgłosić swoją przynależność to niej. Często to „zapisanie” nowych członków parafii dokonuje się podczas kolędy. Nie powinniśmy jednak czekać na tę okazję, zwłaszcza w parafii, w której nie ma odwiedzin duszpasterskich każdego roku. W tym  czasie bowiem może zdarzyć się, że ktoś będzie potrzebował opinii swego proboszcza, np. będzie poproszony do pełnienia zadania ojca lub matki chrzestnej i będzie musiał udać się do swojej parafii po zaświadczenie, że jest godny przyjąć tę funkcję. Trudna będzie rozmowa z proboszczem, który stwierdzi, że nie zna swego parafianina.

Zmiany danych osobowych

Zdarza się, dzisiaj niestety coraz częściej, że dane osobowe odnotowane w parafialnej księdze ochrzczonych zmieniają się. Najczęściej zmienia się nazwisko. Dzieje się tak, kiedy nowo narodzone dziecko otrzymuje nazwisko matki, a później następuje uznanie ojcostwa, czyli naturalny ojciec uznaje dziecko jako swoje i nadaje mu swoje nazwisko. Innym razem nadaje dziecku swoje nazwisko mąż matki dziecka. Nazwisko zmienia się także na skutek pełnego przysposobienia dziecka. W takich sytuacjach należy przybyć do biura parafialnego, aby dokonane zmiany w dokumentach państwowych zostały odnotowane także w dokumentach kościelnych. Te sprawy najczęściej reguluje się przy okazji Pierwszej Komunii św. i bierzmowania. Lepiej jednak będzie, kiedy te formalności będą załatwione wcześniej, odrębnie, jako bezpośrednie następstwo faktów prawnych.

Przed ślubem

Nie można pominąć biura parafialnego w czasie przygotowywania się do sakramentu małżeństwa. Wówczas właśnie w biurze następuje spisanie tzw. protokołu przedślubnego, poprzez który sprawdza się zdolność narzeczonych do zawarcia małżeństwa. Oprócz wymaganych dokumentów, wśród których musi być także aktualna metryka chrztu wystawiona przez parafię miejsca chrztu — czasem do biura przychodzą także osoby, które zeznają na okoliczność stanu wolnego narzeczonych. Poza tym narzeczeni udają się do biura parafialnego parafii swego miejsca zamieszkania z prośbą o wygłoszenie zapowiedzi przedślubnych, a następnie po dwóch niedzielach odbierają informację o zapowiedziach już wygłoszonych.

W ostatniej drodze

Niestety, do biura parafialnego udajemy się także w smutnych okolicznościach, kiedy umiera ktoś bliski. Wówczas jego zgon odnotowany jest w parafialnej księdze zmarłych. Jeżeli osoba zmarła chowana jest na cmentarzu parafialnym, to zazwyczaj także w biurze parafialnym załatwia się sprawy cmentarne. Jeżeli pogrzeb odbywa się poza parafią, w której zmarły mieszkał, np. na cmentarzu komunalnym, wówczas proboszcz w biurze parafialnym wystawia dokument uprawniający do pogrzebu katolickiego. Także w biurze parafialnym — z wyjątkiem tych parafii, w których funkcjonuje oddzielne biuro cmentarne — dokonuje się opłat cmentarnych za miejsce przeznaczone na grób oraz zgłasza się postawienie pomnika.

Do biura parafialnego proszone są także osoby, które zeznają na okoliczność ważności lub nieważności zawartego małżeństwa. Są to osoby, które zostały zgłoszone na świadków w procesie kościelnym w sprawie ewentualnej nieważności zawartego małżeństwa sakramentalnego.

Inne potrzeby

Wreszcie do biura parafialnego przychodzimy w celu zamawiania intencji mszalnych czy tzw. rocznych wymienianek za zmarłych. Tu zgłaszamy chorych z prośbą o spowiedź i Komunię św. z okazji pierwszego piątku miesiąca. Czasem prosimy także o namaszczenie chorych. Tu też zapraszamy kapłana, aby poświęcił nowe mieszkanie. Do biura parafialnego przychodzą wierni ze swoimi problemami osobistymi lub rodzinnymi, szukając rady i pomocy. Przychodzą też z inicjatywami duszpasterskimi bądź uwagami dotyczącymi życia parafialnego. Czasem biuro parafialne przy okazji załatwiania różnych formalności zamienia się także w salkę katechetyczną. Wskutek oddalenia się wielu parafian od Kościoła i nierozumienia podstawowych wymagań Kościoła, spotkanie z nimi w biurze parafialnym wymusza przypomnienie im tych podstawowych katechizowanych prawd.

Jednym słowem, biuro parafialne jest ważnym miejscem spotkania duszpasterza z powierzonymi mu wiernymi.

ks. Jan Glapiak.
Autor jest kapłanem archidiecezji poznańskiej, doktorem prawa kanonicznego, przewodniczącym Referatu Prawnego Kurii Metropolitalnej w Poznaniu, kanonikiem gremialnym poznańskiej Kapituły Metropolitalnej.

opr. mg/mg