200-lecie Diecezji Siedleckiej

Beatyfikacja Męczenników Podlaskich, wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II na Błoniach siedleckich, Rok Jubileuszowy oraz zakończenie II Synodu Diecezji Siedleckiej to jedne z najważniejszych wydarzeń w diecezji siedleckiej w minionych dekadach. A w 200 letniej historii ważnych wydarzeń było wiele. W dziękczynienie za istnienie diecezji włącza się Konferencja Episkopatu Polski przez Zebranie Plenarne, które będzie miało miejsce właśnie na terenie tej diecezji w dn. 7-9 czerwca.

Diecezja siedlecka została utworzona w 1818 r. jako diecezja janowska czyli podlaska. Od ostatniego podziału administracyjnego Kościoła w Polsce w roku 1992 nazywa się diecezją siedlecką. Posiada piękną historię, naznaczoną pracą, wyrzeczeniem, modlitwą, cierpieniem za wiarę, walką o niepodległość Ojczyzny oraz wiernością Bogu i ludziom. Leży na terenach, gdzie przez stulecia zgodnie żyli ze sobą Polacy, Rusini i Żydzi, kształtując wspólną mentalność, język i kulturę.

Historię diecezji tworzyli wybitni biskupi: Feliks Lewiński, pierwszy biskup diecezjalny, który mimo trudności i przeszkód scalił diecezję powstałą z terenów 5 innych diecezji, zorganizował kurię, sąd biskupi i seminarium w Janowie Podlaskim; bp Jan Marceli Gutkowski, który rozczarował cara walką o poszanowanie praw Kościoła, za co został wypędzony z diecezji w 1840 r.; bp Beniamin Szymański, gorliwy pasterz i patriota, który zapłacił za swą wierność Kościołowi i Ojczyźnie wygnaniem z diecezji.

Także kapłani i wierni zapisali chlubną kartę podczas powstań listopadowego i styczniowego, które powszechnie poparli. Za to wielu z nich zostało zesłanych na Syberię, parafie zamknięto, a wielu proboszczów ukarano finansowo, ograniczając im możliwość oddziaływania duszpasterskiego. Wielu z nich wspierało duchowo i materialnie prześladowanych unitów, mimo surowych kar.

Diecezja została samowolnie skasowana 22 maja 1867 r. przez cara Aleksandra II i przyłączona do diecezji lubelskiej. Wspomniany bp Szymański zmarł na wygnaniu w Łomży. Rok odzyskania niepodległości przyniósł wskrzeszenie diecezji. Jej pierwszym biskupem został ks. inf. Henryk Przeździecki. Mimo wojny 1920 r., ubóstwa materialnego i duchowego, udało mu się odnowić struktury diecezji oraz umocnić katolicyzm na tych terenach.

W czasie II wojny światowej wielu kapłanów i wiernych świeckich oddało życie za Ojczyznę, włączając się w walkę o wolność. Wielu z nich przypłaciło za to życiem w obozach koncentracyjnych w Dachau i Auschwitz. Z tego okresu pochodzi kilku diecezjalnych męczenników. Kapłani, siostry zakonne oraz liczni wierni świeccy w czasie wojny ratowali Żydów, którzy uciekali z Treblinki i gett w małych miasteczkach. 150 osób zostało zamordowanych za pomoc Żydom, podczas gdy 250 diecezjan zostało uhonorowanych za tę pomoc najwyższym izraelskim odznaczeniem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Po wojnie pierwszym ordynariuszem diecezji został Sługa Boży Ignacy Świrski, który zasłynął z ogromnego miłosierdzia wobec ubogich i potrzebujących. Przyszło mu w udziale odbudowywać Kościół diecezjalny w trudnych czasach komunizmu. Cieszył się wielkim autorytetem moralnym wśród duchowieństwa i wiernych. Jego następcą został bp Jan Mazur, który całym sercem zaangażował się w służbę swej umiłowanej diecezji. Także pozostali biskupi: Jan Nowak, Zbigniew Kiernikowski i obecnie Kazimierz Gurda, pomnażają dziedzictwo świętości diecezji siedleckiej. A jest ono olbrzymie. To nie tylko męczennicy podlascy z Pratulina i bł. Honorat Koźmiński, ale wielu innych błogosławionych i Sług Bożych.

Cechą charakterystyczną diecezji jest przywiązanie do tradycji, modlitwy i oddanej pracy. Charakteryzuje ją również kult maryjny. Uwidacznia się on zwłaszcza w sanktuariach Matki Bożej, z których najsłynniejsze znajdują się w Kodniu, Leśnej Podlaskiej i Woli Gułowskiej. Jest to diecezja wielu wspaniałych mistyków i świętych, działaczy społecznych, walecznych żołnierzy, pisarzy, poetów, muzyków oraz ludzi Kościoła.

Na terenie diecezji prężnie działają liczne stowarzyszenia i wspólnoty: Ruch Światło-Życie, Akcja Katolicka, Domowy Kościół, Ruch Szensztacki, Legion Maryi, Koła Przyjaciół Katolickiego Radia Podlasie, Droga Neokatechumenalna, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Koła Różańcowe, Parafialne Zespoły Charytatywne, Szkolne Koła Caritas, organizacje harcerskie.

To dziedzictwo wiary i kultury diecezji siedleckiej jest mało znane i wymaga odkrycia. Podobnie jak odkrycia wymaga piękno ziemi podlaskiej, bogactwo duchowe, ukształtowane wspólnie przez łacinników i unitów, którzy na tej ziemi cierpieli, modlili się, kochali i umierali za jedność Kościoła i miłość do Ojczyzny.

„Zapraszam wszystkich bez wyjątku do włączenia się w nasze dziękczynienie Bogu za dar Kościoła Siedleckiego oraz do zaniesienia ufnej i pokornej modlitwy o błogosławieństwo i wszelkie łaski na dalsze lata” – napisał bp Kazimierz Gurda, biskup siedlecki w przesłaniu na centralne obchody Roku Jubileuszowego, które będą miały miejsce 9 czerwca w Siedlcach.

List pasterski Biskupa Siedleckiego Kazimierza Gurdy na centralne obchody Roku Jubileuszowego (czerwiec 2018) i materiały związane z diecezją można znaleźć >>tutaj<<

źródło: BP KEP, episkopat.pl