Tam, gdzie stanął but rosyjskiego najeźdźcy, tam też rozpoczynają się brutalne religijne prześladowania chrześcijan wszelkich wyznań i obrządków. Wolność religijna w rosyjskim rozumieniu oznacza absolutną dominację Patriarchatu Moskiewskiego, a ekumenizm dla Rosjan jest pustym słowem.
Chrześcijanie na Ukrainie są jak „chrześcijanie z I wieku, ścigani przez imperium i okrutnie prześladowani” – ze smutkiem przyznaje producent niedawno wydanego filmu dokumentalnego. Przedsiębiorca i były żołnierz piechoty morskiej USA Colby Barrett jest członkiem zespołu odpowiedzialnego za film „A Faith Under Siege” [Wiara pod oblężeniem], który analizuje ataki rosyjskich sił i urzędników na setki ukraińskich wspólnot wyznaniowych, w tym katolików i protestantów.
Wyreżyserowany przez ukraińskiego filmowca Jarosława Łodygina dokument – trwający niecałe 60 minut – obejmuje pełne emocji wywiady z ukraińskimi chrześcijanami różnych wyznań, którzy są systematycznie prześladowani przez rosyjskich okupantów. W filmie pojawiają się oryginalne ujęcia zniszczonych kościołów i domów modlitwy.
Film, dostępny w całości na YouTube, ma swe dopełnienie w kolejnych wywiadach, udostępnianych w odcinkach przez Angel Studios.
Producenci przygotowują się również do opublikowania dodatkowych wywiadów szczegółowo opisujących prześladowania katolików na Ukrainie przez Rosję – w tym odcinka z arcybiskupem metropolitą Borysem A. Gudziakiem z Ukraińskiej Katolickiej Archieparchii Filadelfii.
Droga do ekumenizmu… nie prowadzi przez Moskwę
Jak słusznie zauważył George Weigel, przyjmowana przez dziesięciolecia przez watykańskich ekumenistów zasada, że „droga do Konstantynopola wiedzie przez Moskwę”, została brutalnie zweryfikowana w ostatnich kilkunastu latach, gdy nie da się już dłużej ukrywać, że Patriarchat Moskiewski działa ramię w ramię z Władimirem Putinem. Kolejne posunięcia i wypowiedzi Patriarchy Cyryla przekroczyły granicę herezji i bluźnierstwa. Wiara w to, że Moskwa w jakikolwiek sposób może pomóc w ekumenicznym zbliżeniu rozdzielonych Kościołów wschodnich i zachodnich jest czystą naiwnością.
Prowadzenie dialogu ekumenicznego z patriarchatem, który systematycznie usprawiedliwia wojenną agresję, ludobójstwo i łamanie praw człowieka ze strony Rosjan, a nawet obiecuje niebo dla rosyjskich żołnierzy, którzy polegną w trakcie tych działań, jest po prostu niemożliwe. Nie ma sensu wyciągać rąk ku komuś, kto ma zamiar tę ręce uciąć.
Niszczenie kościołów, zabijanie chrześcijańskich duszpasterzy
Od czasu inwazji Rosji na pełną skalę w 2022 r. co najmniej 670 kościołów i budynków religijnych zostało uszkodzonych lub zniszczonych. Barrett, producent filmu dokumentalnego, był wstrząśnięty, gdy dowiedział się, jak wielu księży i pastorów zostało zabitych i jak wiele budynków zostało zniszczone przez Rosję.
Na skierowane przeciw chrześcijanom działania Rosjan stara się zwrócić uwagę Steven E. Moore – były szef sztabu w Izbie Reprezentantów USA i założyciel Ukraine Freedom Project. Zeznawał on w sprawie tych ataków przed amerykańską Komisją Helsińską (znaną również jako Komisja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) w Waszyngtonie. Uruchomił także stronę internetową RussiaTorturesChristians.org, dokumentującą prześladowania chrześcijan na okupowanych przez Rosję obszarach Ukrainy.
Wolność religijna po rosyjsku
Moore określa sytuację na okupowanych terytoriach Ukrainy jako „dramatyczną”, mówiąc, że „wolność religijna nie istnieje” na takich obszarach.
„Władimir Putin zamknął każdy kościół na okupowanej Ukrainie, nad którym nie ma kontroli” – mówi Moore. „Putin nie chce, aby chrześcijanie oddawali cześć Bogu. … Putinowi chce kontrolować wszystko”.
O Patriarchacie Moskiewskim Moore mówi wprost:
„nie jest to Kościół w naszym rozumieniu tego słowa. To ramię wykonawcze rosyjskiego rządu”.
Takie rozumienie relacji między Kościołem a państwem przekłada się na postawę rosyjskich dowódców i żołnierzy. Nie przyjmują oni do wiadomości, że jakikolwiek Kościół mógłby być niezależny i niepowiązany politycznie.
„Kiedy rosyjski żołnierz przyjeżdża do ukraińskiej wioski i znajduje na przykład kościół baptystów, mówi: «Och, baptysta; to jest amerykańska religia»” – wyjaśnia Moore. „I jest wiele dobrze udokumentowanych przykładów księży i pastorów, którzy byli torturowani i wypytywani, kto jest ich agentem prowadzącym z CIA”.
Siła wiary Ukraińców
Zarówno Moore, jak i Barrett dają świadectwo męstwa ukraińskich chrześcijan.
„Opowiem wam o cudach, które widziałem tutaj na Ukrainie” – mówi Moore, powołując się na przykład czterotysięcznej wspólnoty ewangelickiej w Spasinnie, która pojawiła się na nabożeństwie pośród ruin nowo wybudowanego kościoła, który został zniszczone we wrześniowym ataku rosyjskich dronów.
„To są ludzie, którzy dzięki swej silnej wierze powiedzieli: «Będziemy wielbić Boga. Nie pozwolimy, by Putin mówił nam, żebyśmy nie czcili Boga»”.
Barrett podkreśla także solidarność i braterstwo między różnymi wspólnotami wyznaniowymi na Ukrainie. Podział na wyznania nie jest tu kluczowy; katolicy, prawosławni i protestanci potrafią współpracować ze sobą. Jedyną grupą wyznaniową, która nie współpracuje z nikim, są prawosławni podporządkowani moskiewskiemu patriarchatowi.
„Widzimy różne grupy prawosławnych pomagających katolikom i katolików pomagających protestantom. Jest tam świadomość wspólnoty Kościoła, mówiąca: «Musimy stać razem»” – mówi Barrett.
Przez całą swą historię Kościół miał świadomość, że jedność jest ważna, nie jest jednak ważniejsza od wierności Chrystusowi i prawdzie ewangelicznej. Dlatego też miał odwagę określać błędne poglądy mianem herezji. Czy nie należałoby więc teraz skończyć z mitem ekumenizmu „prowadzącego przez Moskwę”, a zamiast tego jasno nazwać głoszone przez Cyryla przesłanie herezją?
A Faith Under Siege | Full Feature Documentary (2025)Źródło: OSV News