Ekumeniczne wspomnienie świadków wiary XX w.

Relacja z ekumenicznego wspomnienia świadków wiary XX w Rzymie 7.05.2000

W niedzielę 7 maja wieczorem przy rzymskim Koloseum Ojciec Święty przewodniczył «Ekumenicznemu Wspomnieniu Świadków Wiary XX w.» Miało ono upamiętnić ich świadectwo, które «nie może zostać zapomniane» («Tertio millennio adveniente», 37). Zgodnie z pragnieniem Ojca Świętego «Wspomnieniu» nadano charakter ekumeniczny, jako że «prześladowania ludzi wierzących — kapłanów, zakonników i świeckich — zaowocowały wielkim posiewem męczenników w różnych częściach świata. Świadectwo o Chrystusie dawane aż do przelania krwi stało się wspólnym dziedzictwem zarówno katolików, jak prawosławnych, anglikanów i protestantów» (tamże).

Określenie «Ekumeniczne Wspomnienie Świadków Wiary XX w.» nie zawierało słów «celebracja» i «męczennicy», aby zgromadzenie nie było interpretowane jako swego rodzaju beatyfikacja. Mowa była jedynie o świadkach wiary, a nie o męczennikach oficjalnie uznanych przez Kościół. Przedstawiciele innych Kościołów i Wspólnot kościelnych uczestniczyli w nabożeństwie, włączając się do śpiewu i modlitw, a także przez odczytywanie fragmentów Pisma Świętego i składanie świadectw. Reprezentowane były następujące Kościoły i Wspólnoty kościelne: Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopola, greckoprawosławny Patriarchat Aleksandrii, Patriarchat Moskiewski, prawosławny Patriarchat Rumunii, prawosławny Kościół Albanii, prawosławny Kościół Finlandii, koptoprawosławny Patriarchat Aleksandrii, Ormiański Kościół Apostolski, ormiański Katolikosat Cylicji, prawosławny Kościół Etiopii, Asyryjski Kościół Wschodni, Wspólnota Anglikańska, Światowa Federacja Luterańska, Światowa Rada Metodystów, Kościół Pentekostalny, Kościół Morawski «Unitas Fratrum», Ekumeniczna Rada Kościołów, Konferencja Sekretarzy Światowych Wspólnot Chrześcijańskich. Wiele innych Kościołów i Wspólnot wyraziło duchową łączność z rzymską uroczystością.

Na początku nabożeństwa, które miało strukturę Liturgii Słowa, Ojciec Święty spotkał się z przedstawicielami innych Kościołów i Wspólnot kościelnych wewnątrz Koloseum. Obrzędy wstępne miały postać «stacji» sprawowanej w Koloseum — miejscu bardzo znaczącym dla tradycji chrześcijańskiej. Po papieskim pozdrowieniu i doksologii z tekstami z Apokalipsy (por. Ap 4, 11; 5, 12; 5, 9-10; 5, 13), odczytanymi w kilku językach przez przedstawicieli różnych Kościołów i Wspólnot, procesja z krzyżem i ewangeliarzem przeszła od Koloseum do podium, nad którym górował wizerunek Ukrzyżowanego. Po intronizacji i okadzeniu księgi Ewangelii Papież wypowiedział słowa wezwania wstępnego i odmówił modlitwę.

W Liturgii Słowa odczytano po polsku fragment z Pierwszego Listu św. Piotra (1, 3-9. 13-21), po hiszpańsku z Listu do Hebrajczyków (12, 1-6. 18-19a. 22-24), a po włosku i po grecku z Ewangelii św. Mateusza (5, 1-12). Diakon prawosławny przekazał księgę Ewangelii Ojcu Świętemu, który ucałował ją na znak czci i pobłogosławił nią zgromadzonych. Podczas gdy prawosławny chór ukraiński z Kijowa śpiewał hymn «Phos hilarion» (Radosna światłość) ku czci Chrystusa zmartwychwstałego, kilkoro wiernych podchodząc do paschału zapaliło pochodnie. Ojciec Święty wygłosił homilię, po której zgromadzeni na wezwanie diakonów greckiego i łacińskiego przekazali sobie znak pokoju. W tym czasie schola śpiewała hymn «Ubi caritas» («Gdzie miłość wzajemna i dobroć / Tam znajdziesz Boga żywego»). Następnie Ojciec Święty, a po nim kilku przedstawicieli innych Kościołów i Wspólnot wypowiadali kolejne słowa Składu Apostolskiego, na które wierni odpowiadali śpiewem: «Credimus, Domine. Amen», wyznając wspólną wiarę wszystkich chrześcijan.

Poniżej zamieszczamy dwa teksty papieskie, poświęcone świadkom wiary: rozważanie przed modlitwą maryjną, którą Ojciec Święty odmówił z wiernymi na placu św. Piotra w południe 7 maja, oraz homilię wygłoszoną podczas wieczornej liturgii przy Koloseum. Czytelnik znajdzie też materiały związane z drugą częścią tej uroczystości, tzn. właściwym wspomnieniem różnych grup świadków wiary, które nastąpiło po homilii papieskiej.