Przybądź, Duchu Święty… Przyjdź, Światłości sumień… Anamnesis numer 94.
Piszę ten tekst w przeddzień 23. rocznicy Mszy świętej sprawowanej pod przewodnictwem papieża Jana Pawła II na skoczowskim wzgórzu Kaplicówka. To wtedy usłyszeliśmy w homilii wezwanie do tego, aby w każdej sytuacji życia być człowiekiem sumienia. Skoczowska katecheza jest wciąż aktualna, bowiem – jak mówił papież – nasza Ojczyzna stoi dzisiaj przed wieloma trudnymi problemami społecznymi, gospodarczymi, także politycznymi. Trzeba je rozwiązywać mądrze i wytrwale. Jednak najbardziej podstawowym problemem pozostaje sprawa ładu moralnego. Ten ład jest fundamentem życia każdego człowieka i każdego społeczeństwa. Dlatego Polska woła dzisiaj nade wszystko o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy przede wszystkim w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu w sobie nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający; to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła: "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj!" (Rz 12, 21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków, ciągle na nowo się nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach, w których żyjemy, i w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne; troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich, w duchu ewangelicznej solidarności: "Jeden drugiego brzemiona noście" (Ga 6 ,2).
Duch Święty – jak mówią słowa modlitewnej Sekwencji – jest Światłością naszych sumień. Przeżywając czas roku duszpasterskiego pod hasłem: Jesteśmy napełnieni Duchem Świętym, pragniemy przyzywać Tego, który od Ojca i Syna pochodzi, aby w bogactwie swoich darów wspomagał nasze codzienne wysiłki zmierzające do kształtowania postawy ludzi o prawych sumieniach. W takim kontekście oddajemy do Czytelników kolejny numer biuletynu Anamnesis, z życzeniem miłej oraz owocnej lektury.
W dziale NAUCZANIE OJCA ŚWIĘTEGO znajdują się teksty papieża Franciszka. Jest to zapis ośmiu katechez poświęconych zagadnieniom liturgii eucharystycznej, wygłoszonych w czasie środowych audiencji generalnych oraz dwóch homilii skierowanych do uczestników tegorocznego Triduum Paschalnego (w wigilię oraz w dzień uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego).
Dział DOKUMENTY STOLICY APOSTOLSKIEJ zawiera dekrety Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dotyczące obchodów liturgicznych w kilku diecezjach polskich (archidiecezja przemyska oraz diecezje: drohiczyńska, opolska, siedlecka, łowicka, łomżyńska i radomska). Ta sama Kongregacja wystosowała dwa dekrety nadające tytuł i godność bazyliki mniejszej. Pierwszy odnosi się do kościoła parafialnego Przemienienia Pańskiego w Brzozowie (archidiecezja przemyska), a drugi do kościoła parafialnego Wszystkich Świętych w Sieradzu (diecezja włocławska). W ostatnim czasie archidiecezja przemyska cieszyła się uroczystościami koronacyjnymi: obrazu Najświętszej Maryi Panny Matki Bożej Pocieszenia w Komborni oraz figury Najświętszej Maryi Panny Fatimskiej w Miejscu Piastowym. Na okoliczność tych wydarzeń kongregacja wydała stosowne dekrety.
Ponadto Penitencjaria Apostolska wydała dla Polski dwa dekrety: jeden dotyczy Roku Jubileuszowego ku czci Św. Alojzego Gonzagi na okoliczność 450-lecia jego urodzin, a drugi związany jest z obchodami jubileuszowymi kościoła Św. Anny w Oleśnie (diecezja opolska).
