W ciemnościach III Rzeszy mało było świateł oświetlających człowieczeństwo. Niemiecki ruch oporu kojarzy się na ogół z postaciami Dietricha Bonhoeffera lub Sophie Scholl, natomiast dziennikarz Fritz Gerlich wspominany jest rzadziej, gdyż jego historia dotyczy nawrócenia. Pisze o niej prof. Wojciech Roszkowski w swojej najnowszej książce „Potęga nawrócenia”, w której zebrał 81 poruszających historii z całego świata.

Fritz Gerlich urodził się w Szczecinie 15 lutego 1883 roku. Był najstarszym z trzech synów kupca rybnego Paula i Therese z domu Scholwin, członków Kościoła kalwińskiego. Po maturze w Szczecinie Fritz ukończył studia historyczne na uniwersytecie w Monachium, po czym podjął pracę w bawarskim archiwum państwowym.

Opoka DODANE 17.01.2025 AKTUALIZACJA 17.01.2025

Autor podręcznika do HIT-u zebrał 81 historii nawróceń z całego świata. Przekonuje, że to „fenomen warty uwagi”

G.K. Chesterton, C.S. Lewis, André Frossard czy bł. Bartolo Longo. 81 historii nawróceń ludzi z całego świata zebrał w swojej najnowszej książce „Potęga nawrócenia” prof. Wojciech Roszkowski. „W świecie podlegającym masowej laicyzacji, w którym działają potężne mechanizmy odciągające człowieka od wiary w Boga, nawrócenia są fenomenem szczególnie wartym uwagi” – pisze historyk.  

Ze względów zdrowotnych Gerlich nie został zmobilizowany podczas I wojny światowej, ale włączył się intensywnie w działalność propagandową w duchu nacjonalistycznym. Od 1920 roku był redaktorem naczelnym Münchner Neueste Nachrichten. W tym samym czasie ożenił się z Sophie Stemple, z którą miał czworo dzieci.

W 1923 roku miał kilkakrotnie kontakt z Adolfem Hitlerem i był świadkiem jego przygotowań do puczu monachijskiego. Uświadomił sobie jednak zagrożenie płynące z rasistowskiej ideologii Hitlera i zbliżył się do obrońców konstytucji weimarskiej.

W 1927 roku Erwein von Aretin opublikował artykuł o Therese Neumann z Konnersreuth, bawarskiej mistyczce i stygmatyczce, który wzbudził sensację. Neumann miała 20 lat, gdy w wyniku pożaru straciła wzrok i uległa paraliżowi. Jej szczególnemu nabożeństwu do świętej Teresy z Lisieux towarzyszyły niezwykłe wydarzenia.

W dzień beatyfikacji Małej Teresy Therese odzyskała wzrok, a w dniu kanonizacji w 1925 roku – władzę w nogach. Wkrótce potem Therese Neumann otrzymała stygmaty Męki Pańskiej; od czwartku o północy do godziny trzynastej w piątek rany się otwierały. Podczas ekstaz miała obserwować mękę Chrystusa i mówiła w języku aramejskim, którego nie znała. Stwierdzono też, że od lat 1920. aż do śmierci w 1962 r. odżywiała się jedynie codzienną Eucharystią, prowadząc poza tym dość aktywne życie.

Gerlich zainteresował się historią bawarskiej mistyczki i we wrześniu 1927 roku pojechał do Konnersreuth z zamiarem jej zdemaskowania. Był bowiem praktycznie agnostykiem. Zamiast powierzchownej oceny podjął jednak staranne badania sprawy i w 1929 roku opublikował wyniki tych badań w dwutomowej książce „Stygmatyczka Therese Neumann z Konnersreuth”, w której wykazał, że niezwykłe zjawiska towarzyszące stygmatyczce nie są pochodzenia naturalnego. Ponieważ redakcja Münchner Neueste Nachrichten nie chciała zgodzić się z jego opiniami, rozstał się z pismem i powrócił do pracy w bawarskim archiwum.

Mój dokument DODANE 18.01.2025 AKTUALIZACJA 18.01.2025

Brat Różaniec z Pompejów i potęga jego nawrócenia

Bazylika w Pompejach to dziś najważniejsze sanktuarium różańcowe na świecie. Ale jeszcze w XVIII były tam ruiny. Okolicę zmienił w dużej mierze jeden człowiek, który sam przeżył w swoim życiu niezwykłą przemianę. Bartolo Longo, „kapłan szatana”, po nawróceniu nie rozstawał się z różańcem. To jedna z 81 historii powrotu do wiary, jakie zebrał w swojej najnowszej książce „Potęga nawrócenia”, prof. Wojciech Roszkowski. 

Kontakt z bawarską mistyczką całkowicie odmienił życie Gerlicha. Przyjął chrzest w Kościele katolickim, a we wrześniu 1931 roku wziął katolicki ślub ze swoją żoną w kościele Kapucynów w Eichstatt.

Nawrócenie skutkowało jego wzmożoną działalnością polityczną. W 1930 roku był współzałożycielem Illustrierter Sonntag, które w 1932 roku przekształcono w Der Gerade Weg, pisma zwalczającego polityczne ekstremizmy. Pod koniec 1932 roku nakład gazety sięgał już 100 tysięcy egzemplarzy, a głównym celem jej ataków był ruch nazistowski.

Gerlich nazywał go wręcz „plagą”. Naziści wykupywali spore części nakładu i je niszczyli, a sam Gerlich był przedmiotem gróźb. Wiara podtrzymywała jednak jego determinację w walce z nadchodzącą katastrofą mentalną Niemiec. Po wyborach ze stycznia 1933 roku dni Der Gerade Weg były policzone, a w marcu tegoż roku Gerlich został aresztowany. Przez 15 miesięcy więziono go w Monachium, a po „nocy długich noży” 30 czerwca 1934 roku został przewieziony do obozu w Dachau i tam zastrzelony przez esesmana.

Tekst pochodzi z książki „Potęga nawrócenia” prof. Wojciecha Roszkowskiego, Wydawnictwo Biały Kruk.

  okładka książki "Potęga nawrócenia" prof. Wojciecha Roszkowskiego