Zakazany klient

W czeskim społeczeństwie szerokim echem odbiła się decyzja dyrekcji Czeskiego Radia o wstrzymaniu nadawania spotu informacyjnego Kościoła katolickiego. Zachęcano w nim obywateli, aby w rozpoczętym 1 marca spisie ludności nie taili swej przynależności do Kościoła i do określenia się jako katolik nie tylko tych, którzy należą do Kościoła, ale również tych, którzy z nim sympatyzują. Jak wyjaśniał na konferencji prasowej rzecznik prasowy Konferencji Biskupów Czech, Daniel Herman, ma to pomóc w zaplanowaniu pracy duszpasterskiej Kościoła. Medialna kampania, na którą przeznaczono ponad 1 mln koron, była przewidziana w stacjach radiowych i prasie. Czeskie publiczne radio nadawało katolicki spot informacyjny tylko przez jeden dzień - w czwartek 22 lutego. Powodem wycofania była krytyczna ocena Rady Radia i Telewizji katolickiej informacji. Uznała ona ją za niezgodną z prawem, ponieważ publiczne media nie mogą promować żadnych wyznań religijnych ani partii politycznych. Dodatkowym zarzutem było to, że spot został przyjęty jako sponsoring, a ma - według Rady - wszelkie znamiona komercyjnej reklamy. Dyrektor Seketariatu Rady, Helena Havlikova, wyjaśniła, że Rada Radia Telewizji wydała swoje oświadczenie po konsultacji z prawnikami. Publicznym stacjom radiowym, które nie zastosowałyby się do sugestii Rady mogła grozić kara wysokości nawet do 2 mln koron. Rada Radia i Telewizji nie zabroniła emitowania spotu - powiedział Michal Richter, dyrektor ARBOmedia - firmy, która jest odpowiedzialna za reklamy w Czeskim Radiu - ale nie mogę ryzykować skłócenia publicznej rozgłośni z Radą. Kościół szybko zareagował. Rzecznik Konferencji Biskupów, Daniel Herman, uważa decyzję za skandaliczną, tym bardziej że dopatruje się w niej kontekstu politycznego. Petr Šiška, dyrektor Agencji Petarda Production, której Konferencja zleciła przeprowadzenie kampanii, również nie zgadza się z opinią Rady. - Nasz spot radiowy ma charakter czysto informacyjny: uwrażliwia ludzi na zbliżający się spis ludności. Jego agencja na decyzję dyrekcji publicznych rozgłośni radiowych odpowiedziała w niedzielę 25 lutego wywieszeniem billboardów, przede wszystkim przed siedzibą Rady. Na ogromnym plakacie widnieje hasło Zakazany zakaznik? (Zakazany klient? - agencja wykorzystała grę słów w czeskim języku). Akcję protestacyjną poparło kilka agencji reklamowych, uważając decyzję dyrekcji stacji publicznych za zamach na wolność słowa. Jak jednak bywa w takich przypadkach, odmowa radiowych stacji publicznych nie przeszkodziła kampanii, a może nawet jej pomogła. Rozpowszechnianie spotu kontynuuje około 10 prywatnych stacji - mówi Petr Šiška, a treść spotu informacyjnego zaczęła się rozchodzić innymi drogami. Kościół zdecydował się na przeprowadzenie kampanii informacyjnej, aby wyniki spisu odpowiadały rzeczywistości. Wzorowano się na doświadczeniach Kościołów we Włoszech i na Węgrzech. W ankiecie przeprowadzonej przez internetowy popularny portal katolicki Christnet.cz pozytywnie o kampanii wypowiedziało się dwukrotnie więcej respondentów niż oponentów. Poprzedni spis ludności odbył się w 1991 roku i wszystkie Kościoły uważają dane z tego spisu na niewiarygodne. Rubryki z nazwami Kościołów były tak nieprecyzyjne, że z powodu błędów w pisowni nazwy wahania liczby wiernych w poszczególnych Kościołach mogły wynosić nawet kilkanaście tysięcy. Poza tym istniała uzasadniona obawa, że wiele osób nie uważało zmian politycznych i społecznych za trwałe i bało się deklarować jako wierzący. Przed dziesięcioma laty do Kościoła katolickiego przyznało się ok. 40 proc. społeczeństwa. Od tamtej pory, według różnych badań, spada liczba osób deklarujących się jako katolicy. Według kościelnych źródeł na niedzielną Mszę św. uczęszcza tylko 5 proc. obywateli. W niedzielę 25 lutego w kościołach odczytano list biskupów Czech i Moraw, wzywający wiernych, aby określenie się katolikami potraktowali jako świadectwo wiary i konsekwencję chrztu, który w dzieciństwie przyjęli. Podobny list przygotowali również biskupi Kościołów protestanckich.

opr. mg/mg