Dział NAUCZANIE BISKUPÓW O LITURGII zawiera List biskupów polskich adresowany do kapłanów na tegoroczny Wielki Czwartek oraz List biskupa łowickiego na czas Wielkiego Postu. Wątki liturgiczne pojawiły się także w homiliach głoszonych przez biskupów (abp Stanisław Gądecki, abp Wiktor Skworc, bp Andrzej Czaja, bp Piotr Greger, bp Roman Pindel, bp Wiesław Śmigiel). Na szczególną uwagę zasługuje słowo Arcybiskupa Wiktora Skworca (archidiecezja katowicka) do kapłanów, będące wyrazem troski o właściwy poziom muzyki liturgicznej w archidiecezji katowickiej.
W dziale tym są także dekrety: dotyczący obchodu uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Roku Pańskim 2019 (abp Stanisław Gądecki) oraz ustanawiający na terenie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Matki Bożej Pocieszenia we Wschowie (bp Tadeusz Lityński). Natomiast przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski bp Adam Bałabuch, wydał komunikat na Rok Jubileuszowy Św. Alojzego Gonzagi.
Dział zatytułowany FORMACJA LITURGICZNA zawiera interesujący artykuł podejmujący zagadnienia „napięcia” między tradycją a nowoczesnością w obszarze liturgii. Autor, ks. Dominik Ostrowski (diecezja świdnicka), ukazuje w tej kwestii elementarne zasady, kreśli bogate perspektywy i przestrzega przed błędnymi strategiami.
W dziale DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE znajdują się materiały formacyjne dotyczące kształtowania muzyki liturgicznej podczas celebracji sakramentu małżeństwa oraz obrzędów chrześcijańskiego pogrzebu. Pomoce te zostały opracowane przez Archidiecezjalną Komisję Muzyki Sakralnej w Katowicach.
Ponadto, można uzyskać informacje na temat aktualnej praktyki liturgii Triduum Paschalnego sprawowanej przed reformą Piusa XII, a także poznać stanowisko biskupa angielskiego na temat dyspozycyjności przystępujących do Komunii świętej.
Dział INFORMACJE zawiera decyzję Stolicy Apostolskiej dotyczącą liturgicznego obchodu wspomnienia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w całym Kościele powszechnym. Wiadomości z terenu Kościoła w Polsce informują o wielu wydarzeniach będących wyrazem zatroskania o życie liturgiczne. W tym celu odbyły się zebrania robocze: Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski (Warszawa), Podkomisji ds. Muzyki Kościelnej (Jasna Góra) oraz Zespołu ds. weryfikacji materii Eucharystii (Włocławek). Odbyło się również kilka spotkań poświęconych formacji liturgicznej (ogólnopolskie forum ceremoniarzy seminariów duchownych oraz toruńska konferencja o średniowiecznych źródłach liturgicznych).
Kościół polski cieszy się z faktu, że świątynia Matki Bożej Fatimskiej na zakopiańskich Krzeptówkach uzyskała status sanktuarium narodowego. Natomiast diecezja sandomierska raduje się i dziękuje Panu Bogu za dar 57 nowych nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej.
W ostatnim czasie miało także miejsce wiele wydarzeń liturgicznych poza granicami naszego kraju. Dwa związane są z osobą ks. Romano Guardiniego: dzień poświęcony studium jego nauczania (Uniwersytet Św. Krzyża w Rzymie) oraz objazdowa wystawa dotycząca osoby Profesora (Trewir). Natomiast ośrodek duszpasterski w Klosterneuburgu był miejscem sympozjum liturgicznego dotyczącego kwestii świętowania sakramentalnego oraz theologia prima. Odnotowano także stanowisko biskupów niemieckich opowiadających się za możliwością udzielania Komunii świętej wiernych Kościołów protestanckich.
Całość biuletynu zamyka wykaz najnowszych publikacji związanych z zagadnieniami liturgicznymi. Serdecznie dziękuję – po raz kolejny – Księdzu Biskupowi Stefanowi Cichemu za nieocenioną pomoc w pozyskiwaniu informacji oraz wykaz liturgicznych nowości wydawniczych.
Bp Piotr Greger
Bielsko-Biała, dnia 21 maja 2018 roku, w święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła>