Abp Skworc: nowy program duszpasterski to fuzja teorii z praktyką

Nowy program duszpasterski Kościoła w Polsce zaprezentowano we wtorek 3 października w sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie. 

Pierwszemu rokowi (2017-2018) towarzyszyć mają słowa: „Jesteśmy napełnieni Duchem Świętym" (Dz 2,4), zaś drugiemu słowa: „W mocy Bożego Ducha”. - Jesteśmy zaproszeni do tego, aby po czterech latach poprzedniego programu duszpasterskiego, w którym byliśmy skoncentrowani na Osobie Jezusa Chrystusa, w kolejnych dwóch latach skupić się na Osobie Ducha Świętego – powiedział sekretarz generalny KEP bp Artur Miziński.

Celem nowego programu, wchodzącego w życie w pierwszą niedzielę Adwentu, jest odkrycie Osoby Ducha Świętego, otwarcie się na Jego działanie oraz refleksja nad sakramentem bierzmowania i jego skutkami. Temat ilustrują słowa „Duch, który umacnia miłość”, zaczerpnięte z Drugiej Modlitwy Eucharystycznej o Tajemnicy Pojednania.

Abp Wiktor Skworc podkreślił, że Kościół w Polsce od pięćdziesięciu lat tworzy programy duszpasterskie na cały rok liturgiczny i ta aktywność jest jego swoistym wyróżnikiem na tle Kościoła powszechnego. Wyraził nadzieję, że także nowy program zostanie jak najszerzej poznany i przyjęty, tak aby skutecznie oddziaływał w środowiskach wiernych.

„Wzrost ludzi w wierze, nadziei i miłości nie poddaje się bezpośredniemu planowaniu, czyli nie jest prostym skutkiem podejmowanych wysiłków duszpasterskich. Niemniej jednak można konkretne programy zmierzające do celu nadrzędnego, jakim jest osiągnięcie zbawienia przez powierzonych duszpasterzom wiernych” – wyjaśnił przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

„Chcemy w tym roku, który jest przed nami, nawiązać więź z wszystkimi, którzy kiedykolwiek byli bierzmowani, aby sobie uświadomili, że są napełnieni Duchem Świętym i że otrzymali do Niego dary, z których powinni korzystać, przekładając je potem na konkretne działanie i postawy” – powiedział abp Skworc.

Metropolita katowicki podkreślił, że program duszpasterski nie powstał „za zielonym biurkiem”, nie był konsultowany jedynie w wąskim gronie i potem przekazany do realizacji całego Kościoła w Polsce.

„Programy duszpasterskie mają szeroką akceptację już na poziomie przygotowania. Nad program pracuje Komisja Duszpasterstwa KEP. Gdy zyska on akceptację całego Episkopatu Polski, zaczyna się praca z dyrektorami wydziałów duszpasterskich wszystkich kurii diecezjalnych” – poinformował abp Skworc, dodając, że tworzenie programu było szeroko omawiane m.in. w gronie specjalistów katechetyki, dogmatyki i innych dziedzin teologicznych.

Potrzeba szerszej konsultacji wynikła z tego, że programy duszpasterskie miały być w założeniu inspirujące dla programów diecezjalnych i parafialnych, tymczasem w wielu środowiskach kościelnych domagano się programów bardziej szczegółowych, tak aby lepiej służyły na poziomie diecezji czy parafii.

Zdaniem abp. Skworca, nowy program duszpasterski prezentuje fuzję teorii z praktyką, czyli że teoretyczne założenia i cele tematyczne zawarte w pierwszym tomie uzupełniono czteroma zeszytami prezentującymi konkretne materiały duszpasterskie.

Nowością w programie duszpasterskim jest bowiem forma jego publikacji. Przyjął on postać nie – jak dotychczas – jednego tomu, ale pięciu zeszytów tematycznych: teologiczno-pastoralnego oraz czterech homiletycznego, liturgicznego, katechetycznego i maryjnego.

Teoretyczne założenia programu duszpasterskiego przedstawiono w zeszycie pastoralnym. Wskazano w nim, że bierzmowanie jest dla każdego chrześcijanina darem i zadaniem. Pierwszy rok realizacji programu upłynie zatem na odkrywaniu Osoby i darów Ducha Świętego, zrozumieniu skutków bierzmowania i sposobów ich zastosowania w dochodzeniu do dojrzałości chrześcijańskiej.

