Kronika podróży Benedykta XVI na Cypr

Szesnasta podróż zagraniczna Benedykta XVI była pierwszą wizytą Następcy św. Piotra na Cyprze, którego mieszkańcy należą w większości do Kościoła prawosławnego. Podróż trwała 3 dni, podczas których Papież wygłosił 11 przemówień, głównie po angielsku.

Piątek, 4 czerwca

Po starcie z rzymskiego lotniska Fiumicino w samolocie odbyła się tradycyjna konferencja prasowa. Odpowiadając na pytania dziennikarzy, Papież wyraził ubolewanie z powodu tragicznej śmierci bpa Luigiego Padovese; przypomniał jego udział w przygotowaniach do najbliższego Synodu Biskupów. W odniesieniu do podziału Cypru na część grecką i turecką oraz ataku izraelskiego na konwój z pomocą humanitarną dla strefy Gazy, Ojciec Święty powiedział, że wkład Watykanu w rozwiązywanie problemów Bliskiego Wschodu ma charakter przede wszystkim religijny, gdyż pokój i wyrzeczenie się przemocy są owocem przemiany ludzkich serc i umysłów. Kolejne pytania dotyczyły ekumenizmu i Specjalnego Zgromadzenia Synodu Biskupów poświęconego Bliskiemu Wschodowi.

Pafos

Ceremonia powitalna odbyła się w hali przylotów międzynarodowego lotniska w Pafos. Po wysłuchaniu hymnów Watykanu i Republiki Cypru głos zabrał prezydent kraju, Dimitris Christofias. Przypomniał, że bogate dziedzictwo kultury chrześcijańskiej Cypru, sięgające czasów apostolskich, jest dziś zagrożone przez turecką okupację znacznej części wyspy. Podkreślił historyczny wymiar pierwszej w dziejach tego kraju wizyty Biskupa Rzymu, który głosi orędzie pokoju i wzywa do wyrzeczenia się nienawiści i wojny. W swoim przemówieniu, które rozpoczął po grecku, Papież podziękował prezydentowi i Cypryjczykom za zaproszenie, powiedział, że przybywa na Cypr jako pielgrzym «śladami naszych wspólnych ojców w wierze, świętych Pawła i Barnaby», oraz że chrześcijańska kultura wyspy jest świadectwem jej historycznej roli na pograniczu Europy, Azji i Afryki. Ze szczególnym pozdrowieniem zwrócił się do zwierzchnika prawosławnego Kościoła Cypru abpa Chryzostoma ii. Na zakończenie pobłogosławił drzewko oliwne, symbol pokoju, które zostało zasadzone na lotnisku na pamiątkę jego wizyty.

Po ceremonii powitalnej Ojciec Święty udał się do niewielkiej cerkwi Hagia Kiriaki Chrysopolitissa. XIII-wieczna świątynia, która znajduje się na terenie wykopalisk archeologicznych, od 1987 r. — z woli ówczesnego metropolity Pafos, a dziś zwierzchnika Cerkwi w tym kraju, Chryzostoma ii — jest udostępniana również katolikom i anglikanom. Papież modlił się chwilę przed ikonostasem, a następnie przed świątynią odbyło się nabożeństwo ekumeniczne, podczas którego został odczytany fragment Dziejów Apostolskich, opowiadający o wizycie św. Pawła na Cyprze. Ojciec Święty przypomniał, że Kościół na Cyprze znacznie przyczynił się do zbliżenia i pojednania ludów. Nabożeństwo zakończyło wspólne odmówienie modlitwy Ojcze nasz, a następnie Papież poświęcił tablicę pamiątkową, która zostanie umieszczona w nowym domu starców, wybudowanym przez łacińską wspólnotę katolicką.

Nikozja

Wieczorem Ojciec Święty przybył do nuncjatury apostolskiej w stolicy kraju Nikozji — oddalonej o 170 km od Pafos — która była jego siedzibą podczas pobytu na wyspie.

Sobota, 5 czerwca

Rano Papież złożył wizytę kurtuazyjną prezydentowi Dimitrisowi Christofiasowi. Następnie w ogrodzie pałacu prezydenckiego odbyło się spotkanie z przedstawicielami władz i członkami korpusu dyplomatycznego. W przemówieniu powitalnym prezydent przypomniał, że Cypr był przez wieki miejscem zgodnego współistnienia prawosławnych, katolików i muzułmanów. Ojciec Święty nawiązał do 50. rocznicy powstania Republiki Cypryjskiej i do postaci jej pierwszego prezydenta, abpa Makariosa iii.

