Trwała pamiątka pontyfikatu

Fundacja Jana Pawła II została utworzona przez Ojca Świętego dekretem z 16 października 1981 roku. Jej powstanie łączy się nierozerwalnie z zabiegami Polonii całego świata, która po wyborze kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową starała się w sposób konkretny utrwalić ten fakt historyczny w miejscu, gdzie się dokonał, a więc w Wiecznym Mieście.

Podstawowe zadania

Dzięki ofiarności wielu środowisk polonijnych w roku 1980 zakupiono dom z przylegającym do niego ogrodem przy via Cassia 1200 w Rzymie. Rok później, 7 listopada 1981 r., podczas audiencji papieskiej w Auli Pawła VI, wręczono Ojcu Świętemu symboliczne klucze do Domu Polskiego, nazwanego jego imieniem. Papież powiedział wówczas, że Dom ten powinien być punktem spotkania z kulturami i tradycjami, z różnymi historiami w obrębie jednej wielkiej kultury, która jest kulturą chrześcijańską, tradycją chrześcijańską, historią Kościoła, a także historią ludzkości. Nowo powstałej instytucji, Fundacji Jana Pawła II, Ojciec Święty powierzył zadanie prowadzenia działalności religijnej, kulturalnej, naukowej, duszpasterskiej i społecznej. Podejmowane przez nią inicjatywy mają służyć podtrzymaniu i pogłębianiu tradycyjnych więzi między Stolicą Apostolską i narodem polskim, zgłębianiu i upowszechnianiu dziedzictwa polskiej kultury chrześcijańskiej oraz nauki Kościoła.

Tak postawione cele zostały dokładniej sprecyzowane w statucie Fundacji, zatwierdzonym przez Jana Pawła II: gromadzenie dokumentacji i rozpowszechnianie nauczania Jana Pawła II, nawiązywanie współpracy z polskimi i międzynarodowymi ośrodkami kultury chrześcijańskiej, służenie pomocą Polakom z kraju i z zagranicy, przybywającym do Rzymu, udzielanie stypendiów naukowych osobom z Europy Środkowowschodniej, dając im przez to możliwość formacji intelektualnej i humanistycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wszystko to wpisuje się w zasadniczą misję Fundacji, misję ewangelizacyjną. Zadania podjęte przez Fundację spełniają cztery działające w jej ramach instytucje: Dom Polski Jana Pawła II w Rzymie, Ośrodek Dokumentacji Pontyfikatu, Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej oraz Dom Fundacji Jana Pawła II w Lublinie.

Dom Polski w Rzymie

jest położony w dzielnicy Giustiniana, w dużym pięknym ogrodzie. Nie jest to hotel, lecz miejsce, dzięki któremu pobyt w Rzymie nabiera wymiaru pielgrzymowania religijnego i kulturowego. Obecnie można dojechać do Watykanu kolejką w ciągu dwudziestu minut, co stanowi wielkie ułatwienie. Zatrzymując się tutaj, pielgrzym może uzyskać informacje dotyczące Wiecznego Miasta i jego zabytków, pomocne w ich zwiedzaniu. Grupy oprowadzane są przez przewodniczki od lat pracujące w Rzymie. Wszystko to sprawia, iż pobyt w Domu Jana Pawła II w Rzymie nastraja do modlitwy i pomaga wędrować po Rzymie z należytym pietyzmem, odkrywając w tym mieście miejsca najważniejsze dla chrześcijaństwa. Na korytarzach i w salach Domu Polskiego obejrzeć można dary przekazywane Ojcu Świętemu w czasie jego pontyfikatu. Stanowią one cenne świadectwo bogactwa papieskiej posługi na wszystkich kontynentach.

Ośrodek Dokumentacji Pontyfikatu Jana Pawła II

gromadzi, porządkuje i opracowuje dostępne dokumenty dotyczące pontyfikatu Jana Pawła II. Zapewniając możliwość i niezbędne środki do funkcjonowania tej instytucji, Fundacja wywiązuje się w ten sposób z przyjętego na siebie obowiązku przekazania następnym pokoleniom wszystkiego, co dotyczy Piotra naszych czasów i co jest przedmiotem jego nauczania.

Ośrodek Dokumentacji rozwija się w trzech kierunkach: archiwalnym, bibliotecznym i muzealnym. W jego bogatych zbiorach można zatem wyróżnić różnorodne kolekcje związane z tymi trzema kierunkami działania.

Do pierwszego działu należą liczne dokumenty z życia i działalności Karola Wojtyły. Dotyczą one również dwudziestoletniej posługi arcybiskupiej kardynała Karola Wojtyły Kościołowi krakowskiemu, ale przede wszystkim odnoszą się do dwudziestotrzyletniego posługiwania Jana Pawła II Kościołowi powszechnemu na Stolicy Piotrowej. Są to: rękopisy, teksty kardynalskie i papieskie, fotografie, dokumenty audiowizualne i tzw. kolekcje specjalne: filatelistyczna czy numizmatyczna. Znaczącym i zasadniczym działem zbiorów Ośrodka jest biblioteka. Ten imponujący zbiór liczy dzisiaj prawie 15 tysięcy woluminów. Dział muzealny obejmuje liczne dary i pamiątki przekazywane Ojcu Świętemu. Ośrodek Dokumentacji prowadzi działalność wydawniczą, realizuje filmy oraz urządza wystawy dotyczące pontyfikatu Jana Pawła II. Dotychczas wydano 33 pozycje książkowe.

Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej

prowadzi działalność promującą badania nad kulturą, nad relacjami między kulturą a wiarą. W kręgu jego poczynań są również studia i inicjatywy zmierzające do spotkania kultury polskiej z kulturami innych, zwłaszcza słowiańskich narodów. W swych zamierzeniach Instytut czerpie z bardzo bogatego w tym względzie nauczania Jana Pawła II, dla którego kultura i jej relacje z wiarą stanowią jeden z najważniejszych obszarów zainteresowań. Instytut podejmuje tę bogatą problematykę, organizując międzynarodowe sympozja naukowe, przygotowując co roku w Rzymie kilkutygodniowy Letni Uniwersytet Kultury Polskiej oraz udzielając stypendiów naukowcom, aby mogli prowadzić badania w rzymskich oraz watykańskich bibliotekach i archiwach.

Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, z myślą o zbliżeniu kultur i narodów, wspólnie z innymi Instytutami zajmującymi się tą samą problematyką, organizował - w kraju i za granicą - międzynarodowe sympozja. W roku 1987 po raz pierwszy zorganizowano zajęcia Letniego Uniwersytetu Kultury Polskiej w Rzymie. Program Uniwersytetu skierowany jest do wszystkich osób zainteresowanych tematyką kultury polskiej i chrześcijańskiej. W zajęciach tych uczestniczyło ponad 840 osób z 30 krajów. Tematy, wokół których koncentrują się wykłady i konwersatoria, są różnorodne, ale dotyczą zazwyczaj obecności kultury polskiej w Europie i świecie.

Pracownia Naukowa Fundacji Jana Pawła II, będąca częścią Instytutu, sporo uwagi poświęcała badaniom nad źródłami do dziejów Kościoła katolickiego w zaborze rosyjskim (1772-1917), a także publikacjom tekstów Ojca Świętego i teologów katolickich w języku rosyjskim i białoruskim. Warto wspomnieć, że oprócz wydawanego wspólnie z Instytutem Jana Pawła II KUL kwartalnika "Ethos", w Watykanie ukazuje się "Kronika Rzymska". Publikowane są też od lat kolejne tomy "Bullarium Poloniae", które zawierają wykaz i streszczenia bulli papieskich, dotyczących stosunków Polski ze Stolicą Apostolską od X w. Dokumenty te ukazują charakter relacji łączących Polskę ze Stolicą Apostolską i wyraźnie wskazują na ciążenie Polski ku kulturze śródziemnomorskiej.

Ważnym momentem w rozwoju Fundacji Jana Pawła II było otwarcie się na Wschód. Działania Fundacji obejmują pomoc stypendialną dla młodych ludzi z Europy Wschodniej, którzy podejmują studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Owocem tej inicjatywy było powstanie

Domu Fundacji Jana Pawła II w Lublinie.

Ta działalność Fundacji jest możliwa dzięki współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Dom w Lublinie zbudowany został dzięki finansowej pomocy Fundacji Connelly z Filadelfii w latach 1992-1994. Mieszka w nim 92 stypendystów. Jest też miejscem pracy duszpasterskiej, prowadzonej wśród młodzieży objętej opieką Fundacji. Tylko w roku 2000 Fundacja przyznała stypendia 145 osobom, umożliwiając im studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Stypendyści Fundacji pochodzą z dziewięciu krajów. Jest wśród nich 16 księży, pozostali zaś to osoby świeckie.

Ponad 170 osób ukończyło już studia dzięki pomocy Fundacji. Dwanaście osób obroniło prace doktorskie. Po powrocie do swoich krajów rozpoczęli oni pracę zgodnie ze swoim przygotowaniem uniwersyteckim.

Wdzięczność

Fundacja może prowadzić wszystkie swoje dzieła dzięki temu, że otoczona jest dobrocią i życzliwością przyjaciół, którzy przez pomoc moralną i finansową pozwalają jej funkcjonować. Istnieją obecnie trzydzieści dwa Koła Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w czternastu krajach. Ich rola nie sprowadza się tylko do wspierania finansowego Fundacji, ale przede wszystkim do świadczenia o jej celach i codziennej pracy w miejscach zamieszkania i pracy. Swoją działalnością przyczyniają się one do rozpowszechniania nauczania Ojca Świętego wśród członków. Pełnią także bardzo ważną rolę integrującą środowiska, w których działają.

opr. mg/mg