Natomiast drugi rok programu będzie poświęcony misji, czyli pokazywaniu, jak realizowane jest powołanie ucznia-misjonarza, który przyjmuje od Chrystusa wezwanie do chrześcijańskiego świadectwa.

Program nie może się ograniczać wyłącznie do ludzi młodych, którzy przygotowują się w parafiach do przyjęcia sakramentu bierzmowania. Jego adresatami są wszyscy ochrzczeni – ci, którzy zostali już bierzmowani oraz ci, którzy ten sakrament dopiero otrzymają. W tym kontekście szansą duszpasterską będzie towarzyszenie wiernym w odkrywaniu darów Ducha Świętego, które „zostały im wprawdzie udzielone, jednak bardzo często pozostają niezauważone lub niewykorzystane.

Program na lata 2017-2019 ma realizować cztery cele. Cel ewangelizacyjny ma być realizowany poprzez głoszenie Słowa Bożego, katechezy, czy rekolekcje ewangelizacyjne lub kerygmatyczne oraz „promowanie środowisk wzrostu i dojrzewania wiary”.

Cel inicjacyjny polegać m.in. na ukazywaniu związku miedzy chrztem, bierzmowaniem i Eucharystią, podkreśleniu znaczenia osobistego wyboru Jezusa Chrystusa i odkrywaniu przynależności do Kościoła.

Cel formacyjny ma być realizowany przez podejmowanie duszpasterskich wysiłków w parafii na rzecz dalszej formacji osób bierzmowanych oraz przybliżanie wiernym Kościoła jako wspólnoty, którą kieruje i umacnia Duch Święty.

Cel społeczny z kolei ma być widoczny poprzez ukazywanie wiernym darów Ducha Świętego w różnych dziedzinach troski o dobro wspólne: od pracy charytatywnej po życie polityczne, a także w ramach służby na rzecz wspólnoty parafialnej.

Ważne wskazania zawiera tom katechetyczny, w którym zamieszczono szkice do prowadzenia katechezy dla osób dorosłych, członków parafialnych rad duszpasterskich oraz dla rodziców kandydatów do bierzmowania.

Rozwijanie katechezy dorosłych należy do najważniejszych zadań duszpasterskich Kościoła, zwłaszcza w kontekście ról społecznych, jakie podejmują osoby dorosłe. To rodzice są pierwszymi katechetami w środowisku rodzinnym, a sama rodzina powinna być w tej roli wspierana przez wspólnotę parafialną.

Wsparcie takie powinno się dokonywać poprzez stały patronat modlitewny całej wspólnoty, osobiste kontakty duszpasterzy i katechetów z rodzicami oraz poprzez katechezę dorosłych skierowaną do samych rodziców, zwłaszcza w ramach bezpośredniego przygotowania do sakramentów, o które proszą dla dzieci.

W zeszycie homiletycznym znalazła się krótka charakterystyka danego okresu liturgicznego oraz zarys treści homilii na niedziele i ważniejsze uroczystości. Propozycje te nie są jednak gotowymi homiliami, a jedynie zarysami ich treści. Te kapłani powinni samodzielnie rozwinąć, uwzględniając potrzeby danej wspólnoty wierzących

Wskazówki liturgiczne to głównie propozycje tekstów przydatnych podczas celebrowania okolicznościowych Mszy św. i nabożeństw.

Zeszyt maryjny przygotowali członkowie Polskiego Towarzystwa Mariologicznego. Zawiera on osobno homilie na uroczystości i święta maryjne oraz tematy wykładów przeznaczonych zwłaszcza na pielgrzymki do sanktuariów maryjnych.

Abp Wiktor Skworc uważa, że realizacja programu duszpasterskiego wymaga wysiłków tak na poziomie diecezjalnym, jak i parafialnym. Szczególne znaczenie mają tu takie gremia jak wydział duszpasterski kurii biskupiej, diecezjalna rada duszpasterska, rada kapłańska, dziekani i proboszczowie wraz z zaangażowanymi osobami świeckimi. Ci ostatni tworzą parafialne rady duszpasterskie i angażują się w działalność ruchów, wspólnot i stowarzyszeń katolickich.

Nieoceniony wkład w przygotowanie i realizację tego programu wnoszą ponadto żeńskie i męskie zgromadzenia zakonne, osoby życia konsekrowanego oraz wszyscy ludzie dobrej woli. Zdaniem abp. Skworca, tylko pełne zaangażowanie tych gremiów i osób może przynieść owoce na polu duszpasterskim.

lk / Warszawa