Następnie na boisku sportowym Szkoły Podstawowej im. św. Marona odbyło się spotkanie ze wspólnotą katolicką, składającą się z maronitów, ormian i łacinników. Ojca Świętego przywitał maronicki arcybiskup Youssef Soueif, po czym dzieci zaprezentowały spektakl muzyczno-taneczny. W swoim przemówieniu Benedykt XVI zachęcił cypryjskich katolików do utrwalania jedności ich wspólnoty i do wnoszenia wkładu w budowanie większej jedności wszystkich chrześcijan.

W południe Papież udał się do siedziby prawosławnego arcybiskupstwa Cypru na spotkanie z jego zwierzchnikiem Chryzostomem ii. Przemawiając w katedrze, arcybiskup podkreślił, że cypryjska wspólnota, licząca prawie 2000 lat, cieszy się dużym szacunkiem innych Cerkwi i z wszystkimi utrzymuje bratnie relacje. Benedykt XVI podziękował za gościnę i za udział we wspólnych przedsięwzięciach ekumenicznych, których celem jest osiągnięcie pełnej i widzialnej jedności Kościołów Wschodu i Zachodu. Papież zwiedził też muzeum ikon oraz mieszkanie i prywatną kaplicę abpa Makariosa iii, w której modlił się przez chwilę. Spotkanie zakończył uroczysty obiad.

Wieczorem w kościele Świętego Krzyża Ojciec Święty przewodniczył Mszy św. dla duchowieństwa, zakonników, zakonnic, diakonów, katechetów i przedstawicieli ruchów kościelnych. Koncelebrowali ją m.in. patriarchowie katolickich Kościołów wschodnich i biskupi z krajów Bliskiego Wschodu oraz Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone. Przemówienie powitalne wygłosił łaciński patriarcha Jerozolimy Fouad Twal. W homilii Benedykt XVI, mówiąc o znaczeniu krzyża, nawiązał do sytuacji chrześcijan na Bliskim Wschodzie. Po Mszy św. udał się na spoczynek do nuncjatury apostolskiej.

Niedziela, 6 czerwca

Rano odbyła się Msza św. w Pałacu Sportu Eleftherěa, gdzie Papieża powitał maronicki arcybiskup Cypru Youssef Soueif, który wyraził radość ze wspólnego świętowania początków cypryjskiego chrześcijaństwa, wywodzącego się z czasów apostolskich. Ojciec Święty w homilii nawiązał do przypadającej w tym dniu uroczystości Ciała i Krwi Chrystusa. Po liturgii odbyła się uroczystość przekazania Instrumentum laboris Specjalnego Zgromadzenia Synodu Biskupów poświęconego Bliskiemu Wschodowi, podczas której przemówili sekretarz generalny Synodu Biskupów abp Nikola Eterović i Papież.

Następnie Ojciec Święty odmówił z wiernymi południową modlitwę Anioł Pański. W rozważaniu, którym ją poprzedził, omówił dwa momenty z życia Maryi: zwiastowanie i ukrzyżowanie Syna. Po Mszy św. Papież wrócił do nuncjatury, gdzie spożył obiad z członkami Rady Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów.

Po południu złożył wizytę w maronickiej katedrze Matki Bożej Łaskawej, gdzie powitali go maroniccy hierarchowie: patriarcha Antiochii kard. Nasrallah Pierre Sfeir i arcybiskup Cypru Youssef Soueif. Tam spotkał się również z organizatorami podróży apostolskiej, którymi byli przedstawiciele rządu i organizacji kościelnych.

Larnaka

Z katedry Benedykt XVI udał się na międzynarodowe lotnisko w Larnace, gdzie odbyła się ceremonia pożegnalna. Prezydent Cypru podziękował Papieżowi za poparcie dążeń do zjednoczenia kraju w myśl rezolucji Rady Bezpieczeństwa onz. Ojciec Święty wyraził wdzięczność Bogu za spotkania z cypryjską społecznością katolicką, ze zwierzchnikami wspólnot prawosławnych i innych. Wszystkich zachęcił do współpracy ekumenicznej i wyraził nadzieję, że cypryjscy chrześcijanie i muzułmanie będą potrafili budować pokój, pojednanie i współpracę, dając dobry przykład innym krajom.

Na zakończenie, podobnie jak w Pafos, poświęcił drzewko oliwne. Następnie samolotem cypryjskich linii lotniczych Ojciec Święty wrócił do Rzymu.