Apostołowie Słowian i patroni Europy – dziś święto Cyryla i Metodego

Cyryl i Metody (imiona chrzestne: Konstantyn i Michał) – Apostołowie Słowian, twórcy alfabetu słowiańskiego i tłumacze tekstów liturgicznych, zwani Braćmi Sołuńskimi – urodzili się w Tessalonikach w Cesarstwie Bizantyjskim, w mieście, które będąc ważnym centrum handlowym, rozbrzmiewało wieloma językami, także słowiańskim.

Ponieważ byli synami wyższego urzędnika cesarskiego zarówno starszy Metody, jak i młodszy Cyryl otrzymali staranne wykształcenie w najlepszych uczelniach imperium. Po zakończeniu edukacji Metody rozpoczął karierę świeckiego urzędnika, został nawet zarządcą prowincji, jednak około 840 roku usunął się do klasztoru. Jego młodszy brat ukończył studia w Bizancjum i otrzymał święcenia kapłańskie, później pełnił obowiązki bibliotekarza w kościele św. Zofii w Konstantynopolu, był sekretarzem patriarchy, wykładał w akademii cesarskiej, gdzie zasłynął erudycją i mądrością, tak że współcześni nadali mu zaszczytny przydomek Filozofa.

Cesarz wysoko cenił talent i zalety osobiste obu braci, dlatego wysyłał ich z trudnymi misjami dyplomatycznymi – do Saracenów, a później do Chazarów na Krym. W czasie tej drugiej wyprawy bracia odnaleźli kościół w Chersoniu i relikwie św. Klemensa, papieża i męczennika, który był tu zesłany przed wiekami. Relikwie zabrali ze sobą i odtąd towarzyszyły im ilekroć udawali się w podróż, w końcu uroczyście przekazali je papieżowi Hadrianowi II w czasie swojego pobytu w Rzymie.

O dalszym losie braci zdecydowało poselstwo księcia Moraw Rościsława do cesarza Michała III z prośbą o przysłanie dobrych głosicieli Ewangelii. Około roku 863 bracia udali się do Księstwa Wielkomorawskiego, zamieszkiwanego przez wiele ludów słowiańskich Europy Środkowej. Wieźli Pismo Święte i teksty liturgiczne, które tłumaczyli na język słowiański, zapisując je w stworzonym przez siebie alfabecie, genialnie dostosowanym do specyfiki języka, przyporządkowując jednemu dźwiękowi jeden znak graficzny. Wokół braci gromadzili się uczniowie, którzy jako pierwsi uczyli się sztuki pisania w rodzimym języku.

Po trzech latach Cyryl i Metody udali się do Rzymu, w Wenecji wzięli udział w dyspucie, odpierając zarzuty, że liturgię można sprawować tylko w trzech językach – po hebrajsku, grecku, łacinie. Cesarz Hadrian II zatwierdził słowiańskie księgi liturgiczne i polecił udzielić święceń towarzyszącym Cyrylowi i Metodemu uczniom. W Rzymie zmarł młodszy z braci.

Metody został konsekrowany na biskupa starożytnej diecezji Panonii (tereny dzisiejszych Węgier), ale wskutek intryg został wtrącony do więzienia i uwolniony po dwóch latach dopiero po osobistej interwencji papieża Jana VIII. Gdy nowy władca Moraw Świętopełk sprzeciwił się stosowaniu liturgii słowiańskiej i zakwestionował prawowierność biskupa, Metody udał się ponownie do Rzymu. Papież bullą Industriae tuae potwierdził wszystkie przywileje dla liturgii w języku słowiańskim. Uspokojony zatwierdzeniem dzieła przez Stolicę Apostolską Metody wrócił na tereny misyjne, gdzie do końca życia pracował nad przekładami Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i ksiąg liturgicznych. Po jego śmierci dzieło Braci Sołuńskich, wyparte z Księstwa Wielkomorawskiego, przejęły inne narody słowiańskie – Bułgarzy, Chorwaci i Serbowie.

Jan Paweł II listem apostolskim „Egregiae virtuti” z 31 grudnia 1980 roku ogłosił świętych Braci z Sołunia (słowiańska nazwa Tessalonik) współpatronami Europy wraz ze św. Benedyktem. Natomiast w 1985 roku, w 1100. rocznicę śmierci Metodego, wydał encyklikę Slavorum Apostoli (Apostołowie Słowian). Papież pisze w niej o wielkiej pracy, jaką święci bracia musieli włożyć, by językiem i pojęciami zrozumiałymi dla odbiorców przybliżyć ludom słowiańskim Ewangelię. - Cyryl i Metody stanowią jakby ogniwo łączące, jakby pomost pomiędzy nurtem tradycji wschodniej i zachodniej, która łączy się razem w jedną wielką tradycją Kościoła powszechnego – stwierdza Jan Paweł II.

Z kolei podczas modlitwy Anioł Pański z 15 lutego 1998 r. Jan Paweł II podkreślił, że "wspomnienie świętych Cyryla i Metodego daje okazję do przypomnienia wszystkim chrześcijanom i wszystkim ludziom dobrej woli na naszym kontynencie tego, co możemy nazwać wyzwaniem europejskim, tzn. wymogu budowania Europy, która będzie świadoma swej własnej historii, poważnie zaangażowana w realizację praw człowieka i solidarna z narodami innych kontynentów w szerzeniu pokoju i propagowaniu rozwoju w wymiarach światowych".

dk, wpolityce.pl / Warszawa