40 lat temu rozpoczęła się I pielgrzymka Jana Pawła II na Jasną Górę

- Te „trzy dni wolności na Jasnej Górze” przyniosło przebudzenie duchowe wielu – mówi o pierwszej pielgrzymce Jana Pawła II do Częstochowy o. dr Józef Płatek, który wówczas pełnił funkcję przełożonego generalnego Zakonu Paulinów. Papież przebywał na Jasnej Górze w dniach 4-6 czerwca 1979 r.

Zdaniem o. Płatka, nie tylko w trakcie pielgrzymki papieża na Jasną Górę, ale już wcześniej wśród mieszkańców Częstochowy i napływających pielgrzymów obserwować można było przebudzenie duchowe. Na trzy dni przed jego przyjazdem częstochowskie kościoły były otwarte, a wierni liczni przystępowali do sakramentów spowiedzi św. i Eucharystii. Podczas trzydniowej pielgrzymki rozdano ponad milion komunii.

– Wśród ludzi, pomimo zmęczenia podróżami, niewygodami, niedospaniem, czuło się serdeczność, ciepło. To się przekładało na rodziny, do których wracali, na spontaniczność, odwagę. Wszyscy czuli, że coś nowego się zaczyna, że musi coś się zmienić w naszej Ojczyźnie, to czuło się w tym entuzjazmie pielgrzymów – opowiada o ówczesnych nastrojach były generał Paulinów.

Jan Paweł II na Jasnej Górze zajął się szczególnie sprawą wolności, sumieniami Polaków – przypomina paulin. O. Płatek zwrócił uwagę na szczególną doniosłość papieskiego zawierzenie z 4 czerwca 1979 r., które sam Jan Paweł II nazwał „nowym Jasnogórskim Aktem Oddania”. Jest ono podsumowaniem wszystkich poprzednich polskich aktów oddania, które Jan Paweł II nazywał „aktami zawierzenia” oraz poszerzeniem ich na wymiar Kościoła powszechnego.

Na Jasnej Górze papież potwierdził dotychczasowe akty zawierzenia wypowiadane tutaj „całe to dziedzictwo zawierzenia, oddania i nadziei”. Wskazał, że polska droga zawierzenia prowadzi do wolności. Kreślił prawdę o dziejach narodu polskiego związanego z Jasnogórska Królową Polski. Promował Jasna Górę jako przestrzeń wolności – „tutaj zawsze byliśmy wolni”.

To syntetyczne określenie wyraża istotę charyzmatu Jasnej Góry jako duchowej stolicy i roli, jaką spełnia kult Jasnogórskiej Królowej Polski w sferze religijnej, kulturze narodowej, rodzinnej i osobistej Polaków. Zostały przypomniane słowa homilii Jana Pawła II, w której mówił: „Okazało się, że Jasna Góra jest wewnętrznym spoidłem życia narodu, jest siłą, która chwyta głęboko za serce i trzyma naród cały w pokornej a mocnej postawie wierności Bogu, Kościołowi i jego hierarchii”.

Do tych przesłań papieskich nawiązywali kaznodzieje, nie tylko na Jasnej Górze, i dlatego ten wpływ na kształtowanie „postaw wolnościowych” Polaków był o wiele szerszy niż tylko podczas trzech dni pielgrzymki.

W trakcie wizyty w Częstochowie, papież spotkał się z Konferencją Episkopatu Polski, przełożonymi zakonów i zgromadzeń zakonnych męskich i żeńskich, a także alumnami, młodzieżą zakonną i służbą liturgiczną, duchowieństwem oraz profesorami i studentami Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, z pątnikami z Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego, Śląska Dolnego i Opolskiego.

Podczas spotkania z ludźmi pracy ze Śląska Jan Paweł II upomniał się o godność pracy ludzkiej. Nauczanie społeczne tam wyrażone stało się podstawą programu powstałej w kilkanaście miesięcy później "Solidarności".

Episkopat Polski wezwał, aby Kościół w Polsce kroczył jasnogórską drogą maryjną. Paulinom przypomniał, ze mają być „sługami dźwigania się człowieka na szczyty z największych upadków jako szafarze Bożych tajemnic”. Reprezentacji KUL przypomniał z kolei, że zadaniem Uniwersytetu jest wyzwalać potencjał umysłowy i potencjał duchowy człowieka, przez który człowiek urzeczywistnia swoje człowieczeństwo.

Papież spotkał się także z wiernymi z Czechosłowacji, Węgier, Niemiec, którym, mimo uszczelniania granic, udało się przybyć do Polski.

Mimo restrykcji i rewizji przy wejściu do sanktuarium, klasztor pozostawał otwarty dla pielgrzymów. Dawało to okazje do spotkań przedstawicieli opozycji z Janem Pawłem II. Nie było to możliwe w czasie następnych pielgrzymek. Pielgrzymka ta zgromadziła na Jasnej Górze podczas trzech dni ok. 3,5 mln pielgrzymów.

Przemiany społeczno–polityczne, które dokonały się po I pielgrzymce Jana Pawła II w Polsce i Europie, zwłaszcza powstanie „Solidarności”, także otworzyły przestrzeń na kolejne pielgrzymki Ojca Świętego do Ojczyzny. Jeszcze pięciokrotnie nawiedził Jasną Górę, aktualizując przesłanie maryjnego charyzmatu.

Jako szczególny dar Jan Paweł II złożył wówczas na Jasną Górę przez ręce generała Zakonu o. Józefa Płatka złotą papieską różę. Papieska róża to najwyższe rangą odznaczenie następcy św. Piotra dla maryjnego sanktuarium. Złota Róża jest znakiem pobożności i nabożeństwa, to prastary gest, zastrzeżony dla papieża, który nigdy nie wyszedł z użycia.

Sanktuarium obdarowane złotą różą papieską ma nieść Chrystusa światu a pielgrzymi udający się do tych miejsc uczestniczą w błogosławieństwie, które trwa z pokolenia na pokolenie.

Największą inwestycją przygotowaną na papieska pielgrzymkę, pod pretekstem odwodnienia kurtyny północnej wałów, było przygotowanie Sali Jana Pawła II na 800 miejsc siedzących, która papież poświęcił w 1979r. Materiały - jak opowiada ówczesny generał o. Płatek – nabywano „konspiracyjnie” w okolicznych Gminnych Spółdzielniach.

Ojciec święty poświęcił kamień węgielny pod budowę Domu Pielgrzyma na Jasnej Górze. W sytuacji ogromnych potrzeb, związanych ze zwiększającym się po II wojnie światowej ruchem pątniczym, klasztor jasnogórski czynił starania zarówno o odzyskanie wybudowanego przed wojną Domu Pątnika im. o. A. Kordeckiego, jak i budowę nowego. W 1980 roku uzyskano zezwolenie (na co ogromny wpływ miała właśnie pierwsza pielgrzymka papieża) na budowę Domu Pielgrzyma, któremu postanowiono dać imię Jana Pawła II. Obok Domu Pielgrzyma stoi pomnik rodziców Jana Pawła II.

Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który podczas sprawowania swojego urzędu odwiedził Jasnogórskie Sanktuarium Matki Bożej. Wolę przyjazdu do Polski wyrażał dwukrotnie Paweł VI w roku obchodów 1000-lecia Chrztu Polski – brak zgody rządu polskiego.

mir / Częstochowa